အကယ္၍ (၁) 1. အကယ္၍ ငါ့မိဘ ငါ့သားသမီး ငါ့ေျခ ငါ့လက္ဟု သတ္မွတ္ခံစားတိုင္း အတၱဒိ႒ိ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္ပါက ပရိတ္ၾကီး ၀႗သုတ္လာ ငံုးငွက္ကေလး၏ သစၥပါရမီ သည္လည္းေကာင္း၊ သု၀ဏၰသာမဇာတကလာ ဒုကူလ ပါရိကာ တို႔၏ သစၥာတရား တို႔သည္လည္းေကာင္း ကုသိုလ္ပါရမီ မဟုတ္သည့္အျပင္ အကုသိုလ္ျဖစ္ရေပမည္။

အကယ္၍ (၁)
1. အကယ္၍ ငါ့မိဘ ငါ့သားသမီး ငါ့ေျခ ငါ့လက္ဟု သတ္မွတ္ခံစားတိုင္း အတၱဒိ႒ိ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္ပါက ပရိတ္ၾကီး ၀႗သုတ္လာ ငံုးငွက္ကေလး၏ သစၥပါရမီ သည္လည္းေကာင္း၊ သု၀ဏၰသာမဇာတကလာ ဒုကူလ ပါရိကာ တို႔၏ သစၥာတရား တို႔သည္လည္းေကာင္း ကုသိုလ္ပါရမီ မဟုတ္သည့္အျပင္ အကုသိုလ္ျဖစ္ရေပမည္။
-----------------------------------------------
'ငါ၊သူတပါး၊ေယာက်္ား၊မိန္းမ၊င့ါဟာ' ဟူေသာ အထင္အျမင္မ်ိဳးသည္ ပညတ္သက္သက္ျဖစ္ေသာ အထင္အျမင္ႏွင့္ 'တဏွာ၊မာန၊ဒိ႒ိ' တို႔မွ လာေသာ အထင္အျမင္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားရွိ၏။
မိစၦာဒိ႒ိမွ လာေသာ 'အတၱ၊ငါ' သေဘာသည္ .............
ဇီ၀အတၱစြဲလမ္းပံု။......။ ဤခႏၶာကို္ယ္တြင္း၌ 'အသက္ေကာင္'ဟု ေခၚရေသာ 'အတၱ' ရွိ၏၊ ထို အတၱသည္ အလြန္သတၱိေကာင္း၏၊ (ကာရက) ျပဳလုပ္ဖြယ္ဟူသမွ်ကို ျပဳလုပ္တတ္၏၊ ဥပမာ- ေျခလွမ္း၍ သြားေနရာ၌ ေျခေထာက္၏ သတၱိမဟုတ္, အတြင္းက အတၱ၏ သတၱိပင္တည္း၊ အတၱ၏ အလိုေၾကာင့္ ေျခေထာက္ၾကီး ေျမႇာက္လိုက္ခ်လိုက္ႏွင့္ ေရွ႕သို႔တိုးလ်က္ ေနရ၏၊ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈ အစုစုကုိ ထို အတၱ၏ သတၱိေၾကာင့္ ျပဳမိၾက၏၊ အတၱက ေကာင္းမႈကို ျပဳခ်င္လွ်င္အတၱအမိန္႔အတိုင္း ကိုယ္ႏႈတ္တို႔က ေကာင္းမႈကို ျပဳလ်က္ျဖစ္ၾကရ၏။ (*** ဤအယူအဆကို ေသေသခ်ာခ်ာဆင္ျခင္ၾကည့္ပါက 'စိတ္၊ေစတသိက္' တို႔ ျခယ္လွယ္မႈေၾကာင့္ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈကို ျပဳခ်င္ျခင္းႏွင့္ ျခားနားသည္ကို သေဘာေပါက္တန္ရာ၏။ အခ်ိဳ႕ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔သည္ 'သူလုပ္သူရ ငါလုပ္ငါရ' ဟူေသာ ကမၼႆတာသမၼာဒိ႒ိကို 'သူငါ အတၱစြဲမွမလြတ္' ဟု ဆင္ျခင္ဉာဏ္ေခါင္းပါးစြာ ဆိုၾကေခ်ကုန္၏။ ထိုသူတို႔သည္ပင္ 'ရုပ္ကား မသိ၊နာမ္ကားသိသည္၊ နာမ္ေၾကာင့္သာလွ်င္ ဤကိုယ္ခႏၶာၾကီး လႈပ္ရွားသက္၀င္ရေပသည္၊ ရုပ္ေၾကာင့္ကုသိုလ္အကုသိုလ္မျဖစ္၊ နာမ္တရားေၾကာင့္သာလွ်င္ ကုသိုလ္အကုသိုလ္ျဖစ္၏' ဟု ဆိုၾကျပန္ပါေသး၏။ သို႔ဆိုပါလွ်င္ နာမ္တရားသည္ ျပဳစီရင္သူ အသက္ဇီ၀အတၱျဖစ္၏ ဟု ဆိုရမလုိျဖစ္ေနေပသည္။ နာမ္တရားသည္ အာရံုႏွင့္ ဒြါရထိခိုက္မွေပၚသည္ဟု ဆင္ေျခေပးႏိုင္ေသာ္လည္း ဆံုးျဖတ္ျခင္း ၾကံစည္ျခင္း ေတြးေတာျခင္း လက္ခံျခင္းတု႔ိကို ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ ဆႏၵအတိုင္းျပဳႏိုင္သည္။ ဒါဆို ဆႏၵက အတၱဟု ဆိုရမလိုျဖစ္ေနသည္။ ဤကားစကားခ်ပ္တည္း။ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ သမုတိေဒသနာႏွင့္ ပရမတ္ေဒသနာ အမွန္2ခုအနက္ သမုတိကို ေဆာ္ပေလာ္တီးျပီး တရားေဟာလည္း အားနည္းခ်က္က ထြက္လာမွာပဲ။ သူ႔အမွန္ႏွင့္သူ သူ႔နယ္နဲ႔သူမွန္တာကို လက္ခံေပးေစခ်င္လို႔ပါ။ဟဲဟဲ၊ ဒီထက္ပို ရယ္စရာေကာင္းတာက အတၱ ဇီ၀ သတၱ ဆိုတာ ဘာမွန္းေသခ်ာမသိပဲ ရမ္းျပီး အတၱအျမင္တို႔ သတၱ၀ါရွိမရွိတုိ႔ ေျပာေနၾကေသးတယ္။ )
ေ၀ဒက။..................။ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈ၏ အက်ိဳးကိုလည္း အတၱသည္ ခံစား၏၊ နာက်င္မႈ အရသာရွိမႈစေသာ ခံစားဖြယ္ဟူသမွ်ကို အတၱက ခံစား၏၊ 'ယခုလို ဘ၀က ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈကို ျပဳခဲ႔သည့္အတိုင္း ေနာင္ခါ မိမိျပဳအပ္ေသာ ေကာင္းက်ိဳး မေကာင္းက်ိဳးကို အတၱသည္ပင္ ခံစားရလိမ့္မည္-ဟူလို။
သာမီ။....................။ ခႏၶာအိမ္ႏွင့္ ဆိုင္ရာ၀ယ္ ပိုင္ႏိုင္ အုပ္စိုးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ထို အတၱသည္ ခႏၶာအိမ္၏ အရွင္ ခႏၶာအိမ္ပိုင္ ျဖစ္၏။ ( ကမၼသကတာသမၼာဒိ႒ိကို အတၱဒိ႒ိႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေနသည္ဟု ဆိုသူတို႔ကပင္ အပါယ္ေလးဘံုသည္ ပုထုဇဥ္တို႔၏ ကိုယ္ပိုင္အိမ္ဟု ဆိုၾကေခ်၏။ )
နိ၀ါသီ။...................။ ခႏၶာကိုယ္ အေဟာင္း ေဆြးေျမ႕ ပ်က္စီးေသာ အခါ ခႏၶာအိမ္အသစ္ကို စီမံဖန္တီးလ်က္ ထိုခႏၶာအိမ္အသစ္သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္တတ္ေသာေၾကာင့္ ခႏၶာအိမ္သာပ်က္၏၊ အတၱကား အပ်က္အစီးမရွိ, အျမဲတည္သည္။ တခ်ိဳ႕က 'ဤအသက္ဇီ၀အတၱသည္ ပရမအတၱ၏ အစိတ္အပိုင္း၀ါ ပရမအတၱ၏ အဖန္ဆင္းခံျဖစ္၍ ခႏၶာအိမ္ပ်က္ခ်ိန္က်ေသာအခါ မူလဖန္ဆင္းလိုက္ေသာ ပရမအတၱအထံသို႔ ျပန္သြားသည္' ဟု ယူဆၾကသတဲ႔။
သယံ၀သီ။..............။ ခႏၶာအိမ္ႏွင့္ ဆိုင္ရာ၀ယ္ မိမိအလိုသို႔ လိုက္ပါေစႏိုင္သည္၊ ဤနိ၀ါသီႏ်င့္ သယံ၀သီပုဒ္တို႔အရ 'အတၱသည္ မပ်က္မစဲ အျမဲတည္ေသာ အႏွစ္သာရ အမာခံ အထည္ကိုယ္တည္း, မိမိအလိုသို႔ လိုက္ပါေစႏိုင္ေသာ ၀သ၀တၱနသေဘာ ရွိ၏' ဟု စြဲလမ္း မွတ္ထင္ၾကသည္။
သကၠာယဒိ႒ိ။...........။ ဤသို႔စြဲလမ္းရာ၌ ခႏၶာငါးပါးတြင္ တခ်ိဳ႕က ၀ိညာဏကၡႏၶာကို အတၱဟု စြဲလမ္း၍, တခ်ိဳ႕က ရူပကၡႏၶာကို စြဲလမ္း၏၊ တခ်ိဳ႕က ေစတသိက္ခႏၶာတစ္ပါးပါးကို စြဲလမ္း၏၊ ဤသို႔ ခႏၶာငါးပါး၌ အတၱဟု စြဲလမ္းမႈကို 'သကၠာယဒိ႒ိ' ဟု ေခၚ၏၊ ဤအတၱ၀ါဒုပါဒါန္တည္း။ မည္သည့္ ဒိ႒ိမဆို ဤသကၠာယဒိ႒ိမွ ဆက္သြယ္၍ ျဖစ္ေပၚလာရသျဖင့္ ဤသကၠာယဒိ႒ိသည္ မိစၦာဒိ႒ိဟူသမွ်၏ အရင္းခံမ်ိဳးေစ႔ျဖစ္သည္ဟု သဠာယတနသံယုတ္ စိတၱ၀ဂ္၌ မိန႔္ေတာ္မူသည္။
[သေႏၱာ+ကာေယာ သကၠာေယာ, သကၠာေယ+ ပ၀တၱာ+ ဒိ႒ိ သကၠာယဒိ႒ိ၊ သေႏၱာ-ထင္ရွားရွိေသာ၊ ကာေယာ-ခႏၶာငါးပါးအေပါင္းတည္း၊ သကၠာေယာ-ထင္ရွားရွိေသာ ခႏၶာငါးပါးအေပါင္း၊ သကၠာေယ-ပရမတၱအားျဖင့္ ထင္ရွားရွိေသာ ခႏၶာငါးပါးအေပါင္းတို႔၌၊ ပ၀တၱာ-ျဖစ္ေသာ၊ ဒိ႒ိ-သည္၊ သကၠာယဒိ႒ိ-သကၠာယဒိ႒ိ မည္၏။]
ထိုဇီ၀အတၱကို သကၠတ၌ 'အာတၼာ(ပါဠိလို အာတုမာ)' ဟု ေခၚ၏၊ ပါဠိေတာ္မ်ား၌ '*** ဇီ၀,သရီရ,ပုဂၢလ,သတၱ' ဟု အမ်ိဳးမ်ိဳးေခၚ၏ (ဇီ၀အသက္သည္ ရိုးရိုးအသက္မဟုတ္ ခိုင္ျမဲေသာအတၱဇီ၀၊ ပုဂၢလသည္ ရိုးရိုးသူငါပုဂၢိဳလ္မဟုတ္ အတည္သူငါအတၱ၊ သတၱသည္ ရိုးရိုးသတၱ၀ါမဟုတ္ အတၱသေဘာသတၱတည္း။ ထို႔ေၾကာင့္ ရဟႏၱာကို ပုဂၢလအတၱအားျဖင့္ရည္စူး၍ ေမးေသာ အေမး၊ သတၱ၀ါေသျပီး ျဖစ္မျဖစ္ေမးတို႔၌ ျမတ္ဘုရားသည္ သမရိုးက်မဟုတ္ေသာ အေျဖကိုသာ ေပးေတာ္မူ၏။ အမွန္စင္စစ္ ပညတ္အေနျဖင့္မူကား ျမတ္ဘုရားသည္ ရဟႏၱာ ပရိနိဗၺာန္စံျပီးေနာက္ဘ၀ မရွိသည္ကိုလည္းေကာင္း၊ သတၱ၀ါေသျပီး ကံအလိုက္ ထိုထိုဘံုဘ၀၌ ပဋိတစ္ဖန္ သေႏၶဆက္ျပန္သည္ကိုလည္းေကာင္း ေဟာေတာ္မူ၏။****) အာရဗီဘာသာ၌ '႐ူဟ္', အဂၤလိပ္ဘာသာ၌ 'ဆုိးလ္' ဟု ေခၚသတဲ႔။ ဤအတၱသည္ တကယ္ဧကန္အမွန္ရွိ၏' ဟု ထင္မွတ္ေသာ အယူသာလွ်င္ အတၱ၀ါဒုပါဒါန္ဒိ႒ိတည္း။ အမ်ားေျပာေနက်အတိုင္း 'အတၱာ ဟိ အတၱေနာ နာေထာ၊ မိမိကိုယ္သာကိုးကြယ္ရာ၊ အတၱဒီပါ (မိမိကိုယ္ကို မွီခိုအားထားႏိုင္ရာကြ်န္းၾကီးသဖြယ္ျဖစ္ပါေစ၊ အတၱသရဏာ (မိမိကိုယ္ကို ကိုးကြယ္ရာ) ' စသည္ျဖင့္ (***ရွင္ေတာ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္) ေဟာျပမႈမွာ အတၱ၀ါဒုပါဒါန္ မဟုတ္။ ဤဥပါဒါန္အားျဖင့္ ခြဲျခားရာ၌ အတၱ၀ါဒုပါဒါန္ႏွင့္ သီလဗၺတုပါဒါန္ဒိ႒ိတို႔မွ ၾကြင္းေသာ ဒိ႒ိဟူသမွ်ကို ဒိ႒ဳပါဒါန္ဟုခ်ည္းမွတ္ပါ။ နိေကၡပက႑ပါဠိေတာ္၌ 'ထေပတြာ သီလဗၺတုပါဒါနဥၥ အတၱ၀ါဒုပါဒါနဥၥ သဗၺာပိ မိစၦာဒိ႒ိ ဒိ႒ိဳပါဒါနံ' ဟုမိန္႔ျပီ။
ဒိ႒ိႏွင့္မာန။.........။ ဒိ႒ိသည္ ေလာကီခႏၶာငါးပါးကို 'အတၱ' ဟု စြဲလမ္း၏၊ မာနကား ထို ခႏၶာငါးပါးကိုပင္ **** အဟံ- ငါ**** ဟု ထင္မွတ္၏။ မာနျဖစ္ခိုက္ ဒိ႒ိျဖစ္ရိုးမရွိ။ (ဟဲဟဲ ငါငါ ဆိုျပီးမာနၾကီးေနတဲ႔လူကို သကၠာယဒိ႒ိေၾကာင့္လို႔ မထင္လိုက္ေလနဲ႔ အနာဂါမ္လည္း မာနမပယ္ရေသးဘူး)
(သျဂိဳလ္ဘာသာဋီကာ)
စဲြဲြလမ္းေသာ အျခင္းအရာ ၃-ပါး (သာသန၀ိေသာဓနီ
''ဧေသာဟ မသၼိ၊ ဧတံ မမ၊ ဧေသာ ေမ အတၱာ'' ဤသံုးပါးကား
စဲြလမ္းပံု အျခင္းအရာ သံုးပါးတည္း။
၁။ ဧေသာ=ဤသည္ကား၊ အဟံ=ငါသည္၊ အသိၼ=ျဖစ္၏။
မာနစဲြလမ္းပံု။
၂။ ဧတံ=ဤသည္ကား၊ မမ=ငါ့ဟာတည္း။ တဏွာစြဲလမ္းပံု။
၃။ ဧေသာ=ဤသည္ကား၊ ေမ=ငါ၏၊ အတၱာ=အတၱတည္း။
ဝါ=အထည္ခံ အမာခံ အႏွစ္အသားတည္း။ ဒိ႒ိစဲြလမ္းပံု။ (ဘာ၀နာဒီပနီ)
ေမာင္ဘိုးမင္း ေလွ်ာက္လႊာစိစစ္ခ်က္
ေမာင္ဘိုးမင္းေလွ်ာက္လႊာမွာ-''ပရမတၴသစၥာ, သမုတိသစၥာ ၂-
ရပ္႐ွိသည္တြင္ ၄င္းသမုတိသစၥာသည္ ကမၻာဦးသူတို႔ ေလာကသေကၤတအားျဖင့္ ေခၚေဝၚပညတ္သမုတ္အပ္ေသာ ပညတၱိဓမၼမွ်သာ ျဖစ္၍
ဇာတိဥပါဒ္ႏွင့္တကြ မ႐ွိျခင္းေၾကာင့္ စုေဆာင္းေပါင္းသင္း၍ ရေကာင္း
ေသာတရားမ်ိဳး မဟုတ္၊ အေတြ႕အထိမွ ခံႏိုင္ေကာင္းေသာ တရားမ်ိဳး
မဟုတ္ ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးတတ္ေသာတရားမ်ိဳး မဟုတ္၊ ဉာဏ္ျဖင့္လည္း
မျမင္ရ၊ စကၡဳဝိညာဏ္ျဖင့္လည္း မျမင္ရ၊ မေနာဝိညာဏ္မွ မိစၧာဒိ႒ိက
သာလွ်င္ အလုံး, အခဲ, အဝိုင္း, အျပား, အ႐ွည္, အတို, ကိုယ္လက္,
မ်က္ခြက္, နား, ႏွာေခါင္း အမွန္ သဏၭာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး အိုးခြက္ ကြဲပ်က္
ျခင္း, သစ္ပင္သစ္ရြက္ ပ်က္စီးေဖာက္ျပန္ျခင္း, ေျခ လက္ နား ႏွာေခါင္း
ပ်က္စီးေဖာက္ျပန္ျခင္းမ်ားကို မိစၧာဒိ႒ိကသာလွ်င္ ျမင္သည္ဟု
တပည့္ေတာ္ယူပါသည္'' ဟူေသာ စကားပါ႐ွိသည္။
ထိုတြင္ ''`ဉာဏ္ျဖင့္လည္း မျမင္ရ၊ စကၡဳဝိညာဏ္ျဖင့္လည္း
မျမင္ရ'' ဟူေသာစကား၌ ဉာဏ္ျဖင့္မျမင္ရေသာ တရားဟူ၍မ႐ွိ၊
အလုံးစုံေသာ ပရမတ္တရားကိုလည္း ပရမတ္အေနအားျဖင့္ ဉာဏ္သည္
သာ သိႏိုင္ျမင္ႏိုင္၏။ ။ အလုံးစုံေသာပညတ္တရားကိုလည္း
ပညတ္အေနအားျဖင့္ ဉာဏ္သည္သာ သိႏိုင္ ျမင္ႏိုင္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားကို ''သဗၺၫူဟူ၍လည္းေကာင္း,
သဗၺဒႆာဝီ'' ဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚဆိုရ၏။
သဗၺၫူ ဆိုသည္ကား- သခၤါရ, ဝိကာရ, လကၡဏ, နိဗၺာန္, ပညတ္
တည္းဟူေသာ ေဉယ်ဓံတရားငါးပါးကို အၾ<ြကင္းအက်န္မ႐ွိ၊ အလုံးစုံ
သိေတာ္မူေလ့႐ွိသည္ဟု ဆိုလိုသည္။
သဗၺဒႆာဝီ ဆိုသည္ကား- ပညတ္ႏွင့္တကြ ထိုအလုံးစုံေသာ
ေဉယ်ဓံတရား ငါးပါးကိုပင္လွ်င္ အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ၊ သဗၺၫူတဉာဏ္ျဖင့္
ျမင္ေတာ္မူေလ့႐ွိသည္ဟု ဆိုလို၏။
စိတ္တစ္ခုယုတ္ ၉ဝ-ဟူေသာ ပရမတၴတရား၌ အသီးအသီးေသာ
နာမပညတ္တို႔သည္႐ွိၾကကုန္၏၊ ထိုနာမပညတ္ကို သဗၺၫုတÓဏ္
ျဖင့္သာ သိႏိုင္ျမင္ႏိုင္၏၊ ေစတသိက္ေဒြပညာသဟူေသာ ပရမတၴတရား,
႐ုပ္အ႒ဝီသ, နိဗၺာန္ဟူေသာ ပရမတၴတရားတို႔၌ အသီးအသီးေသာ
နာမပညတ္တို႔သည္႐ွိၾက၏၊ ထိုနာမပညတ္ကို သဗၺၫုတÓဏ္ျဖင့္သာ
သိႏိုင္ျမင္ႏိုင္၏။ အေပါင္းအားျဖင့္လည္း ''႐ူပကာေယာ=႐ုပ္အေပါင္း,
နာမကာေယာ=နာမ္အေပါင္း, ႐ူပကၡေႏၶာ=႐ုပ္တုံး-႐ုပ္ခဲ, နာမကၡေႏၶာ=
နာမ္တုံး-နာမ္ခဲ'' ဟူရာတို႔၌လည္း အသီးအသီးေသာ နာမပညတ္ကို
သဗၺၫုတÓဏ္ျဖင့္သာ ျမင္ႏိုင္၏၊ ဤ၌႐ုပ္အေပါင္း, နာမ္အေပါင္း,
႐ုပ္တုံး, ႐ုပ္ခဲ, ဆိုေသာစကားမွာ အေပါင္း, အတုံးအခဲဆိုလွ်င္ ပညတ္
ဟူ၍ ထင္တတ္၏၊ အေပါင္း, အတုံးအခဲဆိုေသာ္လည္း ႐ုပ္အစု, နာမ္
အစုကို ဆိုသည္ျဖစ္၍ ပရမတ္ပင္ျဖစ္၏။
ထိုမွတစ္ပါး လူနတ္ျဗဟၼာ အစ႐ွိေသာ အသက္႐ွိေသာ ပညတ္မ်ိဳး,
သစ္ပင္, ခ်ဳံႏြယ္အစ႐ွိေသာ အသက္မ႐ွိေသာ ပညတ္မ်ိဳးတို႔၌လည္း
အသီးအသီးေသာ သဏၭာနပညတ္မ်ိဳး, နာမပညတ္မ်ိဳးတို႔သည္ ႐ွိၾက၏၊
ထိုပညတ္မ်ိဳးကိုလည္း သဗၺၫုတဉာဏ္ေတာ္ျဖင့္ အကုန္သိႏိုင္ ျမင္ႏိုင္၏၊
ထို႔ေၾကာင့္''သမုတိပညတ္မ်ိဳးကိုဉာဏ္ျဖင့္မျမင္ရ'' ဟူေသာ ေမာင္ဘိုမင္း
စကားသည္ လြန္၏။
''မေနာဝိညာဏ္မွ မိစၧာဒိ႒ိကသာလွ်င္ ျမင္သည္'' ဟူေသာ
စကားမွာလည္း ဝိပလႅာသတရားသည္ ၃-ပါး႐ွိ၏။ ၃-ပါးဟူေသာ္ကား
သညာဝိပလႅာသ ၁-ပါး, စိတၱဝိပလႅာသ ၁-ပါး, ဒိ႒ိဝိပလႅာသ ၁-ပါး၊
ထုိသုံးပါးတုိ႔တြင္ သညာဝိပလႅာသ, စိတၱဝိပလႅာသ ၂-ပါးသည္ ပုထုဇၨန္
သတၱဝါတုိ႔မွာ ဒိ႒ိႏွင့္ယွဥ္ေသာ ေဒါသမူစိတ္, ေမာဟမူစိတ္, တို႔၌သာမက ***မဟာကုသုိလ္စိတ္တုိ႔မွာပင္ ႐ွိ၏။ ရဟႏၱာမဟုတ္ေသးေသာ အရိယာတုိ႔၏ စိတ္၌ပင္ ထိုက္သလိုရွိ၏။ ထုိ သညာ, စိတၱဝိပလႅာသ ၂-ပါးတုိ႔ျဖင့္
လည္း အလုံး, အခဲ, အဝုိင္း, အျပား, အ႐ွည္, အတုိ, စသည္တုိ႔ကုိ
အဟုတ္႐ွိ, အမွန္႐ွိ, ဧကန္႐ွိဟု-မွတ္၏၊ ထင္၏၊ ျမင္၏။
ပရမတ္ႏွင့္ ပညတ္ကုိျမင္ေသာ တရားမ်ား ေျဖ႐ွင္းခန္းၿပီး၏။
---------------------
အၾကင္အခါ၌ ဘုရားေလာင္းျဖစ္ေသာ ငံုးငွက္ေလးသည္ ငါ့၌ အေတာင္တို႔ရွိ၏ မပ်ံႏိုင္ စသည္ျဖင့္ သမုတိသစၥာပညတ္၌ တည္၍ သစၥာျပဳမႈသည္ အတၱငါစြဲဒိ႒ိမဟုတ္ရံုသာမက သစၥပါရမီပင္ေျမာက္ေလသည္။ မ်က္စိေရွ႕မွာ ေပၚလာေသာ တကယ္ရွိတဲ႔ အဆင္းသေဘာ ပရမတ္ကို ဉာဏ္ျဖင့္ မျမင္ပါဘဲ မိမိပါးစပ္ပ မိန္းမပဲ, ေယာက်္ားပဲ, ကြ်ဲပဲ, ႏြားပဲ, ေခြးပဲ, ေၾကာင္ပဲ, ေခၚတဲ႔ မရွိတဲ႔ ပညတ္ေတြကို ျမင္ေနတဲ႔ အျမင္သည္ မွားေသာ အျမင္ (ကမၼပထေျမာက္ေသာ) မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္သည္ ဟု မဆိုသင့္ရံုသာမက ယင္းတို႔မွာ သကၠာယဒိ႒ိမွ်ပင္ မျဖစ္ေပ။ သမုတိသစၥာနယ္မွ အမ်ားသံုးစြဲရန္အတြက္ အမွန္သမုတ္ထားေသာ ေယာက်္ား မိန္းမ စသည္မ်ားကို ေယာက်္ားအမွန္, မိန္းမအမွန္ဟု ယူဆမႈ၊ ထင္မွတ္မႈ, ေခၚေ၀ၚမႈ, သံုးစြဲမႈမ်ားမွာ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္မျဖစ္ကို စိစစ္ႏိုင္ရန္အတြက္ သမုတိသစၥာနယ္ကို ဦးစြာရွင္းလင္းသင့္ေပသည္။
ေလာကတြင္ ကထာဟု ဆိုအပ္ကုန္ေသာ စကားတု႔ိသည္-
1. သမုတိကထာ
2. ပရမတၳကထာ- ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိကုန္၏။
ထိုတြင္-
သတၱ၀ါ, လူ, ေယာက်္ား, ပုဂၢိဳလ္, တိႆ, နာဂ- ဟူ၍ ေခၚေ၀ၚေျပာဆိုျခင္းသည္ သမုတိကထာမည္၏။
2.ခႏၶာ ဓာတ္ အာယတန- ဟူ၍ ေခၚေ၀ၚေျပာဆိုျခင္းသည္ ပရမတၳကထာမည္၏။
ျမတ္စြာဘုရားတို႔သည္ ပရမတၳတရားတုိ႔ကို ေဟာၾကားရာ၌ သမုတိကထာတို႔ကို လႊတ္၍ ေဟာၾကားေတာ္မူေလ့မရွိေပ။ ယင္းတို႔ကို သမုတိသစၥာ ပရမတၳသစၥာ ဟူ၍ဆိုၾကရကုန္၏။
သတၱ၀ါ, လူ, ေယာက်္ားမိန္းမ, ႏြား, ကြဲ် -စသည့္ သမုတိကထာ ၀ါ သမုတိသစၥာကိ ေျပာၾကားျခင္းမွာ အျပစ္မရွိ၊ သမုတိအားျဖင့္မွန္ကန္၍ မုသာ၀ါဒလည္း မျဖစ္ေခ်။ သမုတိ၀စီသစၥာသည္ မုသာ၀ါဒ၏ ဆန္႔က်င္ဖက္လည္းျဖစ္သည္ ကုသိုလ္ကမၼပထေျမာက္ေသာ ပုညကိရိယာလည္းျဖစ္သည္၊ သုဘာသိတ မဂၤလာ၀ါစာလည္းျဖစ္သည္၊ အဆံုးအားျဖင့္ သမၼာ၀ါစာ မဂၢင္လည္း ထိုက္ေပသည္။
ပရမတ္သဘာ၀ကို မသိမူ၍ သႏၱတိဃန (သႏၲတိဃနာဒီနံ အယံ ဝိေသေသာ – ပုရိမပစၧိမာနံ ဓမၼာနံ နိရႏၲရတာယ ဧကီဘူတာနံ ဝိယ ပဝတၱိ သႏၲတိဃနတာ, ရုပ္နာမ္တရားတို႔၏ တစ္ဆက္တည္း ျဖစ္ပ်က္မႈ သႏၱာန္စဥ္), သမူဟဃန (ဧကသမူဟဝေသန ဧကီဘူတာနမိဝ ပဝတၱိ သမူဟဃနတာ, ကြဲျပားေသာသဘာ၀တရားတို႔၏ တစ္ခုတည္းတစ္ေပါင္းတည္းစုေပါင္းျဖစ္မႈ) ကို သတၱ၀ါ, ပုဂၢိဳလ္, ေယာက္်ား, ကြဲ်ႏြား စသည္ ထင္မွတ္ တပ္မက္မႈသည္ မည္သည့္အရာမ်ိဳးျဖစ္ေလသနည္းဟူမူ သညာ၀ိပလႅာသ၊ စိတၱ၀ိပလႅာသ, (ရဟႏၱာျဖစ္မွပင္ စိတၱသညာ၀ိပလႅာသကင္းေလ၏၊ အနာဂါမ္တို႔၌ပင္လွ်င္ ရူပအရူပစ်ာန္ဘံု၀သည္ ခ်မ္းသာ၏ဟူေသာ သညာစိတၱ၀ိပလႅာရွိေသး၏), သတၱသေမၼာဟ (သတၱ၀ါဟု ေတြေ၀မႈ), တဏွာမညနာ (တဏွာျဖင့္အထင္ေရာက္မႈ), မာနမညနာ, ၀ိစိကိစၦာတို႔သာ အရာဌာန အခြင့္အာရံုအားေလ်ာ္စြာ ျဖစ္ကုန္ရာသည္။ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္ဖို႔ရန္မွာကား သမုတိသစၥာ၌ပင္ထင္ရွားမရွိေသာ အသက္လိပ္ျပာအတၱစြဲႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အယူအဆအထင္အျမင္မ်ိဳးျဖစ္မွ အခြင့္ရေပသည္။ ထင္ရွားရွိေသာ သကၠာယတို႔၌ ဘယ္မွာမွ ထင္ရွားမရွိေသာ တည္ျမဲသည့္ အသက္ေကာင္ငါေကာင္အေနျဖင့္ ရႈျမင္မွ မိစၦာဒိ႒ိျဖစ္ေလသည္။ မွားေသာအျမင္ဆိုတိုင္း မိစၦာဒိ႒ိမဟုတ္ပါေပ။ မိခင္ဖခင္တို႔သည္ ပရမတ္အားျဖင့္ ထင္ရွားမရွိေစကာမူ သမုတိသစၥာအားျဖင့္ ထင္ရွားရွိေလသည္။ ထိုမိခင္ဖခင္တို႔ကို သတ္ျဖတ္ပါက ပဥၥနႏၱိယကံၾကီးထိုက္ေပသည္။ ထိုမိခင္ဖခင္တို႔အေပၚ ေက်းဇူးသိတတ္ခ်စ္ျမတ္ႏိုးၾကင္နာေပမွ မဂၤလာတရားထိုက္ေပသည္။ ပညတ္ ဟူသည္ ေပါ့ေသးေသးရာမဟုတ္သလုိ မိစၦာဒိ႒ိအျမင္မွားမ်ိဳးမဟုတ္ပါေပ။ စ်ာန္က်င့္စဥ္မ်ားတြင္လည္း အာရံုနိမိတ္ပညတ္ကို အေျချပဳ၍သာ စ်ာန္စိတ္မ်ားျဖစ္လာရေပသည္။ စ်ာန္စိတ္သည္ လြန္စြာထက္ျမက္ေသာ ဂရုကံ ျဖစ္ေပသည္။ ထိုစ်ာန္စိတ္ျဖစ္ရန္အတြက္ ပညတ္နိမိတ္မွန္ကန္မႈမွာ အေရးၾကီးလွေပသည္။ **** ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ အထူးသတိျပဳရန္မွာ 'ျမတ္စြာဘုရားရွင္ေဟာေတာ္မူေသာ ပညတ္စကားလံုးတို႔ကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္အလိုေတာ္အတိုင္း တတ္သိနားလည္ရန္အေရးၾကီးလွေပသည္။ မိမိ နားလည္ခံစားမႈမ်ိဳးျဖင့္ သိေသာ အနက္သိ သည္ အမွန္စင္စစ္ျပည့္စံုမႈမရွိပဲ။ ပညာရွိတို႔အျမင္တြင္ ကန္႔လန္႔ ျဖစ္ေနတတ္ေပသည္။ သမရိုးက် အယူအဆနားလည္မႈမ်ိဳးမွ အမွန္သိမဟုတ္လွ်င္အမွားသိျဖစ္ရမည္။ တနည္းအားျဖင့္ သမၼာဒိ႒ိမဟုတ္လွ်င္ မိစၦာဒိ႒ိသာျဖစ္ရမည္။ ဤသည္မွာ လူျပိန္းသိသာျဖစ္သည္။ အမွန္မဟုတ္လွ်င္ အမွားသာျဖစ္ရမည္ဆိုသည့္အျမင္ျဖင့္ ပိဋကတ္ေတာ္၌ က်က္စား၍ မရႏိုင္၊ ခက္ခဲေသာ အဘိဓမၼာေဒသနာတို႔ကို နားမလည္ႏိုင္ေပ။ ဥပမာအားျဖင့္ ေလာကီႏွင့္ ေလာကုတ္ရွိသည္။ ေလာကီမဟုတ္လွ်င္ ေလာကုတ္ျဖစ္ရမည္။ သို႔ရာတြင္ စိတ္ ေစတသိက္တို႔ခ်ဳပ္ျငိမ္းေနေသာ
နိေရာဓသမာပတ္ ၀င္စားေနမႈသည္ ေလာကီလည္းမဟုတ္ ေလာကုတၱရာကိုးပါးလည္း မဟုတ္ပါေပ။ (ကထာ၀တၳဳပါဠိေတာ္)။ ေလာကုတၱရာဖိုလ္စိတ္ ဖလသမာပတ္သည္ ဒုကၡသစၥာလည္းမဟုတ္ မဂၢသစၥာလည္းမဟုတ္ပါေပ။ စိတၱ၀ိပလႅာသ သညာ၀ိပလႅာသတို႔ ျဖစ္လ်က္ႏွင့္ မဟာကုသိုလ္ ကာမကုသိုလ္မ်ား ပါရမီကုသိုလ္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္သည္သာမက ရူပအရူပကုသိုလ္တို႔လည္း ပညတ္ကိုသာအာရံုယူလ်က္ျဖစ္ၾကရသည္။ ငံုးငွက္ေလး၏ သစၥာျပဳမႈသည္ အမွန္ကို အမွန္အတိုင္း ဆိုမႈျဖစ္သည္။ အျပစ္ကင္းျပီး သမုတိအားျဖင့္ မွန္ကန္ေသာ အေျခအေနတို႔၌ လံုး၀စိတ္ခ်ယံုၾကည္ျပီး အမွန္ကို လက္ခံလွ်င္ ထူးကဲစြာ ကုသိုလ္ျဖစ္သည့္သဘာ၀ရွိသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အျဖဴ၌ အျဖဴဟု ထပ္ခါထပ္ခါ ကသိုဏ္းရႈပြားျခင္းမွသည္ စ်ာန္၏အေျခခံျဖစ္ေသာ အာရံုနိမိတ္ရေစတတ္သည္။ သာမန္ကာလွ်ံကာ အျဖဴကို ေအာ္အျဖဴပဲဟု ျမင္ရံုမွ်ျဖင့္ ကုသိုလ္မရႏိုင္၊ သတၱ၀ါတို႔၏ အဇၥ်ာသယ အာသယအလိုက္ (တခ်ိဳ႕က ကုသိုလ္အျဖစ္မ်ား အခ်ိဳ႕က အကုသိုလ္အျဖစ္မ်ား) ကုသိုလ္ အကုသုိလ္ျဖစ္ပါေစဦးေတာ့ အားေပ်ာ့ေသာကံမ်ားသာျဖစ္ေပလိမ္႔မည္။ ထို႔အတူ ၁ နဲ႔ ၁ ေပါင္း ၂ဟု သာမာန္သိရံုမွ်ျဖင့္ ထင္ရွားေသာကုသိုလ္မရႏိုင္၊ ၁၂၃၄၅၆၇၈ စသည္ျဖင့္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္သည့္ အေခါက္ကို သိရံုမွ် မထင္ရွားေသာ၀ီထိမွ်ျဖင့္ ကုသိုလ္မရႏိုင္။ သို႔ေသာ္ ပညာသင္စဥ္က ၁ နဲ႔ ၁ ေပါင္း ၂ဟု စိတ္ပါ၀င္စား ယံုၾကည္စြာေလ့လာသေဘာေပါက္ျခင္းသည္ 'အျပစ္ကင္းေသာ အၾကားအျမင္မ်ားျခင္း သိပၸံပညာမ်ာကို တတ္ေျမာက္နားလည္ျခင္း မဂၤလာကုသိုလ္တရား' ျဖစ္ခြင့္ရေပသည္။ အာနာပါန ဂဏနညး္အတိုင္း ၀င္သက္ထြက္သက္တုိ႔၌ 12345678 စသည္ျဖင့္ ေရတြက္သိျခင္းသည္ ကုသိုလ္ရေစသည္။ စ်ာနသမၼာဒိ႒ိကို အေထာက္အပံ႔ျပဳသည္။
---------------
မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ကို ေယာက်ာ္းေလးက ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတက္မက္မႈ ျဖစ္သည္ဆိုပါစို႔။ မိန္းမဟူေသာ ပညတ္ႏွင့္တကြ ခ်စ္ဖြယ္ဟူေသာတဏွာသည္ျဖစ္၏။ ထိုသေဘာသည္ သကဒါဂါမ္တို႔၌ပင္ ရွိေသး၏။ ေလာဘမူ စိတ္8ပါးတြင္ ေရွ႕ေလးပါသည္ ဒိ႒ိႏ်င့္တကြျဖစ္၏။ သို႔ရာတြင္ သမုတိသစၥာ၌ပင္မရွိေသာ အတၱပညတ္ကို အာရံုယူမွသာျဖစ္သည္။ ေနာက္ေလးပါး၌ ဒိ႒ိမယွဥ္ေပ။ သက္သက္ေသာ တဏွာ၌လည္းေကာင္း မာနျဖင့္လည္းေကင္း ျဖစ္သည္။ မိစၦာဒိ႒ိဆိုတာ ဘာမွန္း ‪#‎ပိဋကတ္အလိုက်‬ မသိပဲ ေနရာတကာ သကၠာယဒိ႒ိခ်ည္း ျဖစ္လွ်င္ ဘုရား သံဃာ မိဘ ဆရာ ရွိေသတာလည္း

နိဗၺာန္ ဟူသည္

နိဗၺာန္ ဟူသည္

10. နိဗၺာန္ မရေသးဘဲ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကို သိႏိုင္သေလာ

'အရွင္ နာဂေသန ဘုရား၊ နိဗၺာန္မရေသးသူသည္ နိဗၺာန္၏ ခ်မ္းသာပံုကို သိႏိုင္ပါ၏ေလာ'

'မင္းျမတ္ မိလိႏၵ၊ သိႏိုင္ပါေပ၏'

'အရွင္ဘုရား၊ မရေသးပါပဲလ်က္ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာပံုကို အဘယ္သို႔ သိႏိုင္ပါသနည္း'

'မင္းျမတ္၊ ေျခလက္ မျပတ္ေသာ သူတို႔သည္ ေျခလက္ျပတ္ျခင္းသည္ ဆင္းရဲ၏ဟု သိႏိုင္ၾကပါကုန္သေလာ'

'အရွင္ဘုရား၊ သိႏိုင္ၾကပါ၏'

'မင္းျမတ္၊ အဘယ္သို႔ သိႏိုင္ၾကပါသနည္း'

'အရွင္ဘုရား၊ ေျချပတ္ေသာ အျခားသူတို႔၏ ငိုေၾကြးသံကုိၾကား၍ သိႏိုင္ပါ၏'

'မင္းျမတ္၊ ဤအတူသာပင္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳျပီး သူတို႔ ေဟာၾကားသံကို ၾကားရ၍ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာပံုကို သိႏိုင္ေပ၏'

'အရွင္ဘုရား၊ သင့္ေလ်ာ္လွပါေပ၏'

(ခုဒၵကနိကာယ္၊ မိလိႏၵပဉႇာ၊ သဂၤါယနာတင္ဂႏၳ၀င္က်မ္းစာ၊ နိဗၺာန္၀ဂ္)

---------------------------------------------

ေမး။....။ အဘယ္သေဘာမ်ိဳးကို နိေရာဓသစၥာဟူ၍ ေခၚဆိုပါသနည္း။

ေျဖ။....။ ဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖစ္ပြားေစတတ္ေသာ တဏွာသမုဒယ၏ ခ်ဳပ္ျခင္းသေဘာကိုပင္ နိေရာဓသစၥာ ေခၚပါသည္။

ေမး။....။ တဏွာ၏ခ်ဳပ္ျခင္းကိုပင္ နိေရာဓသစၥာဆိုပါသေလာ။ ဒုကၡသစၥာ၏ ခ်ဳပ္ျခင္းကိုပင္ နိေရာဓသစၥာဆိုပါသေလာ။

ေျဖ။....။ ဤဓမၼစၾကာေဒသနာေတာ္၌ 'ေယာ တႆေယ၀ တဏွာယ အေသသ ၀ိရာဂ နိေရာေဓာ' ဟူ၍ ေဟာေတာ္မူေသာေၾကာင့္ တဏွာ၏ခ်ဳပ္ျခင္းကိုပင္ နိေရာဓသစၥာဟူ၍ ဆိုရပါသည္။ တဏွာသည္ ဒုကၡကို ျဖစ္ပြားေစတတ္ေသာ အေၾကာင္းအရင္းၾကီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တဏွာခ်ဳပ္လွ်င္လည္း ဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးခ်ဳပ္ျခင္းကိစၥ ျပီးပါေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ 'ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ' ဟူ၍လည္း ရွင္ေတာ္ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူပါသည္။

ေမး။....။ နိေရာဓသစၥာ၏ တရားကိုယ္ အစစ္ကား အဘယ္တရားပါနည္း။

ေျဖ။....။ အသခၤတ ပရမတ္ဟု ဆိုအပ္ေသာ နိဗၺာန္သည္ပင္လွ်င္ နိေရာဓသစၥာ၏ တရားကိုယ္အစစ္ျဖစ္ပါသည္။

ေမး။....။ ခ်ဳပ္ျခင္းသေဘာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကို အဘယ္ေၾကာင့္ အခ်မ္းသာဆံုးဟူ၍ ရွင္ေတာ္ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူပါသနည္း။

ေျဖ။....။ ခ်ဳပ္ျခင္းသေဘာမဟုတ္ေသာ ျဖစ္ျခင္းသေဘာတို႔ေၾကာင့္ အနမတဂၢသံသရာမွာ ခႏၶာအစဥ္ မျပတ္ႏိုင္ၾကဘဲ အဖန္ တလဲလဲ ျဖစ္ေနၾကပါသည္။ အဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေလသမွ် သုခမဘက္ ဆင္းရဲသက္သက္တို႔သာ ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထိုသို႔ အဖန္တလဲလဲ မျဖစ္မူ၍ ဒုကၡေတြ ခ်ဳပ္ျငိမ္းခဲ႔ပါလွ်င္ ဆင္းရဲျခင္းမွ ကင္းလြတ္ပါသည္။ ထိုသို႔ ဆင္းရဲကင္းမႈၾကီးကိုပင္ အခ်မ္းသာဆံုးဟူ၍ ရွင္ေတာ္ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူပါသည္။

ေမး။....။ ထိုနိဗၺာန္သည္ အဘယ္မွ် အျပားရွိပါသနည္း။

ေျဖ။....။ သဥပါဒိေသသ နိဗၺာန္၊ အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္အားျဖင့္ ႏွစ္ပါးအျပားရွိပါသည္။

ေမး။....။ ထိုနိဗၺာန္ႏွစ္ပါးတို႔၏ သေဘာအဓိပၸာယ္မ်ားကို ထင္ရွားစြာေဖာ္ျပပါ။

ေျဖ။....။ ခႏၶာက်န္ၾကြင္းေသးေသာ နိဗၺာန္ကို သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္ေခၚပါသည္။ ခႏၶာအၾကြင္းအက်န္မရွိေသာ နိဗၺာန္ကို အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္ ေခၚပါသည္။

(၁) ေသာတာပတၱိမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ ၂ဝ-ေသာ သကၠယဒိ႒ိ,

၆၂-ပါးေသာ မိစၧာဒိ႒ိ, ၁ဝ-ပါးေသာ အႏၲဂၢါဟိကဒိ႒ိ, ၃-

ပါးေသာ နိယတမိစၧာဒိ႒ိႀကီး, ၈-ပါးေသာ ဝိစိကိစၧာ, ၁၆-ပါးေသာ ဝိစိကိစၧာ တို႔သည္ တစ္ၿပိဳင္နက္ တစ္ခ်က္တည္း

အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း ၾကေလကုန္၏။

(၂) သကဒါဂါမိမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ ႐ုန္႔ရင္းေသာ ကာမရာဂ,ဗ်ာပါဒ တရားတို႔သည္ တစ္ၿပိဳင္နက္ တစ္ခ်က္တည္းအၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၾကေလကုန္၏။

(၃) အနာဂါမိမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ သိမ္ေမြ႕ေသာ ကာမရာဂ,ဗ်ာပါဒ တရားတို႔သည္ တစ္ၿပိဳင္နက္ တစ္ခ်က္တည္းအၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၾကေလကုန္၏။

(၄) အရဟတၱမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ ႐ူပရာဂ, အ႐ူပရာဂ, မာန,အဝိဇၨာ အစ႐ွိေသာ အလံုးစံုေသာ ကိေလသာတို႔သည္တစ္ၿပိဳင္နက္ တစ္ခ်က္တည္း အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၾကေလကုန္၏။

[ဤကား ကိေလသာတို႔၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းပံုတည္း။]

(၁) ေသာတာပတၱမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ ေနာင္ျဖစ္လတၱံ႕ေသာအပါယ္ ဇာတိမ်ဳိး အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေလ၏၊ကာမသုဂတိ ၇-ဘံုမွာလည္း ၇-ဘဝမွ ေနာင္ျဖစ္လတၱံ႕ေသာ ကာမဇာတိမ်ဳိး အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းေလ၏။

(၂) သကဒါဂါမိမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ ကာမသုဂတိ ၇-ဘံုမွာ၂-ဘဝမွ ေနာက္ျဖစ္လတၱံ႕ေသာ ကာမဇာတိမ်ဳိး အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းေလ၏။

(၃) အနာဂါမိမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ ကာမဇာတိ အကုန္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေလ၏။

(၄) အရဟတၱမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ ယခုဘဝ ခႏၶာသာ က်န္႐ွိေလ၏၊ ႐ူပဇာတိ, အ႐ူပဇာတိ အကုန္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေလ၏။

[ဤကား မဂ္ ၄-ႀကိမ္အဆိုက္တြင္ ကိေလသာတို႔၏ ၄-ႀကိမ္ ၄-ခါ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းပံု, ဇာတိခႏၶာတို႔၏ ၄-ႀကိမ္ ၄-ခါ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း ပံုကို ျပဆိုေသာအခန္းတည္း။]

ေမး။....။ ထို႔ျပင္ တစ္နည္းအားျဖင့္ နိဗၺာန္သည္ ဘယ္မွ် အျပားရွိပါေသးသနည္း။

ေျဖ။....။ သုညတနိဗၺာန္၊ အနိမိတၱနိဗၺာန္၊ အပၸဏီဟိတနိဗၺာန္အားျဖင့္ သံုးပါးအျပားရွိေသးသည္။

သုညတဥၥ=ပလိေဗာဓ ခပ္သိမ္းတို႔မွ ကင္းၿငိမ္းဆိတ္ၿငိမ္ေသာ သုညတနိဗၺာန္ လည္းေကာင္း၊ အနိမိတၱဥၥ=သဏၭာန္, နိမိတ္, အရိပ္, အသြင္ ထင္မႈခပ္းမွ ကင္း႐ွင္းေသာ အနိမိတၱနိဗၺာန္လည္းေကာင္း၊အပၸဏိဟိတဥၥ=ေတာင့္တျခင္း ခပ္သိမ္းမွ ကင္းၿငိမ္းရာျဖစ္ေသာအပၸဏိဟိတ နိဗၺာန္လည္းေကာင္း၊ ဣတိ=ဤသို႔၊ အာကာရ ေဘေဒန=ဆိတ္ၿငိမ္ျခင္း အစ႐ွိေသာ အျခင္းအရာ အျပားအားျဖင့္၊ တိဝိဓံ=၃-ပါးအျပား႐ွိသည္၊ ေဟာတိ=ျဖစ္၏၊  သၿဂႋဳဟ္က်မ္း

သုညတနိဗၺာန္။

ၿငိမ္သက္ခ်မ္းသာေသာ သႏၲိသုခကို ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္စီးမႈသည္ ''ပလိေဗာဓိ'' မည္၏၊ သခၤတတရားဟူသမွ်သည္ အရဟတၱဖိုလ္တရားပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ''ပလိေဗာဓ'' မႈ ထင္႐ွား႐ွိသည္သာျဖစ္၏။႐ွိပုံကား....မိမိသႏၲာန္မွာ အရဟတၱဖိုလ္ေဇာ ျဖစ္ေပၚေစလိုသည္႐ွိေသာ္ ထိုအားေလ်ာ္ေသာခဏ, ထိုအားေလ်ာ္ေသာ သမယ,ထိုအားေလ်ာ္ေသာ မနသိကာရကို ေၾကာင့္ၾကစိုက္မွ ျဖစ္ေပၚသည္၊ျဖစ္ေပၚ ၿပီးေနာက္လည္း အနိစၥဓမၼ, ဝိပရဏာမဓမၼ ျဖစ္သည္ႏွင့္ခဏခ်င္း, ခဏခ်င္း ကုန္ဆုံးကြယ္ ေပ်ာက္ျပန္၏၊

နိဗၺာန္သည္မူကား ျဖစ္ေပၚျခင္း႐ွိေသာတရား မဟုတ္ေသာေၾကာင့္အစ၌ ျဖစ္ေပၚေစျခင္းငွါ ေၾကာင့္ၾကစိုက္ရေသာ ''ပလိေဗာဓဒုကၡ'' အေႏွာင့္အယွက္လည္း မ႐ွိေပ၊ မၿမဲေသာ အနိစၥတရားမ်ိဳး မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ အဖန္ဖန္ ထပ္မံ၍ ထူေထာင္မႈဟူေသာ ''ပလိေဗာဓဒုကၡ''အေႏွာင့္အယွက္လည္း မ႐ွိေပ။

၁။ ထိုနိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ရေလေအာင္ ဒါန, သီလ အစ႐ွိေသာ ပါရမီ တရားတို႔ကို ဘဝမ်ားစြာ ျဖည့္က်င့္မႈ ဟူေသာ ''ပလိေဗာဓဒုကၡ'' အေႏွာက္အယွက္ႀကီး ၁-ပါး။

၂။ အဆံုးဘဝ၌ သီလဝိသုဒိၶ, စိတၱဝိသုဒိၶ အစ႐ွိေသာ ဝိသုဒိၶတရား ၇-ပါးတို႔ကို ပြားမ်ားအားထုတ္ရျခင္းဟူေသာ

''ပလိေဗာဓဒုကၡ'' အေႏွာင့္အယွက္ႀကီး ၁-ပါး။ဤ ၂-ပါးေသာ ပလိေဗာဓဒုကၡမႈမ်ားသည္ နိဗၺာန္၏ ပလိေဗာဓမႈမဟုတ္ေပ၊ မ်က္စိမွာ တိမ္သလာ ထူထပ္စြာ စြဲကပ္၍ေနေသာ သူကန္းသည္ေန, လကို ျမင္လို၍ ေဆးဝါးမီွဝဲမႈဟူေသာ ''ပလိေဗာဓဒုကၡ''ကို ေၾကာင့္ၾကစိုက္ရေလ၏၊ ထုိ ''ပလိေဗာဓဒုကၡ'' မူသည္ ေန, လ တို႔ကျပဳေသာ''ပလိေဗာဓ ဒုကၡ'' မႈ မဟုတ္ေပ၊ တိမ္သလာတို႔က ျပဳေသာ ''ပလိေဗာဓဒုကၡ'' မႈေပတည္း။ ။

။အနိမိတၱနိဗၺာန္၌

။အနိမိတၱနိဗၺာန္၌ သခၤတတရားတို႔မွာသဏၭာန္, နိမိတ္အရိပ္, အသြင္ ထင္႐ွား႐ွိၾကကုန္၏၊ ထိုသို႔႐ွိၾကျခင္း

ေၾကာင့္ အရဟတၱ ဖိုလ္စိတ္တစ္ခုသည္ပင္လွ်င္ ခ်ဳပ္ေလၿပီးေသာအတိတ္တျခား၊ ခဏတၱယ သို႔ေရာက္ဆဲေသာ ပစၥဳပၸန္တစ္ျခား၊ ဥပါဒ္မႈမ႐ွိေသးေသာ အနာဂတ္တစ္ျခား၊ ဤပုဂၢိဳလ္သႏၲာန္မွာ တစ္ျခား၊ ထို

ပုဂိၢဳလ္သႏၲာန္မွာ တစ္ျခား၊ အလြန္ႀကီးျမတ္ေသာ အရဟတၱဖိုလ္၊ အလယ္အလတ္ေသာ အရဟတၱဖိုလ္၊ ယုတ္ညံ့ေသာ အရဟတၱ ဖိုလ္ စသည္ျဖင့္၂-ခု, ၃-ခု, အသိန္း, အသန္း အသေခ်ၤယ်, အနႏၲမ်ားျပားေလ၏၊ ထိုမွ

ၾကြင္းေသာ သခၤတတရားတို႔မွာ ဆိုဖြယ္မ႐ွိ။နိဗၺာန္သည္မူကား သဏၭာန္, နိမိတ္, အရိပ္အသြင္႐ွိေသာ

တရားမဟုတ္ေပေသာေၾကာင့္ အနမတဂၢသံသရာ၌ ဤနိဗၺာန္ကားအေဟာင္းတည္း၊ ဤနိဗၺာန္ကား အသစ္တည္း ဟု၂-ခုျခားနားဖြယ္မ႐ွိ၊ပရိနိဗၺာန္စံ ပုဂိၢဳလ္ ခႏၶာ အသီးသီးတို႔ လိုက္နာ၍လည္း ၂-ခု, ၃-ခုစသည့္ ျခားနားဖြယ္မ႐ွိ အေ႐ွ႕အရပ္မွာ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၾကေသာပုဂၢိဳလ္တို႔၏ နိဗၺာန္ကား အေ႐ွ႕အရပ္မွာ ႐ွိေနသည္၊ အေနာက္အရပ္မွာပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔၏ နိဗၺာန္ကား အေနာက္အရပ္မွာ႐ွိေနသည္၊ ဤသို႔စသည္ျဖင့္ အရပ္ေဒသအျပားသို႔ လိုက္၍ ျခားနားဖြယ္မ႐ွိ၊ သဗၺညဳဘုရားတို႔၏ နိဗၺာန္ကား ျမတ္သည္၊ အိမ္ကြၽန္မ ရေသာနိဗၺာန္ကား ယုတ္ညံ့သည္ ဟူ၍လည္းျခားနားဖြယ္မ႐ွိ၊ ေလာကဓာတ္အလယ္မွာ သံသရာ႐ုပ္သိမ္းမႈ, ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈ, ဇာတိခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈ, ခႏၶာဇာတ္သိမ္းမႈဟုဆိုအပ္ေသာ အသခၤတဓမၼဓာတ္ၾကီး တစ္ခု႐ွိ၏ ဟူ၍သာသိခြင့္, ဆိုခြင့္႐ွိသတည္း။

အပၸဏိဟိတနိဗၺာန္။

။အပၸဏိဟိတနိဗၺာန္ကို ဆိုရာ၌ သခၤတတရားတို႔သည္ ေတာင့္တ ေျမႇာ္တမ္းျခင္းႏွင့္တကြသာ ျဖစ္ၾကကုန္၏။လူ႔ခ်မ္းသာ, နတ္ခ်မ္းသာ, ျဗဟၼာခ်မ္းသာဟူေသာ ေလာကီခ်မ္းသာစုသည္ အလြန္ ပ်စ္ခြၽဲေသာ ပ်ားရည္, တင္လဲရည္ႏွင့္ တူေပ၏၊ ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာ လူ, နတ္ ျဗဟၼာစုသည္ ခ်ိဳေသာအရသာကို ခင္တြယ္ေသာ ပိုး, ပရြက္တုိ႔ႏွင့္ တူကုန္၏၊ ပ်ားရည္, တည္လဲရည္ကို ေတြ႔ၾကေသာ ထိုပိုး, ပရြက္တို႔သည္ ပ်ားရည္, တင္လဲရည္မွာနစ္လ်က္ အသက္ဆံုး႐ံႈးၾကကုန္၏။ဤအတူ အနမတဂၢသံသရာ၌ လူ, နတ္, ျဗဟၼာ သတၱဝါ အေပါင္းတို႔သည္ လူ႔စည္းစိမ္, နတ္စည္းစိမ္, ျဗဟၼာ႔စည္းစိမ္မွာ နစ္လ်က္ ဘဝအဆက္ဆက္ အသက္ဆံုး႐ံႈးၾကကုန္၏၊ အဆာ အငတ္ အာသာဓာတ္တင္းလင္းႏွင႔္သာ ေသဆုံးၾကရကုန္၏၊ အလံုးစံုေသာ ေတာင့္တျခင္းခပ္သိမ္းတို႔သည္ ပရိနိဗၺာန္အစံတြင္ အၾ<ြကင္းအက်န္မ႐ွိ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၾကေလကုန္၏၊ အရဟတၱမဂ္သို႔ အဆိုက္တြင္ တဏွာပဏိဓိတရား အၾ<ြကင္းမဲ႔ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသည္၊ ထိုအခါမွစ၍ တဏွာႏွင့္စပ္ေသာ ေတဘုမၼကသုခ၌ေတာင့္တျခင္း ခပ္သိမ္းတို႔သည္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းကုန္၏၊ ပရိနိဗၺာန စုတိသို႔အဆိုက္တြင္ ဆႏၵပဏိဓိတရား အၾကြင္းမဲ႔ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသည္၊ ထိုအခါမွစ၍အာသာဆႏၵ ေတာင့္တျခင္းခပ္သိမ္း အကုန္ၿငိမ္း၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ အသခၤတမဟာနိဗၺာန္ႀကီးကို ''အပၸဏိဟိတနိဗၺာန္'' ဆိုရသတည္း။

ဤ သုညတနိဗၺာန္, အနိမိတၱနိဗၺာန္, အပဏိဟိတနိဗၺာန္ ဟူေသာ

အမည္ ၃-ပါး သည္လည္း ''အာကာရ ေဘေဒန'' တူေသာ ပါဌ္ႏွင့္အညီ-

၁။ ပလိေဗာဓ ခပ္သိမ္းမွ ကင္းၿငိမ္းေသာ ဂုဏ္ ၁-ပါး။

၂။ သ႑ာန္, နိမိတ္, အရိပ္, အသြင္ ခပ္သိမ္းမွ ကင္း႐ွင္းေသာဂုဏ္ ၁-ပါး။

၃။ ေတာင့္တျခင္း ခပ္သိမ္းမွ ကင္းၿငိမ္းျခင္း ဂုဏ္ ၁-ပါး။

ဤဂုဏ္ ၃ပါးကို အစဲြျပဳ၍ နိဗၺာန္ ၃-ပါးဆိုသည္၊ စင္စစ္အားျဖင့္

မူကားအသခၤတ မဟာနိဗၺာန္ တစ္ခုတည္းကို ၃-ပါး ျပဳ၍ ဆိုျခင္းသည္

သာတည္း။

ေမး။....။ အျခားေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္ နိဗၺာန္အျပား မည္မွ် ရွိေသးသနည္း။

ေျဖ။....။နိဗၺာန္သည္-

၁။ မိစၧာဒိ႒ိဗၺာန္,

၂။ သမၼဳတိနိဗၺာန္,

၃။ တဒဂၤနိဗၺာန္,

၄။ ဝိကၡမၻနနိဗၺာန္,

၅။ သမုေစၧဒနိဗၺာန္,

၆။ ပဋိပႆဒၶိနိဗၺာန္,

၇။ နိႆရဏနိဗၺာန္

၈။ အာရမၼဏနိဗၺာန္ (နိဗၺာန္ဓမၼာရံု၊ )

၉။ ခဏနိေရာဓ (ခဏနိဗၺာန္)

ဟူ၍ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ၈-ပါး အျပား႐ွိ၏။

၁။ မိစၧာဒိ႒ိနိဗၺာန။္ ။

မိစၧာဒိ႒ိ နိဗၺာန္ဆိုသည္ကား သာသနာေတာ္မွ အပျဖစ္ကုန္ေသာ မိစၧာဒိ႒ိ အယူ႐ွိကုန္ေသာ တိတၴိဆရာတို႔

ၾကံဆစြဲလမ္းအပ္ေသာ နိဗၺာန္ကို ''မိစၧာဒိ႒ိနိဗၺာန္'' ဆိုသတည္း၊ ထိုမိစၧာဒိ႒ိနိဗၺာန္သည္ ''ပၪၥဒိ႒ိနိဗၺာနဝါဒါ'' ဟူေသာ ပါဠိေတာ္ပုဒ္တို႔၌လည္းေကာင္း၊''နိဗၺာနံ နိဗၺာနေတာ သၪၥာတိ'' အစ႐ွိေသာ မူလပရိယာယသုတ္ ပုဒ္တို႔၌လည္းေကာင္း လာေပသည္။ ။ ပါဠိေတာ္ ၂-ရပ္တြင္-

ဣဓ ဘိကၡေဝ ဧကေစၥာ သမေဏာ ဝါ ျဗဟၼာေဏာ ဝါ

ဧဝံ ဝါဒီ ေဟာတိ ဧဝံ ဒိ႒ိ၊ ယ ေတာ ေခါ ေဘာ အယံ

အတၱာ ပၪၥဟိ ကာမဂုေဏဟိ သမပၸိေတာ သမဂႌဘူေတာ

ပရိစာေရတိ၊ ဧတၱာဝတာ ေခါ ေဘာ အယံအတၱာ

ပရမဒိ႒ဓမၼနိဗၺာနံ ပေတၱာ ေဟာတီတိ။

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ ပါဠိေတာ္တို႔၌ တိတၴိဆရာတို႔ ၾကံဆ စြဲလမ္းအပ္ေသာ ဒိ႒ဓမၼနိဗၺာန္ ၅-ပါး လာ႐ွိသည္။

နိဗၺာနံ နိဗၺနေတာ သၪၨာနာတိ၊ နိဗၺာနံ နိဗၺာနေတာ

သညတြာ နိဗၺာနံ မညတိ၊ နဗၺာနေတာ မညတိ၊ နိဗၺာနံ ေမတိ

မညတိ၊ နိဗၺာနံ အဘိနႏၵိ၊ တံ ကိႆေဟတု၊ အပရိညာတံ

တႆတိ ဝဒါမိ။

[မူလပရိယာယ သုတ္ပါဠိေတာ္။]

ဤပါဠိေတာ္မွာလည္း ဒိ႒ဓမၼနိဗၺာန္ ၅-ပါး ကိုယူ။

[ဤကား မိစၧာဒိ႒ိ နိဗၺာန္တည္း။]

၂။ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ။

သမၼဳတိနိဗၺာန္ ဆိုသည္ကားေလာက၌ျဖစ္ပြားေသာ မီးေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း, ျဖစ္ပြားေသာ ေရေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း,ျဖစ္ပြားေသာ မင္းေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း, ျဖစ္ပြားေသာ ရန္သူေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း,ျဖစ္ပြားေသာ ဓားျပခိုးသူေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း, ျဖစ္ပြားေသာ သတၴႏၲရကပ္ေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း, ျဖစ္ပြားေသာ ဒုဗၻိကၡိႏၲရ ကပ္ေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း,ျဖစ္ပြားေသာ ေရာဂႏၲရကပ္ေဘး၏ ၿငိမ္းျခင္း- ဤသို႔ အစ႐ွိသည္ျဖင့္ဤေလာက၌ ျဖစ္ပြားေတြ႕ၾကံဳရေသာ ေဘးအေပါင္း, ရန္အေပါင္း,ဒဏ္အေပါင္း, အႏၲရာယ္အေပါင္း, အျပစ္အေပါင္း,ဥပဒ္အေပါင္းတုိ႔၏ၿငိမ္းျခင္း ဟူသမွ်သည္ ''သမၼဳတိနိဗၺာန္'' မည္၏။

ထိုသမၼဳတိနိဗၺာန္သည္-

''မေနာ နိဗၺာတိ တာဝေဒ၊ ေရာဂါ ဝူပသမၼတိ၊ အႏၲရာေယာ

ဝူပသမၼတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ လာသည္။

ထိုနိဗၺာန္သည္သြာဟံ အဗၺဳသေလႅသၼိ၊ သီတိဘူေတာသၼိ နိဗၺဳေတာ။

န ေသာစာမိ န ေရာဒါမိ၊ တဝ သုတြာန မာဏဝ။ ။

အစ႐ွိေသာ ပါဠိေတာ္တို႔မွာ လာသည္။

ထိုသမၼဳတိနိဗၺာန္သည္ ၿငိမ္းျခင္းဟူေသာ သႏၲိလကၡဏာအားျဖင့္တစ္ပါး သာျဖစ္ေသာ္လည္း သမၺႏၶီ ျဖစ္ေသာ ဒုကၡဓမၼတို႔၏ အျပားအားျဖင့္ အလြန္မ်ားျပား၏။

အက်ဥ္းကား။ ။ ကပ္ ၃ ပါးကို အစြဲျပဳ၍ ထိုကပ္ ၃-ပါး၏

ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၃-ပါး။

- ဝိပတၱိ ၄-ပါးတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၄-ပါး။

- အပါယ္ ၄-ပါးတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၄-ပါး။

- ရန္သူမ်ဳိး ၅-ပါးတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၅-ပါး။

- အရပ္ျပစ္ ၈-ပါးတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၈-ပါး။

- အျပစ္ ၈-ပါး၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၈-ပါး။

- ဒဏ္ ၁ဝ-ပါးတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၁ဝ-ပါး။

- ၁၆-ပါးေသာ ဥပေဒၵေဝါတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္

၁၆-ပါး။

- ၂၅-ပါးေသာ ေဘးတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၂၅-

ပါး။

- ၃၂-ပါးေသာ ကံၾကမၼာတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိဗၺာန္ ၃၂-

ပါး။

- အနာအမ်ိဳး ၉၆-ပါးတို႔၏ ၿငိမ္းမႈဟူေသာ သမၼဳတိနိဗၺာန္ ၉၆-

ပါးအျပားရွိ၏။

၃။ တဒဂၤနိဗၺာန္

။ တဒဂၤနိဗၺာန္ ဆိုသည္ကား ေလာက၌ဤမည္ေသာ ေဆးျမစ္သည္ ဤမည္ေသာ အနာကို ပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္၏ဟု သူ႔ေဆးျမစ္ႏွင့္ သူ႔အနာ အသီးသီး ႐ွိၾကသက့ဲသို႔၊ ဤမည္ေသာကုသိုလ္ဓမၼသည္ ဤမည္ေသာ အကုသိုလ္ဓမၼကို ပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္၏၊ဟု သူ႔ကုသိုလ္ဓမၼႏွင့္ သူ႔အကုသိုလ္ဓမၼ အသီးသီး ႐ွိၾက၏၊ ထိုသို႔ ႐ွိၾကရာ၌သူ႔ကုသိုလ္ဓမၼ၏ သူ႔အကုသိုလ္ဓမၼကို ပယ္ျခင္းသည္''တဒဂၤပဟာန္''မည္၏၊ ထိုသို႔ပယ္ျခင္းေၾကာင့္ ထိုထို အကုသိုလ္ဓမၼ၏ တစ္ခဏအားျဖင့္အျဖစ္ျငိမ္းျခင္းသည္ ''တဒဂၤနိဗၺာန္'' မည္သတည္း၊ ဤ တဒဂၤနိဗၺာန္ကိုမဇၩိမနိကာယ္ မူလပဏၰာသသေလႅခသုတ္ ပါဠိေတာ္ကို အစဥ္ေလွ်ာက္သျဖင့္ သိအပ္၏။

ဝိဟႎသကႆ ပုရိသပုဂၢလႆ အဝိဟႎသာ ေဟာတိ

ပရိနိဗၺာနာယ။

၁။ ဝိဟႎသကႆ=သူတစ္ပါးကို ကိုယ္ျဖင့္လည္းေကာင္း, ႏႈတ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းအေလ့႐ွိေသာ၊ ပုရိသပုဂၢႆ=ေယာက္်ားပုဂၢိဳလ္အား၊ အဝိဟႎသာ=သူတစ္ပါးကို ကိုယ္, ႏႈတ္ ၂-ပါးတို႔ျဖင့္ မညႇဥ္းဆဲလိုေသာကုသိုလ္တရားသည္၊ ပရိနိဗၺာနာယ=ထိုပုဂၢိဳလ္မွာ ထိုအကုသိုလ္ အပူအေလာင္၏ ျငိမ္းျခင္းငွာ၊ ေဟာတိ=ျဖစ္၏။

ပါဏာတိပါတိႆ ပုရိသပုဂၢလႆ ပါဏာတိပါတာ

ေဝရမဏီ ေဟာတိ ပရိနိဗၺာနယ။

[ပါဠိေတာ္]

၂။ စိတ္သႏၲာန္ဝယ္ သူ႔အသက္ကို သတ္ျခင္းအေလ့ဟူေသာအပူ အေလာင္အကုသိုလ္ဓမၼ ႏွိပ္စက္၍ေနေသာ သူတို႔အား ပါဏာတိ ပါဝိရတိ သီလသည္ ထိုအကုသိုလ္ အပူေလာင္၏ ျငိမ္းျခင္းငွါ ျဖစ္၏။

---။ပ။----

၄၄။ သႏၵိ႒ိပရာမာသီ အာဒါနဂၢါဟီ ဒုပၸဋိနိႆဂၢိႆ= မိမိျမင္မိျမင္ရာ မိစၧာအယူကိုသာ မွားေသာအားျဖင့္ သုံးသပ္ေလ့ရိွေသာ, မိမိျမင္ မိျမင္ရာ မိစၧာအယူကိုသာ ၿမဲၿမံစြာယူေလ့ရိွေသာ, မိမိ ျမင္မိျမင္ရာ မိစၧာအယူကို စြန္႔လႊတ္ျခင္းငွာ အလြန္ခဲယဥ္းေသာ အေလ့ရိွေသာ၊ ပုရိသပုဂၢလႆ=ေယာက်္ားပုဂၢိဳလ္အား၊ အသႏၵိ႒ိ ပရာမာသီအနာဒါနဂၢါဟီ သုပၸဋိနိႆဂၢိတာ=မိမိျမင္မိျမင္ရာ မိစၧာအယူကို မွားေသာအားျဖင့္ သုံးသပ္ျခင္းမရိွမူ, မိမိျမင္မိျမင္ရာ မိစၧာအယူကို စြန္႔လႊတ္လြယ္မႈသည္၊ ပရိနိဗၺာနာယ=ထိုထိုအကုသိုလ္ဓမၼ၏ ၿငိမ္းျခင္းငွါ၊ ေဟာတိ=ျဖစ္၏။

[ဤကား-သေလႅခသုတ္ ပါဠိေတာ္မွာလာေသာ တဒဂၤပရိနိဗၺာန္၄၄-တည္း၊ ဤ ၄၄-သည္လည္း ဥပလကၡဏမွ်သာတည္း။]

ထိုတဒဂၤနိဗၺာန္သည္လည္း ဘယ္ကုသုိလ္တရားကို ေဆာက္တည္၍ ငါ၏စိတ္သႏၲာန္ဝယ္ ဘယ္အကုသိုလ္ အပူေလာင္တရားၿငိမ္းေပသည္ဟု ကိုယ္ေတြ႕ဒိ႒ေတြ႕ၾကဳံရေသာ ပရမတၴ တစ္မ်ဳိးပင္တည္း။ (ပရမတၳတရားဟုဆိုေသာ္လည္း သီးျခား တရားကိုယ္ကားမရ။ ကုသိုလ္ပရမတၳတရား၏ အစြမ္းကို ဆိုလိုသည္။)

 ၂၂ --- အမတဝဂ္

၆ဝ၂။ ရဟန္းတို႔ အၾကင္သူတို႔သည္ ဆံအစရွိေသာ ႐ုပ္အေပါင္း၌ ေအာက္ေမ့ျခင္း ကာယဂတာ

သတိကို ဆုတ္ယုတ္ေစအပ္၏၊ ထိုသူတို႔သည္ အၿမဳိက္နိဗၺာန္ကို ဆုတ္ယုတ္ေစအပ္သည္ မည္၏။

ရဟန္းတို႔ အၾကင္သူတို႔သည္ ဆံအစရွိေသာ ႐ပု ္အေပါင္း၌ ေအာက္ေမ့ျခင္း ကာယဂတာသတိကို

မဆုတ္ ယုတ္ေစအပ္၊ ထိုသူတို႔သည္ အၿမဳိက္နိဗၺာန္ကို မဆုတ္ယုတ္ေစအပ္သည္ မည္၏ဟု (မိန္႔ေတာ္

မူ၏)။ (ဧကနိပါတ္ အဂၤုတၳိဳရ္)

၅၆။ ထိုအခါ ဇာဏုေႆာဏိပုဏၰားသည္ ျမတ္စြာဘုရားအထံသို႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးလွ်င္ တစ္ခုေသာ

ေနရာ၌ ထိုင္လ်က္ ျမတ္စြာဘုရားအား- ''အသွ်င္ေဂါတမ ကိုယ္တိုင္ သိျမင္ ထိုက္ေသာ နိဗၺာန္,

ကိုယ္တိုင္ သိျမင္ထိုက္ေသာ နိဗၺာန္ဟု ဆို၏၊ အသွ်င္ေဂါတမ အဘယ္မွ်ျဖင့္ နိဗၺာန္သည္ ကိုယ္တိုင္

သိျမင္ထိုက္ပါ သနည္း၊ အခါမလင့္ အက်ဳိးကို ေပးပါသနည္း၊ လာလွည့္ ႐ႈလွည့္ဟု ဖိတ္ေခၚျပထိုက္

ပါသနည္း၊ မိမိ့ကိုယ္ထဲ စိတ္ထဲ၌ ေဆာင္ယူထား ထိုက္ပါသနည္း၊ (အရိယာ) ပညာရွိတို႔သာ

ကိုယ္စီကိုယ္င သိႏိုင္ ခံစားႏိုင္ပါ သနည္း'' ဟု (ေလွ်ာက္၏)။

ပုဏၰား ရာဂျဖင့္ တပ္စြန္းေသာသူသည္ ရာဂႏွိပ္စက္ဖိစီးအပ္သည္ျဖစ္၍ ရာဂျဖင့္ သိမ္းက်ဳံး

ဆြဲေဆာင္အပ္သည့္ စိတ္ရွိရကား မိမိဆင္းရဲရန္လည္း ၾကံစည္၏၊ သူတစ္ပါး ဆင္းရဲရန္လည္း ၾကံစည္၏၊

မိမိ သူတစ္ပါး ႏွစ္ပါးစံု ဆင္းရဲရန္လည္း ၾကံစည္၏၊ စိတ္ကို စြဲမွီ၍ ျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲျခင္း ႏွလံုး

မသာျခင္းကိုလည္း ခံစားရ၏။ ရာဂကို ပယ္ခြါလိုက္ေသာ္ မိမိ ဆင္းရဲရန္လည္း မၾကံစည္၊ သူတစ္ပါး

ဆင္းရဲရန္လည္း မၾကံစည္၊ မိမိ သူတစ္ပါး ႏွစ္ပါးစံု ဆင္းရဲရန္လည္း မၾကံစည္၊ စိတ္ကို စြဲ၍ျဖစ္ေသာ

ဆင္းရဲျခင္း ႏွလံုးမသာျခင္း ကိုလည္း မခံစားရေပ။ ပုဏၰား ဤသို႔လွ်င္ နိဗၺာန္သည္ ကိုယ္တိုင္ သိျမင္

ထိုက္၏။ (တိကနိပါတ္ အဂၤုတၳိဳရ္)

၄။ ဝိကၡမၻနနိဗၺာန္။ ...။ ၀ိကၡမၻနနိဗၺာန္ ဆိုသည္ကား မဟဂၢဳတ္စ်ာန္ တရားတို႔သည္အၾကင္တရားတုိ႔ကို ေဝးစြာ ကြာသည္ကိုျပဳ၍ ပယ္ရွားအပ္ကုန္၏၊ထိုတရားတို႔၏ အရွည္အၾကာအားျဖင့္ အျဖစ္ၿငိမ္းမႈကို ''ဝိကၡမၻနနိဗၺာန္''ဆိုသတည္း၊ ဤဝိကၡမၻနနိဗၺာန္၏ အျပားကို နဝနိပါတ္ အဂုၤတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္ကို အစဥ္ေလ်ာက္ပတ္သျဖင့္ သိအပ္၏။

သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနံ သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနႏၲိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ၊

ကိတၱာဝတာ ႏုေခါ အာဝုေသာ သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနံ ဝုတၱံ

ဘဂဝတာ တိ။

ဣဓာဝုေသာ ဘိကၡဳ ဝိဝိေစၥဝ ကာေမဟိ ဝိဝိစၥ

အကုသေလဟိ ဓေမၼဟိ သဝိသကၠံ သဝိစာရံ ဝိေဝကဇံ

ပီတိ သုခံ စ်ာနံ ဥပသမၸဇၨဝိဟရိတိ၊ ဧတၱာဝတာ ပိ ေခါ

အာဝုေသာ သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနံ ဝုတၱံ ဘဂဝတာ

ပရိယာေယနာတိ။

အာဝုေသာ=ငါ့အရွင္၊ သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနံ သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနႏၲိ=သႏၵိ႒ိကနိဗၺာန္ သႏၵိ႒ိကနိဗၺာန္ဟူ၍၊ ပ႑ိေတဟိ=ပညာရိွတို႔သည္၊ ဝုစၥတိ=အမ်ားေျပာဆိုအပ္၏၊ အာဝေသာ=ငါ့ရွင္၊ ကိတၱာဝတာ=အဘယ္မွ်ေလာက္ေသာ ၿငိမ္းျခင္းျဖင့္၊ ဘဂဝတာ=ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ သႏၵိ႒ိကံနိဗၺာနံ=သႏၵိ႒ိက နိဗၺာန္ကို၊ ဝုတၱံ ႏုေခါ=ေဟာေတာ္မူအပ္သနည္း၊ဣတိ=ဤသို႔၊ ပုစၧိ=အရွင္အာနႏၵာ မေထရ္အား အရွင္ကာဠဳဒါယီမေထရ္က ေမးေလ၏။

အာဝုေသာ=ငါ့ရွင္၊ ဣဓ=ဤသာသနာေတာ္၌၊ ဘိကၡဳ=ရဟန္းသည္၊ကာေမဟိ=ဝတၴဳကာမ, ကိေလသာ ကာမတို႔မွ၊ ဝိဝိေစၥဝ=ဆိတ္ကင္း၍သာလွ်င္၊ အကုသေလဟိ ဓေမၼဟိ=အကုသိုလ္ဓမၼတို႔မွ၊ ဝိဝိစၥဧဝ=ဆိတ္ကင္း၍သာလွ်င္၊ သဝိတကၠံ=ဝိတက္ႏွင့္တကြေသာ၊ သဝိစာရံ=ဝိစာရႏွင့္တကြေသာ၊ ဝိေဝကဇံ ပီတိသုခံ=ဝိေဝကေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ပီတိ,သုခရိွေသာ၊ ပဌမံစ်ာနံ=ပထမစ်ာန္ကို၊ ဥပသမၸဇၨ=ျပည့္စုံေစ၍၊ဝိဟေရတိ=ေနေပ၏၊ အာဝုေသာ=ငါ့ရွင္၊ ေခါ=စင္စစ္၊ ဧတၱာဝတာပိ=ဤမွ်ေလာက္ေသာ ဝတၴဳကာမ, ကိေလသာကာမ အကုသိုလ္ဓမၼတို႔၏ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းျဖင့္လည္း၊ ဘဂဝတာ=ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ ပရိယာေယန=ပရိယာယ္အားျဖင့္၊ သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနံ=သႏၵိ႒ိက နိဗၺာန္ကို၊ ဝုတၱံ=ေဟာေတာ္မူေပ၏၊ ဣတိ=ဤသို႔ ေျဖေလ၏။

ဤ မဟဂၢဳတ္သမာပတ္ ၈-ပါးျဖင့္ ၿပီးေသာ နိဗၺာန္ ၈-ပါးမွာအၿပီးခ်ဳပ္ၿငိမ္းေသာ မဟာနိဗၺာန္ႀကီးမဟုတ္၊ ကာလရွည္ၾကာ ကင္းကြာ႐ုံမွ်သာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈျဖစ္ေပ၍ ပရိယာယ္ နိဗၺာန္ဆိုသတည္း။

ပုန စ ပရံ အာဝုေသာ ဘိကၡဳ ေနဝသညာနာသညာယတနံ

သမတိကၠမၼ သညာေဝဒယိတ နိေရာဓံ ဥပသမၸဇၨ ဝိဟရတိ၊

ပညာယႆဒိသြာ အာသဝါ ပရိကၡီဏာ ေဟာႏၲိ၊ ဧတၱာဝတာ

ေခါ အာဝုေသာ သႏၵိ႒ိကံ နိဗၺာနံ ဝုတၱံ ဘဂဝတာ

နိပၸရိယာေယနာတိ။ ။

[အဆံုးဝါက်]

အာဝုေသာ=ငါ့ရွင္၊ ပုနစရံ=ထိုမွတစ္ပါးတံု၊ ဘိကၡဳ=ရဟန္းသည္၊ေနဝသညာနာသညာယတနံ=ေနဝသညာနာသညာယတနစ်ာန္ကို၊သမတိကၠမၼ=ေကာင္းစြာလြန္၍၊ သညာေဝဒယိတနိေရာဓံ=သညာ,ေဝဒနာတို႔၏ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းကို၊ ဥပသမၸဇၨ=ျပည့္စံုေစ၍၊ ဝိဟရတိ=ေနေပ၏၊ အႆ=ထိုပုဂၢိဳလ္အား၊ ပညာယစ=ပညာျဖင့္လည္း၊ဒိသြာ=အလင္းကိုသိျမင္၍၊ အာသဝါ=အာသေဝါတရားတို႔သည္၊ပရိကၡီဏာ=အၾ<ြကင္းအက်န္မရွိ ကုန္ခန္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းကုန္သည္၊ ေဟာႏၲိ=ျဖစ္ကုန္၏၊ အာဝုေသာ=ငါ့ရွင္၊ ေခါ=စင္စစ္၊ ဧတၱာဝတာ=ဤမွ် ေလာက္ေသာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းအားျဖင့္၊ ဘဂဝတာ=ျမတ္စြာဘုရားသည္၊နိဖၸရိယာေယႏူ=စင္စစ္မုခ်ဧကႏၲိအားျဖင့္၊ သႏၵိ႒ိကံနိဗၺာနံ=သႏၵိ႒ိကနိဗၺာန္ကို၊ ဝုတၱံ=ေဟာေတာ္မူအပ္ေပ၏၊ ဣတိ=ဤသို႔ေျဖေပ၏။

[အနက္။]

ဤအဆံုးဝါက်၌ နိေရာဓသမာပတ္သည္လည္း မုခ်သႏိၵ႒ိကနိဗ ၺာန္တစ္ပါး၊ အရဟတၱမဂ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ကိေလသာအာသေဝါတို႔၏ အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိ ကုန္ခန္းခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္းသည္လည္းမုခ် သႏၵိ႒ိက နိဗၺာန္တစ္ပါး၊ ဤသို႔ နိဗၺာန္၂-ပါး ျဖစ္ပါျငားေသာ္လည္းသဥပါဒိေသသ မုခ်နိဗၺာန္အေနအားျဖင့္ တစ္ခုတည္းျဖစ္သည္ႏွင့္

သႏၵိ႒ိကနိဗၺာန္တစ္ပါးထား၍ နိဗၺာန္အျပား ၉-ပါးလာေပသည္။

ဒုတိယသုတ္္ ။ ဒုတိယသုတ္၌ သႏၵိ႒ိကသဒၵါမပါဘဲ-

''နိဗၺာနံ နိဗၺာနႏၲိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ၊ ကိတၱာဝတာ ႏု ေခါ

အာဝုေသာ နိဗၺာနံ ဝုတၱံ ဘဂဝတာ တိ၊ ဣဓာဝုေသာ ဘိကၡဳ

ဝိဝိေစၥဝ ကာေမဟိ ဝိဝိစၥအကုသေလဟိ ဓေမၼဟိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ ပထမသုတ္အတိုင္း နိဗၺာန္ ၉-ပါးလာ၏။

တတိယသုတ္။္ ။ ထို႔အတူ တတိယသုတ္၌လည္း-

''တဒဂၤနိဗၺာနံ တဒဂၤနိဗၺနႏၲိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ တဒဂၤနိဗၺာန္ဟူေသာ အမည္ႏွင့္ နိဗၺာန္ ၉-ပါး

လာ၏။

စတုတၴသုတ္။္ ။ စတုတၴသုတ္၌ -

''ဒိ႒ိဓမၼနိဗၺာနံ ဒိ႒ိဓမၼနိဗၺနႏၲိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ ဒိ႒ိဓမၼနိဗၺာန္ ဟူေသာအမည္ႏွင့္ နိဗၺာန္ ၉-ပါး

လာ၏။

ပဥၥမသုတ္။္ ။ ပဥၥမသုတ္၌ -

''ေခမပၸေတၱာ ေခမပၸေတၱာတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ ေခမ ဟူေသာ အမည္ႏွင့္ နိဗၺာန္ ၉-ပါး လာ၏။

ဆ႒သုတ္။္ ။ ဆ႒သုတ္၌-

''ေခမပၸေတၱာတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ပဓာနျပဳ၍ နိဗၺာန္

၉-ပါး လာ၏။

သတၱမသုတ္။္ ။ သတၱမသုတ္၌-

''အမတႏိၲ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ အမတ ဟူေသာ အမည္ႏွင့္ နိဗၺာန္ ၉-ပါး လာ၏။

အ႒မသုတ္။္ ။ အ႒မသုတ္၌-

''အမဟံ ပေတၱာ အမဟံ ပေတၱာတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ပဓာန ျပဳ၍

နိဗၺာန္ ၉-ပါး လာ၏။

နဝမသုတ္။္ ။ နဝမသုတ္၌-

''အမဟံ ပေတၱာ အမဟံ ပေတၱာတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ အဘယ ဟူေသာအမည္ႏွင့္ နိဗၺာန္ ၉-ပါး လာ၏။

ဒသမသုတ္။္ ။ ဒသမသုတ္၌-

''အမဟံ ပေတၱာ အမဟံ ပေတၱာတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ နိဗၺာန္သုိ႔ေရာက္ကုန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ပဓာနျပဳ၍

နိဗၺာန္ ၉-ပါး လာ၏။

ဧကာဒသမသုတ္။ ။ ဧကာဒသမသုတ္၌-

''ပႆဒိၶတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ ပႆဒိၶ ဟူေသာအမည္ျဖင့္ နိဗၺာန္ ၉-ပါး လာ၏။

ဒြါဒသမသုတ္။္ ။ ဒြါဒသမသုတ္၌-

''နိေရာေဓာ နိေရာေဓာတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ နိေရာဓ ဟူေသာအမည္ျဖင့္ နိဗၺာန္ ၉-ပါး လာ၏။

ေတရသမသုတ္။္ ။ ေတရသမသုတ္၌-

''အႏုပုဗၺနိေရာေဓာ အႏုပုဗၺနိေရာေဓာတိ အာဝုေသာ ဝုစၥတိ''

အစ႐ွိသည္ျဖင့္ အႏုပုဗၺနိေရာဓ ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ နိဗၺာန္ ၉-

ပါး လာ၏။

သုတ္ေပါင္း ၁၃၊ နိဗၺာန္ေပါင္း ၁၁၇၊ ထို ၁၁၇-ပါးေသာ နိဗၺာန္တို႔၌

ဝိကၡမၻနနိဗၺာန္ ၁ဝ၄၊ သမုေစၧဒ နိဗၺာန္ ၁၃။ ဝိကၡမၻန နိဗၺာန္ ၁ဝ၄-သည္

ျဗဟၼာ့ျပည္မွာ ထာဝရ႐ွိ၏၊ လူ႔ျပည္, နတ္ျပည္မွာ စ်ာနဘာဘီ ပုဂၢိဳလ္

တို႔၌သာ႐ွိ၏။

[ဤကား ဝိကၡမၻနနိဗၺာန္တည္း။]

၅။ သမုေစၧဒနိဗၺာန္။

 ။သမုေစၧဒနိဗၺာန္ဆိုသည္ကား သျဂႋဳဟ္က်မ္း

မွာလာေသာ သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္ကို ဆိုသတည္း၊ ကိေလသနိဗၺာန္ဟူ၍လည္း ဆို၏။ ထိုသမုေစၧဒနိဗၺာန္၏အျပားကို သတၱနိပါတ္ အဂုၤတၱိဳရ္ပါဠိေတာ္မွာ အရွင္ေမာဂၢလာန္ေမး၍ တိႆျဗဟၼာ၏အေျဖ, ျမတ္စြာဘုရား၏ အေျဖတို႔ကို အစဥ္ေလွ်ာက္၍ သိအပ္၏။ ။ လိုရင္းအဓိပၸါယ္ကိုသာ ထုတ္ျပေပအံ့။

သဥပါဒိေသသ - ဟူေသာပုဒ္၌ ဥပါဒိေသသ တရားသည္-

၁။ ကိေလသုပါဒိေသသ ၁-ပါး,

၂။ ခႏၶဳပါဒိေသသ ၁-ပါး,

ဟူ၍ ၂-ပါး အျပား႐ွိ၏၊ ထို ၂-ပါးတို႔တြင္ကိေလသာ

အၾကြင္းအက်န္႐ွိေသးေသာ ေသကၡပုဂၢိဳလ္စုသည္ကိေလသု ပါဒိေသသ၏အစြမ္းျဖင့္ ''သဥပါဒိေသသပုဂိၢဳလ္'' မည္၏၊ထိုပုဂိၢဳလ္ဆိုက္ ေရာက္ေသာ နိဗၺာန္သည္လည္း ''သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္''မည္၏။

ကိေလသာ အၾကြင္းအက်န္မ႐ွိေသာ ရဟႏၲာပုဂိၢဳလ္သည္

''အႏုပါဒိေသသပုဂၢိဳလ္'' မည္၏၊ ထိုပုဂိၢလ္သည္ အရဟတၱဖိုလ္ကို ရသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ဆိုက္ေရာက္ေသာ နိဗၺာန္သည္လည္း ''အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္''မည္၏။အရိယာပုဂၢိဳလ္ အျဖစ္သုိ႔ေရာက္ၿပီးသည့္ေနာက္ ခႏၶပရိနိဗၺာန္မစံမီအတြင္း ခႏၶာ ၅-ပါး အၾကြင္းအက်န္႐ွိေသးေသာ အရိယာပုဂၢိဳလ္၈-ေယာက္သည္ ခႏၶဳပါဒိေသသ၏အစြမ္းျဖင့္ ''သဥပါဒိေသသပုဂၢိဳလ္''မည္၏၊ ထိုအရိယာ ၈-ေယာက္တို႔ ဆိုက္ေရာက္ေသာ နိဗၺာန္သည္ ''သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္''မည္၏။

ခႏၶပရိနိဗၺာန္ စံၿပီး၍ ထိုပုဂၢိဳလ္မ႐ွိၿပီးေနာက္ ကြယ္လြန္ေလၿပီးေသာ ထိုပုဂၢိဳလ္သည္ ''အႏုပါဒိေသသပုဂၢိဳလ္'' မည္၏၊ ထိုပုဂၢိဳလ္ေရာက္ေသာ နိဗၺာန္သည္ ''အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္''မည္၏။

(လိုရင္းကား မဂ္၏ ကိေလသာတို႔ကို သတ္ျဖတ္ျငိမ္းေအးမႈကို သမုစၦဒနိဗၺာန္ဟု ေခၚ၏)

..............ဤပုဂၢဳိလ္သံုးမ်ဳိးတို႔သည္ ေလာက၌ ထင္ရွား ရွိကုန္၏။ အဘယ္ သံုးမ်ဳိး တို႔နည္း

ဟူမူ- နာမကာယျဖင့္ ရွစ္ပါးေသာ စ်ာန္သို႔ ေရာက္ၿပီးေနာက္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳ သူ 'ကာယ

သကၡိ' ပုဂၢဳိလ္ လည္းေကာင္း၊ ေသာတာပတၱိဖိုလ္မွ စ၍ အထက္မဂ္သို႔ ေရာက္သူ 'ဒိ႒ိပၸတၱ' ပုဂၢဳိလ္

လည္းေကာင္း၊ သဒၶါတရားျဖင့္ ကိေလသာမွ လြတ္သူ 'သဒၶါဝိမုတၱ' ပုဂၢဳိလ္ လည္းေကာင္း တို႔တည္း။....... ။ပ။..........

သာရိပုၾတာ ဤအရာ၌ ''ဤပုဂၢဳိလ္ သံုးမ်ဳိးတို႔တြင္ ဤပုဂၢဳိလ္ကား ႏွစ္လိုဖြယ္ အေကာင္းဆံုး ပုဂၢဳိလ္

အလြန္ျမတ္ေသာ ပုဂၢဳိလ္တည္း'' ဟု ဧကန္တိက်စြာ ေျပာဆိုရန္ မလြယ္ကူ။ (အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း ဟူမူ)

သာရိပုၾတာ အၾကင္ ပုဂၢဳိလ္သည္ သဒၶါတရားျဖင့္ ကိေလသာမွ လြတ္၏၊ ထို ပုဂၢဳိလ္သည္ အရဟတၱဖိုလ္

အလို႔ငွါ က်င့္ၿပီးျဖစ္၏၊ အၾကင္ ပုဂၢဳိလ္သည္ နာမကာယျဖင့္ ရွစ္ပါးေသာ စ်ာန္သို႔ ေရာက္ၿပီးေနာက္

နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳ၏၊ ထို ပုဂၢဳိလ္သည္ သကဒါဂါမ္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အနာဂါမ္ေသာ္ လည္း

ေကာင္း ျဖစ္၏။ အၾကင္ ပုဂၢဳိလ္သည္ ေသာတာပတၱိဖိုလ္မွစ၍ အထက္မဂ္သို႔ ေရာက္၏၊ ထို ပုဂၢဳိလ္

သည္လည္း သကဒါဂါမ္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အနာဂါမ္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္၏။ ထိုသို႔ေသာ

အေၾကာင္းသည္ ရွိ၏။ ............ (တိကနိပါတ္ အဂုၤတၳိဳရ္ )

၆။ပဋိပႆဒိၶနိဗၺာန္။........

။ ပဋိပႆဒၶိနိဗၺာန္ဆိုသည္ကား အရဟတၳဖိုလ္တရား  ျငိမ္းေအးခ်မ္းသာမႈကိုေခၚ၏။ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ျဖင့္ ကိေလသာအကုန္ျငွိမ္းေအးျပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ဖိုလ္သဘာ၀ျငိမ္းေအးမႈမ်ိဳးတည္။

(မဂ္တရားတို႔ျဖင့္ ဆိုင္ရာကိေလသာတို႔ကို ျငွိမ္းေအးသတ္ျဖတ္မႈ သမုစၦဒနိဗၺာန္ျပီးသည့္ေနာက္ နိဗၺာန္ဓမၼာရံုကို အာရံုျပဳလ်က္ ဆက္လက္ထပ္မံ ျငိမ္းခ်မ္းမႈကို ဆိုလို၏။ အခ်ိဳ႕ေနရာ၌ အရဟတၳဖိုလ္ကိုသာမက ၾကြင္းေသာ ဖိုလ္သံုးပါးတို႔ကိုလည္း ေကာက္ရ၏)

ရဟန္းတို႔ ထိုငါသည္

အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ သဗၺညဳတဉာဏ္ကို မေမ့မေလ်ာ့ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ေရာက္အပ္ၿပီ၊ အတုမရွိေသာ

ေယာဂတရားတို႔၏ ကုန္ရာျဖစ္ေသာ အရဟတၱဖိုလ္ နိဗၺာန္ကို မေမ့မေလ်ာ့ အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ ေရာက္

အပ္ၿပီ။ (ဒုကနိပါတ္ အဂုၤတၳိဳရ္)

၇။နိႆရဏနိဗၺာန္။

။ နိႆရနိဗၺာန္မွာ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ထြက္ေျမာက္မႈ (ပရိ) နိဗၺာန္တည္း။ (ခႏၶပရိနိဗၺာန္) ၀ိပါက၀ဋ္၊ (ကိေလသပရိနိဗၺာန္) ကိေလသ၀ဋ္မွ ထြက္ေျမာက္မႈ (ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈနိဗၺာန္) ျဖစ္သည္။ ကိေလသာတို႔ကို သတ္ျဖတ္မႈ သမုေစၦဒနိဗၺာန္ကား မဂ္ကိုဆုိလို၏။ မဂ္၏ကိေလသာမ်ားကိုသတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ကိေလသာကုန္ျခင္း ၀ဋ္မွထြက္ေျမာက္ျခင္းကို နိႆရနိဗၺာန္ဟု ဆိုလို၏။ အမွန္မွာ နိဗၺာန္ႏွင့္ပရိနိဗၺာန္အတူတူသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ နားလည္လြယ္ေစရန္ ရဟႏၱာတို႔၏ စုတိျခင္း ၀ါ စုတိျပီးေနာက္အေျခအေနကုိ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္သည္ဟု သံုးႏႈန္းၾကရသည္။ သူ႔အဆင့္ႏွင့္သူ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ထြက္ေျမာက္လွ်င္ ထပ္မံ၍ ထို၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ထြက္ေျမာက္ေအာင္ ထပ္လုပ္ရန္မလို။ ထို႔ေၾကာင့္ နိႆရနိဗၺာန္သည္ အသခၤတ နိေရာဓသစၥာဟု ဆိုအပ္၏ ဟူေသာ အျမင္လည္းရွိ၏။ သို႔ရာတြင္ ထပ္မံ၍ ၀ဋ္မွ ကြ်တ္ေအာင္ မလုပ္ရေသာ္လညး္ ၀ဋ္မွ ကြ်တ္ေအာင္လုပ္ရသည္ ဟူေသာ အျဖစ္ကားရွိ၏။ သို႔ဆိုပါလွ်င္ ‘အတိတ္ကာလတုန္းက ၀ဋ္မွ မကြ်တ္ေသး ခုမွ ၀ဋ္ကကြ်တ္သည္ ဟူေသာ ‘ကာလအားျဖင့္ ခြဲမႈ’ အျဖစ္လညး္ရွိရာ၏။ ေသာတာပန္တို႔၏ နိႆရဏနိဗၺာန္ထက္ ရဟႏၱာတို႔၏ နိႆရဏနိဗၺာန္က ပိုသာသည္ဟူေသာ ‘ႏိႈင္းယွဥ္မႈ’ လည္းရွိရာ၏။ ထိုအခါ ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္၌လာေသာ နိဗၺာန္သည္ ‘အတိတ္၊အနာဂါတ္၊ပစၥပၸန္ ကာလအျခင္းအရာမရွိ၊ အယုတ္အျမတ္’ ဟူေသာ အျခင္းအရာလည္းမရွိ’ ဆိုသည့္ ေဒသနာတို႔ႏွင့္ ျခားနားရာ၏။ ……… သူ႔ေနရာႏွင့္သူ နိႆရဏနိဗၺာန္ကို နိေရာဓသစၥာအတြင္း သြင္းရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း မုခ်အားျဖင့္ နိႆရဏနိဗၺာန္သည္ (အဘိဓမၼာနညး္အရ) နိေရာဓသစၥာဟု ေရတြက္ျခင္းသို႔ မေရာက္အပ္။

ရဟန္းတို႔ ေလာက၌ ဤအားထုတ္ျခင္းႏွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္

အလုံးစုံေသာ ဥပဓိတို႔ကို စြန္႔ရာ ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ အလို႔ငွာ အားထုတ္ျခင္းသည္ အျမတ္ဆုံးေပတည္း။

ရဟန္းတို႔ ထို႔ေၾကာင့္ ဤသာသနာ ေတာ္၌ ''အလုံးစုံေသာ ဥပဓိတို႔မွ ကင္းလြတ္ရာ နိဗၺာန္ အက်ိဳးငွာ

အားထုတ္ျခင္းကို အားထုတ္ၾကကုန္ အံ့'' ဟု က်င့္ရမည္။ ရဟန္းတို႔ သင္တို႔သည္ ဤသို႔သာလွ်င္

က်င့္ရမည္ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။ (ဒုကနိပါတ္ အဂုၤတၳိဳရ္) (နိဗၺာန္သည္ အက်ိဳးတရားျဖစ္ေနသည္ကို ဆင္ျခင္ပါ။ အက်ိဳးတရားျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္လည္းရွိ၏၊ အက်ိဳးတရား မဟုတ္ေသာ သူ႔သဘာ၀အတိုင္းတည္ေနေသာ နိဗၺာန္သည္လည္းရွိ၏။ နိဗၺာန္္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို နားလည္ၾကပါေစ။)

၈အာရမၼဏနိဗၺာန္။...။

‘ အရိယာ မဂၢါ ဝု႒ဟိတြာ မဂၢံ ပစၥေဝကၡႏၲိ, ဖလံ ပစၥေဝကၡႏၲိ, နိဗၺာနံ ပစၥေဝကၡႏၲိ, နိဗၺာနံ ေဂါၾတဘုႆ, ေဝါဒါနႆ, မဂၢႆ, ဖလႆ, အာဝဇၨနာယ အာရမၼဏပစၥေယန ပစၥေယာ’ ဟူေသာ ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္ႏွင့္အညီ နိဗၺာန္သည္ ေလာကုတၱရာ မဂ္ဖိုလ္စိတ္တို႔အာရံု, အရိယာတို႔၏ နိဗၺာန္ကိုဆင္ျခင္ေသာ ပစၥေ၀ကၡစိတ္, ေသာတာပတၱိမဂ္၏ေရွ႕၌ျဖစ္ေသာ ေဂါၾတဘုစိတ္၊ အထက္မဂ္တို႔၏ ေရွ႕၌ ျဖစ္ေသာ ေ၀ါဒါန္စိတ္၊ အာရံုကိုဆင္ျခင္ေသာ အာ၀ဇၨန္းစိတ္ စေသာ ေလာကီစိတ္တို႔၏ အာရံုျဖစ္သည္။

မေကာင္းမႈကို အပျပဳၿပီးေသာ၊ ကိေလသာပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေသာ၊ ကိေလသာ မရွိသျဖင့္

ၿငိမ္းေအးေသာ၊ ကိေလသာဥပဓိမရွိေသာ အၾကင္ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္သည္ ကာမဂုဏ္တို႔၌ မလိမ္းက်ံ။ ထို

ရဟႏၲာ ပုဂၢိဳလ္သည္ အခါခပ္သိမ္း စင္စစ္ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္ရ၏၊ အလံုးစံုေသာ တဏွာတို႔ကို ပယ္ျဖတ္၍

စိတ္ႏွလံုး၌ ပူေလာင္ျခင္းကို ၿငိမ္းေအးေစၿပီး၍ ၿငိမ္းေအးေသာ ရဟႏၲာပုဂၢိဳလ္သည္ နိဗၺာန္သို႔ စိတ္ျဖင့္

ေရာက္၍ ခ်မ္းသာစြာ က်ိန္းစက္ရ၏ ဟု (မိန္႔ေတာ္မူ၏)။ (တိကနိပါတ္ အဂုၤတၳိဳရ္ )

၉။ခဏနိဗၺာန္။.....

.။ ပရမတ္တရားတို႔၏ ဘင္ခဏ၌ ခ်ဳပ္ျငိမ္းပ်က္စီးျခင္းတည္း။ ခဏနိေရာဓဟုလည္းဆိုသည္။ အတူတူပင္။ ယမိုက္ပါဠိေတာ္လာ နိေရာဓသစၥာႏွင့္ နိေရာဓမ်ားမတူပံုကုိ ခြဲျပရာ၌သာ သံုးေလ႔ရွိသည္။ တဏွာစေသာ တရားတို႔၏ (အထူးသျဖင့္တဏွာ၏ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္း) ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္းကုိ အၾကြင္းအက်န္မရွိ ေထာင့္ေစ့ေအာင္ ေဖာ္ျပေတာ္မူလိုရကား အလိုလိုသဘာ၀အတိုင္းခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈကိုပင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေတာ္မူၾကသည္။

ဤသို႔ျဖင့္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈ နိေရာဓ နိဗၺာန္ကို သူ႔ေနရာႏွင့္သူအနက္ေကာက္ယူၾကရာ၏။

နိေရာဓသစၥာဟူသည္။

ယမိုက္ပါဠိေတာ္တြင္ 'နိေရာဓသစၥာ ဌေပတြာ အ၀ေသသံ နိေရာဓံ န နိေရာဓသစၥံ' 'နိေရာဓသစၥာ (နိေရာဓသစၥာထိုက္ေသာ နိဗၺာန္၊ နိေရာဓ) ကို ထား၍ ၾကြင္းေသာ နိေရာဓ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈ နိဗၺာန္တို႔သည္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈနိေရာဓနိဗၺာန္သာမည္၏၊ နိေရာဓသစၥာထိုက္ေသာ နိဗၺာန္မဟုတ္' ဟူ၍ မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။

သစၥာအနက္ ၁၆-ခ်က္တြင္ နိေရာဓသစၥာအနက္ ၄-ခ်က္ထိုက္ေသာ ၀ါ ၄-ခ်က္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ နိေရာဓ ၀ါ နိဗၺာန္သည္သာလွ်င္ နိေရာဓသစၥာဟု အလိုရွိအပ္ကုန္၏။ (နိေရာဓသစၥာ ဟု ဆိုရာ၌ နိေရာဓႏွင့္ သစၥာကို ေပါင္းစပ္ထား။ သစၥာဟူသည္ အမွန္တရားဟုဆိုအပ္သလုိ သူ႔ေနရာႏွင့္သူ သစၥာကို အနက္ေကာက္ၾကရာေသး၏။ အရိယသစၥာဟူေသာ သစၥာ၌ပါေသာ နိေရာဓသစၥာ၊ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္လာ စတုသစၥာ ႏွင့္ ပုဂၢအဇၥ်ာသယအလိုက္ေဟာေတာ္မူေသာ သစၥာေလးပါးခြဲနညး္တို႔တြင္ တူသည္လည္းရွိ၏၊ မတူသည္လည္းရွိ၏။ နည္းအစံုစံုကိုကြ်မ္းက်င္လိမၼာေသာ နယေကာသလႅဉာဏ္ ရင့္က်က္လာလွ်င္ကား ျငင္းခုန္စရာ စိတ္ရႈတ္စရာအေၾကာင္းမရွိေပ)

နိေရာဓသစၥာအနက္ ၄-ခ်က္သည္ကား-

နိႆရဏံ ၀ိေ၀ကေ႒ာ, အသခၤတံ အမတေ႒ာ၊

စတၱာေရာ နိေရာဓေႆေတ, နိေရာဓ႒ာတိ ၀ုစၥေရ။

1 နိႆရဏံ- ဒုကၡဖန္ခါ, သံသရာ၀ယ္, ခႏၶာဇာတ္သိမ္း, လြတ္ျငိမ္းျခင္းအနက္ သေဘာသည္လည္းေကာင္း

2 ၀ိေ၀ကေ႒ာ- တဏွာအေပါင္း, တြယ္တာေၾကာင္းမွ, ေကာင္းေကာင္းလြတ္ကင္း, ဆိတ္ျငိမ္ျခင္း အနက္သေဘာလည္းေကာင္း

3 အသခၤတံ-အေၾကာင္းေၾကာင္းစု, တစ္ခုခုမွ်, မျပဳအပ္လွ်င္း, အေၾကာင္းကင္းေသာ အနက္သေဘာလည္းေကာင္း

4 အမတေ႒ာ- နဂိုအေန, အိုမေသဘဲ, စိုေျပျမဲခိုင္, တည္တံ႔ႏိုင္ေသာ အနက္သေဘာလည္းေကာင္း

နိေရာဓႆ- နိေရာဓသစၥာ၏၊ ဧေတ စတၱာေရာ-ဤေလးခ်က္ေသာ အနက္သေဘာတို႔ကို၊ နိေရာဓ႒ာတိ-နိေရာဓသစၥာအတြက္, ရအပ္ေသာအနက္တို႔ဟူ၍, ၀ုစၥေရ-ဗ်ဴပြတ္အလိုက္, ရုပ္ဓာတ္ကိုက္ေအာင္ (သဒၵါနည္းက်က်), သမိုက္အပ္ေပကုန္သတည္း။

ထို႔အျပင္ 'နိေရာဓသစၥာကို သစၦိကိရိယာပဋိေ၀ဓ(မ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္း၊ အာရံုျပဳျခင္း) ျဖင့္ ထိုးထြင္း၍ သိ၏။' ဟု ပဋိသမၻိဒါမဂ္၌လာ၏။

နိေရာဓသစၥာကို တရားကိုယ္ေကာက္ အနက္ေဆာင္ၾကရာ၌ အဓိကအားျဖင့္ ၂-ခ်က္ရွိ၏။

<<<<<<<<<,,၁။ နံပါတ္ ၇-တြင္ျပထားေသာ နိႆရဏနိဗၺာန္သည္ နိေရာဓသစၥာ>>>>>>>>>>>>

မဂ္တရားတို႔ျဖင့္ကိေလသာကို သတ္ရသည္ျဖစ္ရာ ကိေလသေသျခင္း သည္ မဂ္တရားတည္းဟူေသာအေၾကာင္းအေထာက္အပ႔ံရွိ၏။ သို႔ရာတြင္ မဂ္တရားေၾကာင့္ ေသျပီးေသာ ကိေလသာတို႔သည္ တဖန္ျပန္ျဖစ္ျခင္းအလ်င္းမရွိေတာ့ကုန္ ဥပါဒ္ဇာတိခ်ဳပ္ျငိမ္းျပီးျဖစ္ေလေတာ့၏။

တဖန္ဆင္ျခင္ဖြယ္ရာမွာ 'ကိေလသေသျခင္း ၀ါ မဂ္ရျခင္းေၾကာင့္ နိဗၺာန္နိေရာဓသစၥာကို ျမင္ေလသေလာ'၊ 'နိေရာဓသစၥာနိဗၺာန္ကို ျမင္ျခင္းေၾကာင့္ ကိေလသာေသကုန္သေလာ' ဟူ၍ျဖစ္သည္။ မဂ္မရေသးမွီ နိေရာဓနိဗၺာန္ကို ျမင္ေသာေဂါၾတဘုျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ မဂ္ျဖစ္လာသည္။ေဂါၾတဘုျဖစ္လာရန္ ကိေလသအကုန္ကို ၀ိပႆနာဉာဏ္ပညာျဖင့္ အခါခါအေခါက္ေခါက္သတ္ထားရသည္။ သို႔ရာတြင္ ဆိုင္ရာကိေလသာတို႔ အၾကြင္းမဲ႔ခ်ဳပ္မႈသည္ မဂ္တရားတို႔၏ တာ၀န္သာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ကိုျမင္ျခင္းေၾကာင့္ မဂ္ျဖစ္လာည္။ ဤသည္မွာ အဘိဓမၼာနည္းတည္း။ (အဘိဓမၼာနည္းမွာ ထိုထုိသတၱ၀ါတို႔ ၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မၾကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ နားလည္သည္ျဖစ္ေစ နားမလည္သည္ျဖစ္ေစ ဘုရားရွင္ဉာဏ္ေတာ္ျဖင့္ အရွိကို အရွိအတိုင္း ေဟာေတာ္မူေသာနည္းျဖစ္၏)

 'သမုဒယသစၥာ ဌေပတြာ အ၀ေသသံ သမုဒယံ န သမုဒယသစၥံ' သမုဒယသစၥာထိုက္ေသာ တဏွာကို ထား၍ ၾကြင္းေသာ (ကုသိုလ္အကုသိုလ္ ဥတု အာဟာရ ၀ိပါက) တရားတို႔သည္ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ သမုဒယသာျဖစ္သည္ သမုဒယသစၥာမဟုတ္ေခ်။ ဤလည္း အဘိဓမၼာနည္းတည္း။ သုတၱန္နည္းအရ (ပညာဧတဒဂ္ အရွင္သာရိပုတၱရာ၏) ပုဂၢလအဇၥ်ာသယကိုလိုက္၍ ေဟာေတာ္မူေသာ သစၥာခြဲနည္းမ်ားကို ပဋိသမၻိဒါမဂ္၌ အက်ယ္ေတြ႔ႏိုင္သည္။ (ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါ နည္းသည္ အဇၥ်ာသယအလိုက္ေဟာေတာ္မူေသာ သုတၱန္နညး္ျဖစ္ေသာ္လည္း အလံုးစံုေသာသတၱ၀ါတို႔ၾကိဳက္ရန္ရည္ရြယ္သည္မဟုတ္ အဘိဓမၼာနည္း၌က်က္စားႏိုင္ေသာ နညး္အစံုစံု၌လိမၼာေပထေသာ ခက္ခဲနက္နဲေသာနည္းတို႔၌ ႏွစ္သက္ေပထေသာ ပညာရွိတို႔၏ အဇၥ်ာသယအၾကိဳက္အတိုင္း ပညာဧတဒဂ္အရွင္သာရိပုတၱရာ စီရင္ေတာ္မူခဲ႔ေသာ ေဒသနာတည္း)

၁၆။ ဇရာမရဏသည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ ဇာတိသည္ သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္

ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ ဇာတိသည္

ဒုကၡ သစၥာတည္း။ ဘဝသည္ သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာ

တည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ ဘဝသည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ ဥပါဒါန္သည္

သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍

သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ ဥပါဒါန္သည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ တဏွာသည္ သမုဒယသစၥာတည္း။

ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာ

တည္း။ တဏွာသည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ ေဝဒနာသည္ သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္

ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ ေဝဒနာသည္

ဒုကၡသစၥာတည္း။ ဖႆသည္ သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာ

တည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ ဖႆသည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ သဠာယတနသည္ သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို

ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ သဠာယတနသည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ နာမ္႐ုပ္သည္ သမုဒယသစၥာ

တည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္

မဂၢသစၥာတည္း။ နာမ္႐ုပ္သည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ ဝိညာဥ္သည္ သမုဒယသစၥာ တည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏

ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ ဝိညာဥ္

သည္ ဒုကၡသစၥာတည္း။ သခၤါရတို႔သည္ သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္

နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။ သခၤါရ တို႔သည္ ဒုကၡသစၥာ

တည္း။ အဝိဇၨာသည္ သမုဒယသစၥာတည္း။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။

နိေရာဓ ကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။

ဇရာမရဏသည္ ရံခါ ဒုကၡသစၥာ၊ ရံခါ သမုဒယသစၥာ ျဖစ္ရာ၏။ ႏွစ္ပါးလံုး တို႔၏လည္း

ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။

ဇာတိသည္ ရံခါ ဒုကၡသစၥာ၊ ရံခါ သမုဒယသစၥာ ျဖစ္ရာ၏။ပ။ ဘဝသည္ ရံခါ ဒုကၡသစၥာ၊ ရံခါ

သမုဒယသစၥာ ျဖစ္ရာ၏။ ႏွစ္ပါးလံုးတို႔၏ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္း။ နိေရာဓကို

ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာတည္း။

****ဤပဋိသမၻိဒါမဂ္ ယုဂနဒၶ၀ဂ္၌လာေသာ သုတၱန္နည္းအရ သစၥာခြဲနည္းမွာ အျခားေဒသနာတို႔အရလာေသာ အရိယသစၥာေလးပါး ခြဲနည္းမဟုတ္ကုန္။ သစၥာကို နည္းမ်ိဳးစံုတို႔ႏွင့္ ေ၀ဖန္ေတာ္မူထားေၾကာင္း ေအာက္ပါအတိုင္းသိႏိုင္၏။

၁၅။ သစၥႏၲိ ကတိဟာကာေရဟိ သစၥံ? ဧသနေ႒န, ပရိဂၢဟေ႒န, ပဋိေဝဓေ႒န။၁၅။ သစၥာဟူသည္ အျခင္းအရာ အဘယ္မွ်တို႔ျဖင့္ သစၥာမည္သနည္း။

 (အေၾကာင္းတရားကို) ရွာျခင္းသေဘာ၊

 (အေၾကာင္းတရားကို သိျပီျဖစ္၍) သိမ္းဆည္းျခင္းသေဘာ၊

 (အေၾကာင္းအက်ိဳးသေဘာေပါက္ျပီး အရိယသစၥာေလးပါးကို) ထုိးထြင္း၍သိျခင္းသေဘာအားျဖင့္ သစၥာမည္၏။ ...................

ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္၏ ဤေနရာ၌ နားလည္ရန္မွာ (သာ)

1.    အၾကင္ ေလာကီတရားသည္ အက်ိဳးျဖစ္လတၱံ႔ ထိုအက်ိဳးကို ဒုကၡသစၥာဟူ၍  ဆိုအပ္ျပီ၊

2.    အၾကင္ ေလာကီတရားသည္ အေၾကာင္းျဖစ္လတၱံ႔ ထိုအေၾကာင္းကို (***အဘိဓမၼာတြင္ သမုဒယ ႏွင့္ သမုဒယသစၥာဟူ၍ ခြဲျပီးသံုးေတာ္မူေသာ္လည္း) သမုဒယသစၥာဟူ၍ ေဟာ္ေတာ္မူအပ္ျပီ။

3.    အၾကင္  အေၾကာင္းအက်ိဳးႏွစ္ပါးကုန္ေသာ ေလာကီတရားတို႔၏ (အေၾကာင္းတရားတို႔ကို ပယ္သတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္) အစံုလိုက္ မျဖစ္လာေတာ့မႈသည္ နိေရာဓသစၥာဟူ၍ ဆိုအပ္ျပီ။ (ဤေနရာ၌ နိဗၺာန္ေျခာက္ပါးကို သတိရသင့္၏။ စကၡဳ၀ိညာဏ္စိတ္၌ တဏွာမျဖစ္မႈ ၀ါခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈ သည္ နိဗၺာန္တည္း . . . ။ပ။ ဓမၼာရံုတို႔၌ မေနာ၀ိညာဏ္စိတ္တြင္ တဏွာမျဖစ္မႈ ၀ါ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈသည္ နိဗၺာန္တည္း။ တဏွာခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈ တစ္ပါးတည္းသည္ နိဗၺာန္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဌာနအလိုက္ခြဲေ၀ကာ နိဗၺာန္ကို ေျခာက္မ်ိဳး ခြဲေတာ္မူေသာအခါလည္းရွိ၏။ ထိုထိုအေၾကာင္းအက်ိဳး၂ပါးအလိုက္ ထြက္ေျမာက္ရာသည္ နိေရာဓသစၥာတည္းဟု မိန္႔ေတာ္မူေနေသာ္လည္း နိေရာဓသစၥာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနသည္ဟု ဆိုလိုသည္မဟုတ္။ ဤ၌ ႏွစ္ပါးအစံုမွထြက္ေျမာက္ရာဟူသည္ အ၀ိဇၨာႏွင့္ သခၤါရ၊ သခၤါရႏွင့္ ၀ိညာဏ စသည္ျဖင့္ ကြက္ကြက္ကေလးသာ ယူရမည္မဟုတ္၊ ဒုကၡ၊ သမုဒယ ျဖစ္ေသာ ေလာကီအေၾကာင္းအက်ိဳးမွ ထြက္ေျမာက္ရာကို ဆိုလိုသတည္း။ နိႆရဏနိဗၺာန္ကိုလည္းေကာင္း ၊ အာရမၼဏနိဗၺာန္ကိုလည္းေကာင္း အလိုရွိအပ္၏။

4.    ထို နိေရာဓကို  (နိေရာသစၥာဟူ၍မသံုးေတာ့) ခြဲျခား၍သိျခင္းသည္ မဂၢသစၥာ ဟူ၍ ဆိုအပ္ျပီ။ (ဤပဋိသမၻိဒါမဂ္ ယုဂနဒၶ၀ဂ္ ဒုတိယသုတၱန္၌သာ)

ဇရာမရဏတို႔သည္ ဒုကၡသစၥာတည္းဟု ဆိုရာ၌ ဇရာမရဏတို႔သည္ ပရမတ္တရားတို႔၏ အိုျခင္း ဌီေလာ? ပ်က္ျခင္း ဘင္ေလာ?ဟု စူးစမ္းသင့္၏။ ဇာတိဇရာမရဏတို႔သည္ ဤပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္၌ ပရမတ္တရားတို႔၏ အိုျခင္းပ်က္ျခင္းကိုသာ ဆိုလုိသည္မဟုတ္ကုန္။ ေအာက္ပါ ေဒသနာအရသိႏိုင္၏။

ဇရာမရဏ၏ ျဖစ္ျခင္း 'ဥပါဒ္' လကၡဏာသည္ ပ်က္ျခင္း 'ဘင္'လကၡဏာမွ

လည္းေကာင္း၊ တမ်ဳိးတစ္ဖုံျဖစ္တည္ျခင္း 'ဌီ' လကၡဏာမွ လည္းေကာင္း ဆိတ္သုဥ္း၏။ ဇရာမရဏ၏

ပ်က္ျခင္း 'ဘင္'လကၡဏာသည္ ျဖစ္ျခင္း 'ဥပါဒ္'လကၡဏာမွ လည္းေကာင္း၊ တမ်ဳိးတစ္ဖုံ ျဖစ္တည္ျခင္း

'ဌီ'လကၡဏာမွ လည္းေကာင္း ဆိတ္သုဥ္း၏။ ဇရာမရဏ၏ တမ်ဳိးတစ္ဖုံ ျဖစ္တည္ျခင္း 'ဌီ'

လကၡဏာသည္ ျဖစ္ျခင္း 'ဥပါဒ္' လကၡဏာမွ လည္းေကာင္း၊ ပ်က္ျခင္း 'ဘင္'လကၡဏာမွ လည္းေကာင္း

ဆိတ္သုဥ္း၏။ ဤကား လကၡဏာတို႔မွ ဆိတ္သုဥ္းျခင္းတည္း။

အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ပစၥဳပၸန္ျဖစ္ေသာ ဇရာမရဏသည္ ကုန္ျခင္းသေဘာအားျဖင့္ အနိစၥတည္း။ ေၾကာက္မက္ဖြယ္သေဘာအားျဖင့္ ဒုကၡတည္း။

ထိုအခါ၌ ဇရာမရဏတို႔ကို ေကာက္ခ်က္ခ်ရာ၌ နည္း ၂-နည္းရွိ၏။

ပထမနည္းမွာ - ဥပါဒ္၊ဌီ၊ဘင္ တို႔ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ အလံုးစံုေသာ ေလာကီတရားမ်ားႏွင့္ ေလာကုတၱရာတရား ၈-ပါးတို႔ိကုိ ဇာတိ၊ ဇရာ၊မရဏဟူေသာ ေရတြက္ျခင္းသို႔ သြင္းအပ္၏။ သို႔ရာတြင္ ေလာကုတၱရာမဂ္ဖိုလ္တုိ႔၏ ဇရာမရဏကို ဒုကၡသစၥာအတြင္းသို႔ထည့္သြင္းေရတြက္ျခင္း မျပဳအပ္ေၾကာင္း ေအာက္ပါေဒသနာတုိ႔အရသိႏိုင္၏။

ေလာကုတၱရာကုသုိလ္စိတ္၌ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ လွည့္နည္း (အဘိဓမၼာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ၀ိဘင္းက်မ္း)

၁ - ပစၥယစတုကၠနည္း

၃ဝ၄။ အဘယ္တရားတို႔သည္ ကုသုိလ္ မည္ကုန္သနည္း။

အၾကင္အခါ၌ ဝဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္တတ္ေသာ၊ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ

သကၠာယဒိ႒ိ စေသာ တရားတို႔ကုိ ပယ္ရန္၊ ပဌမဘုံ (ေသာတာပန္အဆင့္) သို႔ ေရာက္ရန္ ေလာကုတၱရာ

စ်ာန္တရား ကုိ ပြါးမ်ား အားထုတ္၏၊ ကာမတို႔မွ ကင္းဆိတ္၍သာလွ်င္။ပ။ ဆင္းရဲေသာ အက်င့္ရွိေသာ,

ႏုံ႔ေႏွးေသာ အသိဉာဏ္ရွိေသာ ပဌမစ်ာန္ကုိ ျပည့္စံုေစ၍ ေန၏။

(၁) ထုိအခါ၌ ကုသုိလ္မူလဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျပဳစီရင္မႈ 'သခၤါရ' သည္ ျဖစ္၏။

(၂) ျပဳစီရင္မႈ 'သခၤါရ'ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ သိမႈ 'ဝိညာဏ္' သည္ ျဖစ္၏။

(၃) သိမႈ 'ဝိညာဏ္'ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ နာမ္သည္ ျဖစ္၏။

(၄) နာမ္ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေျခာက္ခုေျမာက္ 'မနာယတန' သည္ ျဖစ္၏။

(၅) ေျခာက္ခုေျမာက္ 'မနာယတန'ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေတြ႕ထိမႈ 'ဖႆ' သည္ ျဖစ္၏။

(၆) ေတြ႕ထိမႈ 'ဖႆ'ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ခံစားမႈ 'ေဝဒနာ' သည္ ျဖစ္၏။

(၇) ခံစားမႈ 'ေဝဒနာ'ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ၾကည္လင္မႈ 'သဒၶါ' သည္ ျဖစ္၏။

(၈) ၾကည္လင္မႈ 'သဒၶါ'ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဆံုးျဖတ္မႈ 'အဓိေမာကၡ' သည္ ျဖစ္၏။

(၉) ဆံုးျဖတ္မႈ 'အဓိေမာကၡ'ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဘဝသည္ ျဖစ္၏။

(၁ဝ) ဘဝဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ဇာတိသည္ ျဖစ္၏။

(၁၁) ဇာတိဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္္-

(၁၂) အုိျခင္း ေသျခင္း 'ဇရာမရဏ'သည္ ျဖစ္၏။ ****ဤဆုိအပ္ခဲ့ၿပီးေသာနည္းျဖင့္ ဤတရားတို႔၏ ထင္ရွားျဖစ္ေပၚမႈသည္ ျဖစ္၏။ (‘‘ဧဝေမတႆ ေကဝလႆ ဒုကၡကၡႏၶႆ သမုဒေယာ ေဟာတီ’’ ဟူ၍ ေလာကီအေျခအေနမ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ပဲ 'ဧဝေမေတသံ ဓမၼာနံ သမုဒေယာ ေဟာတိ' ဟု ဆိုေတာ္မူ၏။အဘယ္အခ်က္၌ ေလာကုတၱရာစိတ္ျဖစ္၏ဟု မုခ် ဆိုရန္မလြယ္၊နညး္အစံုစံုျဖင့္ ဆိုႏိုင္၏။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္အဂၤါတို႔သည္ တစ္ခုျပီးမွတစ္ခု ျဖစ္သည္ဟု မုခ်အားျဖင့္မဆိုရ။ ပဋိစၥသမုပါၸဒ၀ိဘင္းအ႒ကထာ၌ ပစၥယ ေက်းဇူးျပဳပံုကို ပ႒ာနး္ပါဠိေတာ္လာ ေဟတုနည္း အာရမၼဏနည္း သဟဇာတနညး္ အ၀ိဂတနည္း စသည္စသည္ျဖင့္ ျပဆိုေတာ္မူထားေသာေၾကာင့္တည္း။ ထို႔အျပင္ ထိုအ႒ကထာလာ ပစၥည္း ပစၥယုပၸန္နည္းတို႔ျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကိုနားလည္ရာ၌ ျပည့္စံုျပီဟု မဆိုအပ္ေသး အရွင္ဗုဒၶေဃာသ မိန္႔ခဲ႔သလို ကုန္စင္ေအာင္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၌ သိဖြယ္မရွိ။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကို အသာထား၍ အဂၤါေလးခုသာရွိေသာ စတုသစၥနညး္၌ပင္ ပေစၥကဗုဒၶါ ရဟႏၱာတို႔သည္ ကုန္စင္ေအာင္ သိျမင္ငွာ မစြမ္းႏိုင္ၾကကုန္)

အဘိဓမၼာ ယမိုက္က်မ္း သစၥယမိုက္တြင္လည္း 'အ႐ူေပ မဂၢႆ စ ဖလႆ စ ဥပၸါဒကၡေဏ ေတသံ တတၳ သမုဒယသစၥၪၥ ႏုပၸဇၨတိ ဒုကၡသစၥၪၥ ႏုပၸဇၨတိ။' 

'အရူပဘံု၌ မဂ္အခိုက္ ဖိုလ္၀င္စားအခိုက္တို႔တြင္ သမုဒယသစၥာသည္လည္းမျဖစ္ ဒုကၡသစၥာသည္လည္းမျဖစ္' ဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။ ပဉၥေ၀ါကာရဘံုတို႔၌ကား မဂ္ဖုိလ္တို႔က သမုဒယသစၥာဒုကၡသစၥာမဟုတ္ေသာ္လည္း မဂ္ဖိုလ္တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ စိတၱဇရုပ္တို႔ကား ဒုကၡသစၥာတည္း။

ဒုတိယနည္းမွာ - (က) သျဂႌဳလ္ဘာသာဋီကာ 'ရူပသမု႒ာန' ၌ဤသို႔ ဆိုထား၏။

သုတၱန္ပါဠိေတာ္မ်ား၌ 'ဇရာမရဏံ ဘိကၡေ၀ အနိစၥံ သခၤတံ ပဋိစၥသမုပၸႏၷံ' ဟု ေဟာေတာ္မူခ်က္ရွိေသး၏။ ဇရာမရဏံ-ဇရာမရဏသည္၊ အနိစၥံ-မျမဲ၊ သခၤတံ-အေၾကာင္းတရားတို႔ကျပဳစီမံအပ္၏၊ ပဋိစၥသမုပၸႏၷံ-အေၾကာင္းတရားကို စြဲ၍ ျဖစ္၏။ ဤပါဠိေတာ္၌ ဇရာမရဏသည္ မုခ်အားျဖင့္ သခၤတ ပဋိစၥသမုပၸႏၷ မဟုတ္ေသာ္လည္း (ပရမတ္အားျဖင့္ စိတ္ေစတသိက္ရုပ္တို႔ကဲ႔သို႔ တရားကိုယ္မရေသာ္လည္း) သခၤတ ပဋိစၥသမုပၸႏၷအစစ္ျဖစ္ေသာ ရုပ္ကလာပ္တို႔၏ ရင့္ျခင္း ဇရာ ပ်က္ျခင္း မရဏျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စကၡဳဒသကစေသာ ရုပ္ကလာပ္တို႔၏ သခၤတအမည္ ပဋိစၥသမုပၸႏၷအမည္ကို ဇရာ မရဏေပၚ၌ တင္၍ ဌာႏူပစာရအားျဖင့္ ဇရာမရဏတို႔သည္လည္ သခၤတ ပဋိစၥသမုပၸႏၷ အမည္ရၾကသည္။

(ခ) ၀ိဘဂၤမူလဋီကာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ၀ိဘင္း သေမၼာဟ၀ိေနာဒနီဘာသာဋီကာ တြင္ ဤသို႔ဆိုထား၏။

'ဤသို႔ (ဇာတိဇရာမရဏတို႔က) သဘာ၀ဓမၼမဟုတ္ၾကလွ်င္ 'ဘ၀ပစၥယာ ဇာတိ, ဇာတိပစၥာယ ဇရာမရဏံ' ဟု အဘယ္ေၾကာင့္ ေဟာေတာ္မူေသးသနည္း။ လံုးလံုး မေဟာဘဲ, ထားသင့္သည္မဟုတ္ေလာ' ဟု ေမးဖြယ္ရွိေသာေၾကာင့္ 'ဇာယမာနာနံ ပန' စသည္ကိုမိန္႔သည္။ ျဖစ္ဆဲတရားတို႔၏ ဇာတိ, ျဖစ္ျပီးေသာတရားတုိ႔၏ ဇရာမရဏ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ 'ဘ၀ပစၥယာ ဇာတိ ။ေပ။ မရဏံ' ဟု ေဟာေတာ္မူရပါသည္။ လံုးလံုး မေဟာဘဲထားလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါ - ဟူလို။' ဟူ၍ ျဖစ္၏ အက်ယ္ကိုမူ ၄င္းဘာသာဋီကာ၌ရႈပါ။

(နိဗၺာန္အဖြင့္ကေန သစၥာကိုေရာက္ သစၥာကေန ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကို ေရာက္ျပန္ျပီ။ ပညာဧတဒဂ္အရွင္သာရိပုတၱရာစီရင္ခဲ႔သည့္အားေလ်ာ္စြာ ခုဒၵကနိကာယ္ ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္မွာ ေလ့လာဖြယ္ေတြအမ်ားၾကီးက်န္ေသးတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ယုဂနဒၶ၀ဂ္ ဒုတိယသုတၱန္ကိုပဲ ဆင္ျခင္ၾကမယ္လို႔ အရင္ကေျပာခဲ႔သလို ခုဆင္ျခင္ျပျပီးပါျပီေနာ္။ က်န္တာထားလိုက္ျပီး နိဗၺာန္ဘက္ ျပန္ဆက္ေတာ့မယ္)

<<<<<<<<<,,၂။ နံပါတ္ ၈-တြင္ျပထားေသာ အာရမၼဏနိဗၺာန္သည္ နိေရာဓသစၥာ>>>>>>>>>>>>

ဇာတိ၊ဇရာ၊မရဏ၊အနိစၥ၊ဒုကၡ၊အနတၱ တို႔သည္ ပရမတ္တရားတို႔၏ ဂုဏ္၊ ပရမတ္တရားတို႔၏ သမညလကၡဏာသာတည္း၊ မရွိမဟုတ္အရွိျဖစ္ေသာ္လည္း ပရမတ္အားျဖင့္သီးျခားတရားကိုယ္မရၾက။ တရားကိုယ္မရေသာေၾကာင့္ ဓမၼာရံု ၆-ပါး စရင္းမ၀င္၊ ဓမၼာရံုတို႔၏ လကၡဏာ စရင္းသာ ၀င္ၾကသည္။ ကံ၏ အစြမ္းသည္တကယ္ရွိေသာ္လည္း ပရမတၳဟု ေရတြက္ျခင္းသို႔မေရာက္။ ပရမတ္မဟုတ္လွ်င္ ပညတ္၊ ပညတ္မဟုတ္လွ်င္ ပရမတ္ျဖစ္ရမည္ဟူေသာ သာမန္အသိျဖင့္ အဘိဓမၼာေဒသနာကုိ နားလည္လိမ္႔မည္မဟုတ္။ နိႆရနိဗၺာန္ ေခၚ ၀ဋ္တို႔၏ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈသည္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈလကၡဏာသာတည္း၊ မရွိမဟုတ္အရွိျဖစ္ေသာ္လည္း ပရမတ္အားျဖင့္ သီးျခားတရားကိုယ္မရသင့္။ ပရမတ္အားျဖင့္သီးျခားတရားကိုယ္မရေသာ နိႆရဏနိဗၺာန္သည္ မုခ်ေဒသနာအားျဖင့္ အာရမၼဏနိဗၺာန္ မျဖစ္ႏိုင္။ သူ႔ေနရာႏွင့္သူ နိႆရဏနိဗၺာန္သည္ နိေရာဓသစၥာျဖစ္ေသာ္လည္း နိဗၺာန္ဓမၼာရံုသည္သာ အဘိဓမၼာ၌ နိေရာဓသစၥာ ပရမတ္ တရားျဖစ္ရေပမည္။ ထို နိေရာသစၥာစစ္စစ္ နိဗၺာန္သည္ အက်ိဳးတရားမဟုတ္၊ အေၾကာင္းတရားသာျဖစ္သည္။ အက်ိဳးအေၾကာင္းမွ နိဗၺာန္သည္ကင္းလြတ္၏ ဆိုသူမ်ားအေနျဖင့္ အက်ိဳးေၾကာင္းမွ ကင္းလြတ္သည္ဟု ျမတ္စြာဘုရားမိန္႔ေတာ္မူခ်က္ ရွိပါက ျပရန္၊ မရွိလွ်င္ ေအးေဆးေနပါ။

သႏၱိလကၡဏံ အစၥဳတ-ရသံ နိဗၺာနအမတံ၊

အနိမိတၱဥပ႒ာနံ, ပဒ႒ာနံ န လဗၻတိ။

နိဗၺာနအမတံ- ေသျခင္းကင္းေသာ အျမိဳက္ နိေရာဓသစၥာနိဗၺာန္အာရံုသည္၊ သႏၱိလကၡဏံ-ျငိမ္သက္ေအးျငိမ္းျခင္း လကၡဏာရွိ၏၊ အစၥဳတရသံ- ပင္ကိုသေဘာမွ မေရြ႕ေလ်ာျခင္း သမၸတိၱရသရွိ၏၊ အနိမိတၱဥပ႒ာနံ- အထည္ကိုယ္ဟန္ ပံုသဏၭာန္ မရွိေသာတရားဟု ဉာဏ္အားထင္လာ၏၊ ပဒ႒ာနံ-နီးကပ္စြာေသာ အေၾကာင္းကို၊ န လဗၻတိ-မရအပ္။

နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေတာ္တခ်ိဳ႕ ( ျမတ္စြာဘုရား၏ ဂုဏ္ေတာ္ကို ဆင္ျခင္ရာ၌ ဘုရားရွင္လိုဘုရား၏ဂုဏ္ကုိ ေသခ်ာသိမွ ကုသိုလ္ရသည္ဟုဆိုလွ်င္ ရယ္ဖြယ္သာျဖစ္၏။ မိမိတို႔ဉာဏ္အားေလ်ာ္စြာ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ကိုၾကည္ညိဳႏိုင္ၾကသလို ထူးေသာ ကုသိုလ္ကိုျဖစ္ေစ၏။ ထို႔အတူ နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ကို ပုထုဇဥ္တို႔ဆင္ျခင္လွ်င္ ပညတ္သေဘာသာျဖစ္မည္ အစစ္ဟုတ္မည္မဟုတ္ဟု ဆုိလွ်င္ ရယ္ဖြယ္သာျဖစ္၏။ ျမတ္စြာဘုရားဘုရား၏ ဂုဏ္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ အျဖစ္ကို ကိုယ္တိုင္မခံစားႏိုင္ေသာ္လည္း ျမတ္စြာဘုရား၏ ဂုဏ္အစစ္မ်ားကို ဉာဏ္မွီသေလာက္ ပူေဇာ္ႏိုင္သည္သာတည္း။)

နိဗၺာန္ဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၏ ပိဋကတ္ေတာ္လာ အသံုးအႏႈန္း တရားကိုယ္ အနက္ေကာက္ကို သူ႔ေနရာႏွင့္ သူ နားလည္ႏိုင္ၾကပါေစ။ ထို႔မွတပါး အခါသင့္ရင္ေတာ့ျဖင့္ ဥပသမာႏုႆတိုကို ပြားမ်ားႏိုင္ၾကပါေစ။

အႏုႆတိဆယ္ပါးတြင္ သဗၺဒုကၡဴပသမဘူတႆ-အလံုးစံုေသာဆင္းရဲတို႔၏ ျငိမ္းေအးရာျဖစ္၍ ျဖစ္ေသာ၊ နိဗၺာနႆ-နိဗၺာန္၏၊ ဂုဏာႏုႆရဏံ-ဂုဏ္ကို အဖန္ဖန္ အမွတ္ရျခင္းသတိသည္၊ ဥပသမာႏုႆတိ- ဥပသမာႏုႆတိမည္၏။

နိဗၺာန္ဟူသည္ကုိကား ကိုယ္တိုင္ဆိုင္ရာနိဗၺာန္အသီးသီး ကုိ မုခ်သိေလမွ ဘာ၀နာမယဉာဏ္ျဖင့္ သိျခင္းျဖစ္ရာ၏။ သို႔ေသာ္ ပုထုဇဥ္တုိ႔သည္လည္း နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ႏွင့္ သေဘာသဘာ၀ကိုသိႏိုင္၏။ အရိယာျဖစ္တိုင္းလည္း နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ကို ဉာဏ္ရွိသလိုသာသိႏိုင္၏။ ဥပမာအားျဖင့္ သာမာန္ေသာတာပန္သည္ နိဗၺာန္ကို သိ၏၊ ဘုရားရွင္လည္းထို႔အတူသာ သိ၏၊ သို႔ေသာ္ ဘုရားရွင္သည္ နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ႏွင့္ သေဘာသဘာ၀ကုိ အစြမ္းကုန္သိေလ၏။ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေတာ္ကို ေသးစိတ္ဘုရားရွင္သာ သိေတာ္မူလိမ္႔မည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပြားမ်ားမႈသည္ ပညတ္သာ ျဖစ္သည္အမွန္မဟုတ္ႏိုင္ ၊ အမွန္မဟုတ္ႏိုင္ေသာ ဂုဏ္တို႔၌ ပြားမ်ားျခင္းသည္ အခ်ညး္အႏွီးတည္း ဟု မဆိုအပ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ပင္ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ကုိ ပြားမ်ားရန္ညႊန္ၾကားေတာ္မူခဲ႔သည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ကုိ ပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ ဘုရားအစစ္ႏွင့္အတု ကြဲျပားသိရံုသာမက ေရတြက္ရန္မျဖစ္ႏိုင္ေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားစြာရေလ၏။ နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ကို ဆင္ျခင္ျခင္းျဖင့္ နိဗၺာန္ အစစ္နွင့္အတု ကြဲျပားသိရံုသာမက ေရတြက္ရန္မျဖစ္နိုင္ေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားစြာရေပလိမ္႔မည္မွာ ဂုဏ္ေတာ္ကို ပြားမ်ားသူတုိ႔သာ သိႏိုင္ေသာကိစၥျဖစ္ေပသည္။

ခယဂုဏ္ေတာ္။.......။ ထိုနိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္ကို ေသာတာပတၱိမဂ္ျဖင့္ ျမင္လိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္နက္ အပါယ္သို႔က်ေစတတ္ေသာ ရာဂစေသာ ဆိုင္ရာကိေလသာတို႔ သည္လည္းေကာင္း, ၇-ဘ၀ေနာက္ ရရွိမည့္ ရုပ္နာမ္ဒုကၡတို႔သည္လည္းေကာင္း ကုန္ခန္းၾကရေတာ့၏။ အထက္မဂ္မ်ားကို ရေသာအခါလည္း ဤနည္းအတိုင္း ဒုကၡ သမုဒယတို႔ ကုန္ရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သႏၱိျဖစ္ေသာ ထိုနိဗၺာန္သည္ ကိေလသတို႔၏လည္းေကာင္း, ရုပ္နာမ္တုိ႔၏လည္းေကာင္း ကုန္ခန္းေၾကာင္း ခယဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုပါသည္။

၀ိရာဂဂုဏ္ေတာ္။.....။ တပ္မက္ျခင္းသေဘာကို ပါဠိလို ရာဂ ဟု ေခၚ၏၊ ထိုရာဂသည္ ရုပ္နာမ္ခႏၶာတို႔အေပၚ၌လည္းေကာင္း ခႏၶာႏွင့္ စပ္ေသာ ပညတ္အေပၚ၌လည္းေကာင္း ျဖစ္ရေသာ တရားတည္း။ သႏၱိသေဘာရိွေသာ ထိုနိဗၺာန္သည္ ရာဂႏွင့္ လံုးလံုးမစပ္ရေတာ့ကား ၀ိရာဂ ရာဂမရွိ ရာဂျဖင့္မကပ္ႏိုင္ ဟူေသာ ဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုပါသည္။

အမတဂုဏ္ေတာ္။....။ နိဗၺာန္သည္ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္း ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိရကား ေသျခင္းကင္းေသာ အမတဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုပါ၏။

ပဏီတဂုဏ္ေတာ္။...။ နိဗၺာန္သည္ ကိုယ္တိုင္၌ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္းမရွိသလို ဆင္းရဲေၾကာင္း သမုဒယ ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡ​တို႔မွ ကင္းလြတ္ေသာ တရားျဖစ္ရကား မြန္ျမတ္ေသာေၾကာင့္ ပဏီတဂုဏ္ႏွင့္ျပည့္စံုပါသည္။

သမံ နတၳိ။.............။ နာလွ်င္ခ်မ္းသာ က်င့္လွ်င္ခ်မ္းသာ က်င့္ဆဲခ်မ္းသာဟူေသာ ပရိယတ္ ပဋိပတ္တရား၊ ကိေလသာကို သူ႔နည္းသူ႔ဟန္ျဖင့္ ဖယ္ခြာေသာ စ်ာန္တရား၊ ဆိုင္ရာကိေလသာကို အၾကြင္းအက်န္မရွိေအာင္ ပယ္ႏိုင္ေသာ မဂ္တရား၊ ျငိမ္းေအးခ်မ္းသာေသာ ဖိုလ္တရားတို႔သည္ ဆိုင္ရာအက်ိဳးအမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးႏိုင္ၾကေသာ္လည္း နိဗၺာန္ႏွင့္ တန္းတူေသာတရား တစ္ပါးမွ် မရွိေခ်။

ဒိ႒ဓမၼိကနိဗၺာန။.......။ ဖိုလ္စိတ္တို႔အခိုက္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ခ်မ္းသာစြာ အာရံုျပဳႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ဒိ႒ဓမၼိကနိဗၺာန ဟုေခၚ၏။ ၀ိပါက္စိတ္မ်ားႏွင့္ ကမၼဇရုပ္မ်ားကို ဥပါဒိ ဟုေခၚ၏၊ ထုိ ဥပါဒိ ရွိစဥ္အခါ၌ အာရံုျပဳရေသာေၾကာင့္  'သဥပါဒိေသသ နိဗၺာန္' ဟု လည္ ေခၚသည္။

သမၸရာယိကနိဗၺာန္။..။ နိဗၺာန္ကို တစ္ၾကိမ္ျမင္ဖူးသည့္အစြမ္းသည္ ေသလြန္ျပီးသည္ေနာက္၌လည္း အစမွတဖန္ျပန္က်င့္ရရိုးမရွိ၊ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္တို႔ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္သြားလွ်င္ ဥပါဒိမ်ားပါတစ္ဖန္ျပန္ျဖစ္ရိုးမရွိ မီးျငိမ္းသြားသည့္ပမာ ဒုကၡတရားတို႔ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားသည့္ သေဘာရွိေလသည္။

မဒနိမၼဒန။..............။ မူးရစ္တတ္, မူးရစ္ေစတတ္ေသာ ရာဂ မာန ဟူေသာ အမူးအရူးတရားတို႔၏ မကပ္မျငိႏိုင္ဘဲ ပ်က္သုဥ္းကုန္ဆံုးရာ နိဗၺာန္။

၀႗ဳပေစၦဒ။.............။ ေတဘူမက၀ဋ္ဒုကၡတို႔ ျပတ္စဲရာနိဗၺာန္။

ပါရ။.....................။ သံသရာတစ္ဖက္ကမ္း ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္။

ရဟန္းတို႔ စင္စစ္ ထုိရဟန္းသည္ နိဗၺာန္ကုိ ဆင္းရဲ၏ဟု ႐ႈသည္ရွိေသာ္ မဂ္ႏွင့္ေလ်ာ္ေသာ အလုိ

'အႏုေလာမဉာဏ္'ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းျဖစ္မည့္ အေၾကာင္းသည္ မရွိ။ မဂ္ႏွင့္ေလ်ာ္ေသာ အလုိ

'အႏုေလာမဉာဏ္'ႏွင့္ မျပည့္စံုသည္ရွိေသာ္ (မိမိအျခားမဲ့၌) အက်ဳိးေပးျမဲျခင္းသို႔ သက္ဝင္မည့္

အေၾကာင္းသည္ မရွိ။ (မိမိ အျခားမဲ့၌) အက်ဳိးေပးျမဲျခင္းသို႔ မသက္ဝင္သည္ရွိေသာ္ ေသာတာပတၱိဖုိလ္

ကုိ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သကဒါ ဂါမိဖုိလ္ကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ အနာဂါမိဖုိလ္ကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊

အရဟတၱဖုိလ္ကုိေသာ္လည္းေကာင္း မ်က္ေမွာက္ျပဳမည့္ အေၾကာင္းသည္ မရွိ။ (၇)

ရဟန္းတို႔ စင္စစ္ ထုိရဟန္းသည္ နိဗၺာန္ကုိ ခ်မ္းသာ၏ဟု ႐ႈသည္ရွိေသာ္ မဂ္ႏွင့္ေလ်ာ္ေသာအလုိ

'အႏုေလာမဉာဏ္'ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္းျဖစ္မည့္ အေၾကာင္းသည္ ရွိ၏။ မဂ္ႏွင့္ေလ်ာ္ေသာ အလုိ 'အႏုေလာမ

ဉာဏ္'ႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ရွိေသာ္ (မိမိအျခားမဲ့၌) အက်ဳိးေပးျမဲျခင္းသို႔ သက္ဝင္မည့္အေၾကာင္းသည္ ရွိ၏။

(မိမိအျခားမဲ့၌) အက်ဳိးေပးျမဲျခင္းသို႔ သက္ဝင္သည္ရွိေသာ္ ေသာတာပတၱိဖုိလ္ကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊

သကဒါဂါမိဖုိလ္ကုိ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အနာဂါမိဖုိလ္ကုိ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အရဟတၱဖုိလ္ကုိ

ေသာ္လည္း ေကာင္း မ်က္ေမွာက္ျပဳမည့္ အေၾကာင္းသည္ ရွိ၏။ (၈)

အရွင္ေတေဇာဘာသကလည္း နိဗၺာန္ဟူသည္ကို ဤသို႔ရွင္းျပေတာ္မူပါသည္

Ashin Tayzawbarthaposted toဝိဘဇၨ ဝါဒီ
August 28
"ဒိြဟသံသယ ပုစာၦ မ်ားကို ေျဖဆို ျခင္း"
ညီေတာ္ ဝိဘဇၨဝါဒီသည္ လယ္တီဆရာ
ေတာ္ မိန္႔ၾကားသည့္ နိႆဏ နိဗၺာန္
ကိုရည္ရြယ္၍ မဂ္ျဖင့္ ပယ္လိုက္ေသာ
ကိေလသာ တို႔၏ လံုးဝခ်ဳပ္ၿငိမ္းမႈ တဖန္
မျဖစ္မူတဲ့ဘုရား။ ဒိြဟသံသယ ပုစာၦ
သည္ ဤအ႐ွင္ထံေရာက္ရိွလာ၏။
ဝိသဇၨနာ ။ ။ အထက္ပါဒိြဟသံသယ
ပုစာၦ ကို လယ္တီဆရာ ေတာ္ေရးသား
သည့္ နိဗၺာနဒီပနီကို မွီျငမ္းျပဳ၍ ေျဖဆို
ေပအံ့။
နိဗၺာန္ သည္-
၁။မိစၧာဒိ႒ိနိဗၺာန္
၂။သမၼဳတိနိဗၺာန္
၃။တဒဂၤနိဗၺာန္
၄။ဝိကၡမၻနနိဗၺာန္
၅။သမုေစၧဒနိဗၺာန္
၆။ပဋိပႆဒိၶနိဗၺာန္
၇။နိႆရနိဗၺာန္ဟူ၍
အက်ဉ္းအားျဖင့္(၇)ပါးအျပားရိွ၏။
႐ွင္းဦးအံ့။
မိစၧာဒိ႒ိနိဗၺာန္။ ။မိစၧာဒိ႒ိနိဗၺာန္ဆိုသည္
ကား သာသနာ ေတာ္မွအပ ျဖစ္ကုန္
ေသာ မိစာၦဒိ႒ိအယူရိွကုန္ေသာ တိတိၴ
ဆရာတို႔ ၾကံဆစြဲလမ္းအပ္ေသာ နိဗၺာန္
ကို"မိစာၦ ဒိ႒ိနိဗၺာန္"ဆိုသတည္း။ထိုမိစၧာ
ဒိ႒ိနိဗၺာန္ သည္"ပဉၥဒိ႒ဓမၼနိဗၺာနဝါဒါ"
ဟူေသာ ပါဠိေတာ္ ပုဒ္တို႔၌လည္းေကာင္း
"နိဗၺာနံ နိဗၺာနေတာ သဉၥာတိ"အစရိွ
ေသာ မူလပရိယာယသုတ္တို႔၌လည္း
ေကာင္း လာေပသည္။
သမၼဳတိနိဗၺာန္။ ။သမၼဳတိနိဗၺာန္ဆိုသည္
ကား ေလာက၌ျဖစ္ပြားေသာ မီးေဘး၊
ေရေဘး၊မင္းေဘး၊ရန္သူေဘး၊ဓားျမ
ခိုးသူေဘး၊သတၳႏၲရကပ္ေဘး၊ဒုဗိၻကိၡႏၲရ
ကပ္ေဘး၊တို႔၏ၿငိမ္းျခင္း၊ဤသို႔စသည္
ျဖင့္ ဤေလာက၌ ျဖစ္ပြားေတြ႔ၾကံဳရ
ေသာ ေဘးအေပါင္း၊ရန္အေပါင္း၊ဒဏ္
အေပါင္း ၊အႏၲရာယ္အေပါင္း၊အျပစ္
အေပါင္း ၊ဥပါဒ္အေပါင္းတို႔၏ ၿငိမ္းျခင္း
ဟူသမ်ွသည္ "သမၼဳတိနိဗၺာန္"မ ည္၏။
ထိုသမၼဳတိနိဗၺာန္သည္-
"မေနာ နိဗၺတိ တာဝေဒ၊ရာေဂါ ဝူပသမၼတိ
၊အႏၲရာေယာ ဝူပသမၼတိ "
အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတ္မင္း၏ တင့္တယ္
ျခင္း က်က္သေရ ကိုျမင္၍ ကိသာေဂါ
တမီ ရြတ္ဆို က်ဳးရင့္ေသာ"နိဗၺဳတာႏုနသာ
ရီ"အစရိွ ေသာ ၃ဂါထာတို႔၌ နိဗၺဳတာ
ပုဒ္ တို႔ျဖင့္ လာေသာ နိဗၺာန္ သည္လည္း
သမၼဳတိ နိဗၺာန္ ပင္တည္း။
တဒဂၤနိဗၺာန္။ ။တဒဂၤနိဗၺာန္ ဆိုသည္ကား
ေလာက၌ ဤမည္ေသာ ေဆးျမစ္သည္
ဤမည္ေသာအနာကို ပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္၏
ဟု သူ႔ေဆးျမစ္ႏွင့္သူ႔အနာ အသီးသီး
ရိွၾကသကဲ့သို႔ ဤမည္ေသာ ကုသိုလ္
ဓမၼ သည္ ဤမည္ေသာ အကုသိုလ္ ဓမၼ
ကို ပယ္ေဖ်ာက္ႏိုင္၏ ဟု သူ႔ကုသိုလ္
ဓမၼ ႏွင့္ သူု႔အကုသိုလ္ဓမၼ အသီးသီး ရိွ
ၾက၏။ထိုသို႔ရိွၾကရာ၌ သူ႔ကုသိုလ္ ဓမၼ ၏
သူုအကုသိုလ္ဓမၼကို ပယ္ျခင္း သည္
"တဒဂၤပဟာန္"မည္၏။ထိုသို႔ပယ္ျခင္း
ေၾကာင့္ ထိုထိုအကုသိုလ္ဓမၼ၏ တစ္ခဏ
အားျဖင့္ အျဖစ္ ၿငိမ္းျခင္း သည္"တဒဂၤ
နိဗၺာန္ "မည္သတည္း။
ဝိကၡ မၻနနိဗၺာန္။ ။ဝိကၡ မၻန နိဗၺာန္ ဆိုသည္
ကား မဟဂၢဳတ္စ်ာန္တရားတို႔သည္
အၾကင္တရားတို႔ကို ေဝးစြာ ကြာသည္ကို
ျပဳ၍ ပယ္ရွား အပ္ကုန္၏ထိုတရားတို႔၏
အ႐ွည္အၾကာအားျဖင့္ အျဖစ္ ၿငိမ္းမႈကို
"ဝိကၡ မၻနနိဗၺာန္"ဆိုသတည္းဤဝိကၡမၻန
နိဗၺာန္ ၏အျပားကို နဝနိပါတ္ အဂုၤတၱဳရ္
ပါဠိေတာ္ ကို အစဉ္ ေလ်ာက္ပတ္သျဖင့္
သိအပ္၏။
သမုေစၧဒနိဗၺာန္။ ။ သမုေစၧဒနိဗၺာန္သည္
လူအနာဂါမ္ ရဟႏၱာ ၊နတ္အနာဂါမ္
ရဟႏၱာ ၊ျဗဟၼာ အနာဂါမ္ရဟႏၲာတို႔၌သာ
ရိွ၏။သမုေစၧဒနိဗၺာန္ဆိုသည္လည္း
သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္ကို ဆိုသတည္း။
မဂ္ျဖင့္ ကိေလသာ တို႔ကို အႂကြင္းမဲ့
ပယ္ျဖတ္ျခင္းသည္ သမုေစၧဒကိစၥမည္၏။
ပယ္ျဖတ္ၿပီးေသာ ကိေလသာ တို႔၏
တဖန္ အျဖစ္ၿငိမ္းျခင္းသည္ သမုေစၧဒနိဗၺာန္မည္၏။
ပဋိပႆဒိၶနိဗၺာန္။
ပဋိပႆဒိၶနိဗၺာန္ဆိုသည္ကား
အရဟတၱဖိုလ္ကိုဆိုသတည္း၊ထိုအရဟတၱ
ဖိုလ္ဟုဆိုအပ္ေသာ ပဋိပႆဒိၶနိဗၺာန္ကို
"သဥပါဒိေသသ နိဗၺာနဓာတုဝဇၨာ"ဟူ
ေသာ ေနတိၲပါဠိေတာ္၊"နိဗၺာနသစိၧ ကိရိ
ယာစ"ဟူေသာ မဂၤလသုတ္ပါဠိေတာ္
တို႔၌သိအပ္၏။
"နိႆရဏနိဗၺာန္႐ွင္းတမ္း"
နိႆရဏနိဗၺာန္ဆိုသည္ကား
သဥပါဒိေသသ အမည္၊အႏုပါဒိေသသ
အမည္(၂)ပါးရေသာ ပရမတၳအသခၤတ
မဟာနိဗၺာန္ႀကီးကို ဆိုသတည္း။
ထိုနိႆရဏနိဗၺာန္ကိုကား-
ေဒြမာ ဘိကၡေဝ နိဗၺာနဓာတုေယာ၊ကတ
မာေဒြ၊သဥပါဒိေသသာစ နိဗၺာနဓာတု၊
အႏုပါဒိေသသာစ နိဗၺာနဓာတု။
ဟူေသာ ဣတိဝုတ္ပါဠိေတာ္ အစရိွ သည္
တို႔၌ သိအပ္၏။ ဤဣတိဝုတ္ပါဠိေတာ္
၌-
ဧကာ ဟိ ဓာတု ဣဓ ဒိ႒ဓမၼိကာ၊သဥပါဒိ
ေသသာ ဘဝေနတိၲသခၤယာ၊အႏုပါဒိ
ေသသာ သမၸရာယိကာ၊ယမိွ နိ႐ုဇၥ်ႏိၲ
ဘဝါနိ သဗၺေသာ။ဟု သဥပါဒိေသသ
နိဗၺာန္ ကို ဒိ႒ဓမၼိကနိဗၺာန္ဟူ၍ လာျပန္
၏။အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္ကို သမၸရာယိက
နိဗၺာန္ ဟူ၍လာျပန္၏။
အ႒ကထာ ၌လည္း-
ဒိ႒ဓမၼိကာတိ ဣမသိၼ ံ အတၱဘာေဝ
ဘာဝါ ဝတၱမာနာ။သမၸရာယိကာတိ၊
သမၸရာေယ ခႏၶေတဒေတာ ပရဘာေဂ
ဘဝါ ဝတၱမာနာ ဟု ဖြင့္၏။
ဒိ႒ဓမၼိကာတိ၊ဒိ႒ဓမိၼက ဟူသည္ကား။
ဣမသိၼ ံ အတၱဘာေဝ ၊ဤပစၥဳပၸန္အတၱ
ေဘာ၌၊ဘဝါ၊ျဖစ္သည္တည္း။သမၸရာယိ
ကာတိ၊သမၸရာယိက ဟူသည္ကား။
သမၸရာေယခႏၶေဘဒေတာ ပရဘာေဂ၊
ပစၥဳပၸန္ ခႏၶာပ်က္ဆံုးသည္မွ ေနာက္အဖို႔
၌။ဘဝါ၊ျဖစ္သည္တည္း။ဝတၱမာနာ၊
ျဖစ္သည္တည္း။
နိဗၺာန္ သည္ နိဗၺာန္အေနအားျဖင့္ ထင္
႐ွားရိွေသာေၾကာင့္"ဘဝါ"ဟုဆိုသင့္၏။
အနမတဂၢသံသရာ၌ အစဉ္ အျမဲတည္
ေသာေၾကာင့္ "ဝတၱမာနာ "ဟုဆိုသင့္၏။
ဥပါဒ္ ၊ဇာတိႏွင့္ ျဖစ္ေပၚမႈဟူ၍ လံုးလံုး
မရိွေသာေၾကာင့္ "ဇာတိ"ဟူ၍လည္း
ေကာင္း၊"ဥပႏၷ"ဟူ၍လည္း ေကာင္း၊
"နိဗၺတၱာ "ဟူ၍လည္း ေကာင္း မဆိုသင့္။
[ဆက္၍ေရးဦးမည္] ၂၇၊၈၊၂၀၁၄၊နံက္
၄နာရီ ။
Ashin Tayzawbarthaposted toဝိဘဇၨ ဝါဒီ
August 29
"ဒိြဟသံသယ ပုစာၦ မ်ားကိုဆက္လက္
ေျဖဆို ျခင္း"
ဤဣတိဟုတ္အ႒ကထာ၌ ဘဝါ၊ဝတၱမာနာ ဟုလာသည္ကိုေထာက္
၍ နိဗၺာန္ မွတျခားတစ္ပါးေသာ သခၤတ
တရားကဲ့သို႔ ႐ုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းေသာ
ဇာတိႏွင့္ ျဖစ္ေပၚမႈသာ မရိွသည္၊အလြန္
သိမ္ေမြ ့ လွေသာ ဇာတိႏွင့္ျဖစ္ေပၚမႈကား
ရိွ၏။သဥပါဒိသ နိဗၺာန္ သည္မဂ္၊ဖိုလ္ျဖစ္
ေပၚရာမွစ၍ ျဖစ္ေပၚ၏။အႏုပါဒိေသသ
နိဗၺာန္သည္ ပရိနိဗၺာန္၊စုတိကမၼဇ႐ုပ္ခ်ဳပ္
သည္၏ အျခားမဲ့၌ ျဖစ္ေပၚ၏ဟု ယူၾက
ကုန္၏။အခ်ဳိ့ဆရာတို႔ကလည္း နိဗၺာန္ ၏
အသစ္ျဖစ္ေပၚျခင္းကို အလိုမရိွကုန္၊
အ႒ကထာပါဌ္၌လည္း ဘဝါ၊ဝတၱမာနာ
ဟုလာရိွျပန္၏။ထို႔ေၾကာင့္"ေဒြမာ
ဘိကၡေဝ "ဟူေသာ ဣတိဝုတ္ ပါဠိေတာ္
မွာလာေသာ သဥပါဒိေသသ နိဗၺာန္ ၊
အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္သည္ ပရမတၳအသခၤတ မဟာ နိဗၺာန္ ႀကီး
မဟုတ္၊ဤပါဠိေတာ္မွာ ကိေလသာ တို႔
၏ မရိွ ျခင္းအဘာဝမတၱဟုဆိုအပ္ေသာ
အသခၤတပညတ္ကို သဥပါဒိေသသ
နိဗၺာန္ဟုဆိုသည္္္္၊ပရိနိဗၺာန္စံ၍ စုတိ
ကမၼဇ႐ုပ္ ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္ ပဋိသေႏၶခႏၶာ
အသစ္ ျဖစ္ေပၚျခင္းမရိွေသာ အဘာဝ
ပညတ္မ်ွကို အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္ဆို
သည္ဟု ယူၾကကုန္၏။
ဤပါဠိေတာ္မွာ ပရမတၳတရားေလးပါး
တြင္အက်ိဳးဝင္ေသာ အရိယာသစၥာထိုက္
ေသာ အသခၤတ မဟာနိဗၺာန္ႀကီး(၂)ပါး
ကိုမေဟာပါဘဲ၊ပရမတ္မဟုတ္ အဘာဝ
ပညတ္မ်ွသာျဖစ္ေသာနိဗၺာန္(၂)ပါးကို
သာေဟာေတာ္မူသည္ဟု ယူၾကျခင္း
သည္ သေဘာယုတိၲမရိွေလ။
သျဂၤဳိဟ္က်မ္း၌ သဥပါဒိေသသ ၊အႏုပါဒိ
ေသသ ဟူေသာ အမည္(၂)ပါး၊သုညတ၊
အနိမိတၱ ၊အပၸဏိဟိတ ဟူေသာ အမည္
(၃)ပါးတို႔ႏွင့္ လာေသာ ဤပရမတၳအသခၤ
တ မဟာနိဗၺာန္ႀကီး ၏အျပားကိုကား
အဘိဓမၼာ သစၥဝိဘင္းပါဠိေတာ္ကို
အစဉ္ ေလ်ွာက္၍ သိအပ္၏။
သဥပါဒိေသသ ။ ။တစ္ဦးေသာ ရဟႏၱာ
ပုဂိၢဳလ္ ၏သႏၲာန္မွာပင္ တဏွာ ၏ခ်ဳပ္
ၿငိမ္းရာဌာန အျပားအားျဖင့္ နိဗၺာန္ ေပါင္း
(၆၀)ျဖစ္ေလရကား ရဟႏၱာ ပုဂိၢဳလ္ သႏၲာန္
အမ်ားႏွင့္ ေဝဖန္ေသာ္ နိဗၺာန္ ေပါင္း
အသေခ်ၤ ယ်၊့အပၸေမယ်ျဖစ္ေလရာ၏။
ထိုသို႔မ်ားျပားမႈသည္လည္း ခ်ဳပ္ဆံုးေသာ
တဏွာ ၏သခၤ် ိုဳင္းက်ရာဌာန၏ အျပားသို႔
လိုက္၍ ဆိုအပ္ေသာ မ်ားျပားမႈသာတည္း။
အနိမိတၱ သေဘာရိွ ေသာ နိဗၺာန္ သည္
မူကား ၂ခု၊၃ခု မ်ားျပားရန္ သ႑န္၊နိမိတ္၊
အၿမိတ္အစြန္းမရိွေလရကား သႏိၲလကၡဏာအားျဖင့္(၁)ပါးတည္းသာ
တည္း၊ခ်ဳပ္ေသာတရားတို႔၏ အျပားကို
အစြဲျပဳ၍ဆိုေသာ္လည္း ေလာဘ၏
အႂကြင္းမဲ့ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းမႈ( ၁)ပါး၊ေဒါသ၏
အႂကြင္းမဲ့ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းမႈ ( ၁) ပါး အစရိွ
သည္ျဖင့္ တဒဂၤ နိဗၺာန္ မွာကဲ့သို႔ အေသ
ေခ်ၤယ်၊ အပၸေမယ်ပင္ျဖစ္ရာ၏။
(ဤကား ကိေလသနိဗၺာန္ဟု ဆိုအပ္ေသာ
သဥပါဒိေသသ နိဗၺာန္ ၏အျပားတည္း။)
အႏုပါဒိေသသ အေသေခ်ၤယ်။ ။
ဝိဘင္းပါဠိေတာ္၌ တိုက္ရိုက္ မလာျငား
ေသာ္လည္း ဒုကၡ နိေရာဓပုဒ္၏ အစြမ္း
အားျဖင့္ စကၡဳ ၏ အႂကြင္းမဲ့ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္း
ဟူေသာ နိဗၺာန္ (၁)ပါး၊ေသာတ၏အႂကြင္း
မဲ့ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းဟူေသာ နိဗၺာန္ (၁) ပါး၊
ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ခႏၶပရိနိဗၺာန္ဟု ဆိုအပ္
ေသာ အႏုပါဒိေသသ နိဗၺာန္ အျပားသည္
လည္းအေသေခ်ၤယ်၊ အပၸေမယ်ပင္ျဖစ္ရာ၏။ ဤသို႔ျဖစ္ျခင္း
သည္လည္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေသာတရားတို႔၏
အျပားသို႔ လိုက္၍ ဆိုအပ္ေသာ ျဖစ္ျခင္း
ေပတည္း။ဤကားနိႆရဏနိဗၺာန္
အျပားတည္း။
နိႆရဏနိဗၺာန္သို႔ဆိုက္ေရာက္ပံု
ထိုနိႆရဏနိဗၺာန္ဟုဆိုအပ္ေသာ
ပရမတၳအသခၤတ နိဗၺာန္ သို႔ ဆိုက္ေရာက္
ပံုအျခင္းအရာကို နိဒါနဝဂၢပါဠိေတာ္
႐ုကၡဝဂ္၌ ဝဋ္ဒုကၡပြားမ်ားမႈ၊ဝဋ္ဒုကၡခ်ဳပ္
ၿငိမ္းမႈ ဥပမာ ဥပေမယ် အစံုစံုႏွင့္တကြ
ေဟာ္ေတာ္မူေသာ သုတ္ေပါင္း(၁၀)
မ်ိဳးအနက္ ပထမသုတ္၏ အဓိပၸါယ္ လို
ရင္းကို ျပဆိုေပအံ့။
၁။ပထမသုတ္၌ အိုးလုပ္ေသာ ေယာက္်ား
သည္မ်ားစြာေသာအိုးတို႔ကို အိုးဖိုျပဳလုပ္
၍ မီးဖုတ္ေလရာ အလြန္ပူလွစြာေသာ
တစ္ခုေသာအိုးကို ထုတ္ယူ၍ မီးႏွင့္ေဝး
ရာ ညီမ်ွေသာေျမအျပင္၌ ထားလာ၏။
ထိုအိုး၌ ထိုအပူသည္ အစဉ္အတိုင္း ခ်ဳပ္
ၿငိမ္းကြယ္ေပ်ာက္ေလ၏။အိုးသား၊အိုးကင္း
မ်ွတို႔သာ က်န္ရိွေလ၏။စကၡဳ၊ ေသာတ
အစရိွ ေသာ မိမိအဇၩတၱတရားတို႔၌ ငါ၏
ဥစၥာ၊ငါ၏မ်က္စိ အစရိွ သည္ျဖင့္ အၾကင္
မ်ွေလာက္ေသာ ဘဝသံသရာကာလပတ္
လံုး သာယာေသာတဏွာသည္ ပြားစီး၏။
ထိုမ်ွေလာက္ေသာ ဘဝသံသရာ ကာလ
ပတ္လံုး ဝဋ္ဒုကၡတရားသည္ တိုးပြား
႐ွည္လ်ားေလ၏။
၂။ ထိုမီးပံုႀကီး၌ အၾကင္အခါ အသစ္ျဖစ္
ေသာ မီးစာ ထင္းတို႔ကိုလည္းမထည့္ၿပီ။
ရိွရင္းမီးစာေဟာင္းတို႔ကိုလည္း ေရႏွင့္
ဆြတိဖ်န္းေလ၏။ထိုအခါမွစ၍ ထိုမီးပံု
ႀကီးသည္ အစဉ္ အတိုင္း ေသၿငိမ္းေပ်ာက္
ကြယ္ေလ၏။ထို႔အတူ အၾကင္အခါ ၌
ထိုဗာဟိယတရား အဇၩတၱတရားတို႔၌
အသစ္အသစ္ ထပ္မံ သာယာ ေသာ
တဏွာ အယွဉ္ကိုျဖတ္၏။ေ႐ွးေ႐ွးက
အစဉ္သာယာခဲ့၍ လာခဲ့ေသာတဏွာႏု
သယေဟာင္းတို႔ကိုလည္း ပယ္ႏုတ္၍
ပစ္၏။ ထိုအခါမွစ၍ ဝဋ္ဒုကၡတရားသည္
အစဉ္ အတိုင္း ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေလ၏။
ဤသုတ္၌ မီးၿငိမ္းမႈမွာ မီးႂကြင္းမီးက်န္
မရိွ။ အကုန္လံုး အဆံုးတိုင္ ၿငိမ္းေလ၏။
ျပာ၊မီးေသြးမ်ွသာ က်န္ရိွေလရာ၏။ထိုျပာ
မီးေသြးမ်ားသည္လည္း အတန္ငယ္ၾကာ
လ်ွင္ အႂကြင္းအက်န္မရိွ ကုန္ဆံုးကြယ္
ေပ်ာက္လတၱံ ့။ ထို႔အတူ ရဟႏၲာျဖစ္၍
ခႏၶပရိနိဗၺာန္စံေသာအခါ အဇၩတၱခႏၶာ
(၅)ပါး႐ုပ္၊နာမ္တရားစုသည္ အႂကြင္း
အက်န္မရိွ အကုန္လံုး ကြယ္ဆံုးခ်ဳပ္ၿငိမ္း
ေလ၏။သတၱဝါသႏၲာန္မဟုတ္၊ငွက္ေပ်ာ
တံုး၊လက္ပံတံုးႏွင့္တူေသာ ဗဟိဒၶသႏၲာန္
ျဖစ္ေသာ ဥတုဇအ႒ကလပ္႐ုပ္ေပါင္း
အေလာင္းခႏၶာေတာ္ ဓာတ္ေတာ္တို႔သည္
ႂကြင္းက်န္ရစ္ကုန္၏။ထိုခႏၶာေတာ္
ဓာတ္ေတာ္တို႔သည္ ႂကြင္းက်န္ရစ္ကုန္၏။
ထိုခႏၶာေတာ္၊ဓာတ္ေတာ္တို႔လည္း
မၾကာျမင့္မွီ ေပ်ာက္ပ်က္ကြယ္ဆံုးလတၱံ။
ဤကားနိႆရဏနိဗၺာန္႐ွင္းတမ္းအၿပီး
သတ္တတည္း။က်မ္းၫြႊန္း။ ။ လယ္တီ
ဆရာေတာ္၏ နိဗၺာနဒီပနီ က်မ္းကို မွီျငမ္း
ျပဳ၍ ေျဖဆိုပါသည္။
က်န္သည့္ ေဂါၾတဘူ၊ေဝါဒါန္၊ မဂ္႐ွင္းတမ္း
ကိုလည္း ေျဖဆိုမည္ျဖစ္ေၾကာင္း
သတင္းေကာင္းၾကားလိုက္ပါသည္။

 Ashin Tayzawbarthaposted toဝိဘဇၨ ဝါဒီ
August 30
"ေဂါၾတဘူေဝါဒန္၊မဂ္႐ွင္းတမ္း"
"အႏုေလာမံ ေဂါၾတဘုႆ
အႏုေလာမံ ေဝါဒါနႆ"
ေဟာတာက အႏုေလာမံ နဲ႔ ေဂါၾတဘူ
ဟာ ကာမဘံု ျခင္းတူပါတယ္။ဒါေပမဲ့
အႏုလံုဇယားမွာျပထားတဲ့အတိုင္း
ေတဘူမက သခါၤရ ကိုအာရံုျပဳ ပါတယ္။
ေဂါၾတဘူက နိဗၺာန္ ကို အာရံု ျပဳပါတယ္။
ဘံုတူၿပီး အာရံု ကြဲတဲ့ေနရာမွာလဲ အႏၲရ
ပစၥည္း ၊အာေသဝနပစၥည္းတတ္ေၾကာင္း
ကို ေဟာပါတယ္။ၿပီးေတာ့ "ေဂါၾတဘူ
မဂၢႆ၊ေဝါဒါနံမဂၢႆ"
ကေတာ့ ေဂါၾတဘူ ေဝါဒါန္နဲ႔ မဂ္ဟာ
ဘံုမတူပါဘူး။ေဂါၾတဘူ ေဝါဒါန္က ကာမ
ျဖစ္ပါတယ္ ။မဂ္က ေလာကုတၱရာ လဲ
နိဗၺာန္ကို အာရံုျပဳေလေတာ့ အာရံု တူပါ
တယ္။ဘံုကြဲပါတယ္။အဲဒီလို ဘံုတူ အာ
ရံုကြဲ၊အာရံုတူ ဘံုကြဲမွာလဲ အနႏၲရ သတိၲ
ျဖင့္ ေက်းဇူးုျပဳ ေၾကာင္း ကိုျပပါတယ္။
{အသံဖမ္း ပ႒ာန္း ပို႔ခ်စဉ္က်မ္း၊ပဉွာဝါရ
စာ၊၂၃၇၊}
ေသာတာပတိၲ မဂ္၏ ေ႐ွ့သြားျဖစ္ေသာ
ဉာဏ္ သည္ ပုထုဇဥ္ အႏြယ္ကိုလႊမ္းမိုး
ျဖတ္ေတာက္၍ အရိယာအႏြယ္ကို
ေပၚေပါက္ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ မုခ်
`ေဂါၾတဘူ´မည္၏။ဤအထက္မဂ္တို႔၏
ေ႐ွ့သြားျဖစ္ေသာ ဉာဏ္ ကား ထိုကဲ့သို႔
ပုထုဇဥ္ အႏြယ္ကို ျဖတ္ေတာက္ဖြယ္၊
အရိယာအႏြယ္ကို ျဖစ္ေပၚ ေစဘြယ္
မရိွေတာ့ရကား၊မုခ်အားျဖင့္ ေဂါၾတဘူ
အမည္မရႏိုင္၊သို႔ေသာ္ မဂ္တရား၏
ေ႐ွ့သြားျခင္းတူေသာေၾကာင့္ သဒိသူ
ပစာရ ပရိယာယ္အားျဖင့္`ေဂါၾတဘူ´
ဆိုလိုလ်ွင္ ဆိုဥဳးေတာ့၊စင္စစ္မွာမူ
အခ်ိဳ႕ခ်ိဳ႕ေသာ ကိေသာတို႔မွ ထပ္မံစင္
ၾကယ္ေသာေၾကာင့္၎၊စင္စစ္ စင္ၾကယ္
ေသာ နိဗၺာန္ ကို အာရံု ျပဳေသာေၾကာင့္၎
`ေဝါဒါန´ဟု ဆိုရေပသည္။[ေဝါဒါန
သဒၵါသည္ စင္ၾကယ္ ျခင္း၊ျဖဴစင္ျခင္း
အနက္ကိုေဟာ၏။]
ပဌမ မဂၢ ပုေရ စာရိက ဉာဏံ ဟိ ပုထုဇၨန
ေဂါတၱာဘိဘဝနေတာ၊ အရိယေဂါတၱ
ဘာဝနေတာစ နိပၸရိယာယေတာ
ေဂါၾတဘူတိ ဝုစၥတိ၊ ဣဒံ ဒုတိယမေဂၢ
ပုေရ စာရိက ဉာဏံ ပန တံ သဒိသတာယ
ပရိယာယေတာ ေဂါၾတဘု၊ ဧကစၥ
သံကိေလ ဝိသုဒိၶယာ ပန အစၥႏၲ ဝိသုဒိၶယာ
(နိဗၺာနႆ)
အာရမဏကရေတာစ ေဝါဒါနႏိၲ ဝုစၥတိ၊
(မဟာဋီကာ)အ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသ၏
ဝီထိႏွင့္သံုးခ်က္စုဘာသာဋီကာ ၊စာ-၅၂၊
ဓမၼ သဂၤဏီ အ႒ကထာ ၌လာေသာ
မဂၢ ဝီထိ ပါဌ္ေ႐ွာက္ အဓိပၸါယ္ ကို
ဆက္၍ျပဆိုဦးအံ့။
ေဂါၾတဘူ ဉာဏ္ သည္ နိဗၺာန္ ကိုအာရံုျပဳ
၏၊အရိယာမဂ္ဉာဏ္သည္ ေလာဘကၡႏၶ
အစရိွ ေသာ ကိေလသာ အစုကို ေဖာက္
ခြဲ၏။ေဂါၾတဘူခဏ၌ ကိေလသာ တို႔
သည္ မကုန္ေသး။စင္စစ္မူကား၊ကုန္သ
ေလာက္သာျဖစ္၏ဝိတ႑ဝါဒီ၏ အယူ
အားျဖင့္ ကိေလသာ ကုန္ျခင္းသည္လ်ွင္
နိဗၺာန္ မည္ခဲ့ေသာ္ ကိေသသာ မကုန္
ေသးေသာ ေဂါၾတဘူ ခဏပင္လ်ွင္၊ ကိ
ေလသာကုန္ျခင္းဟူေသာ နိဗၺာန္ကို
ပညတ္သည္မည္၏။မပယ္အပ္ေသးေသာ
အႏုသယတို႔၌ပင္လ်ွင္ အႏုသယကို ပယ္
ျခင္းဟု ဆိုအပ္ေသာ နိဗၺာန္ ကိုပညတ္
သည္မည္၏။ကိေလသာကုန္ျခင္းသည္
လ်ွင္ နိဗၺာန္ မည္၏ ဟူေသာ ေ႐ွးစကား
ႏွင့္ ကိေလသာမကုန္မီွ ေဂါၾတဘူ ခဏ
က နိဗၺာန္ သို႔ေရာက္၏ဟူေသာ ေနာက္
စကားသည္ မညီၫြတ္ခဲ့။ ထို႔ေၾကာင့္
ကိေလသာ ကုန္ျခင္မ်ွကို နိဗၺာန္ဟု မယူ
မူ၍ နိဗၺာန္ကို အစြဲျပဳ၍ ရာဂအစရိွေသာ
ကိေလသာ တို႔သည္ ကုန္ကုန္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ တစ္ပါးတည္း ေသာ နိဗၺာန္
ကိုသာလ်ွင္ ရာဂကၡယ၊ ေဒါသကၡယ၊
ေမာဟကၡယ ဟူ၍ ေဟာေတာ္မူအပ္၏။
ထိုသံုးပါးေသာအမည္တို႔သည္လည္း
တစ္ပါးတည္း ေသာ နိဗၺာန္ ၏သာလ်ွင္
အမည္တို႔တည္း ဟု ယူေလာ့ဆိုေတာ္
မူကုန္၏။ ဆက္လက္၍ သေမၼာဟ
ဝိေနာဒနီ အ႒ကထာ ကို ျပဆိုဦးအံ့။
ဤအ႒ကထာ၌၊ ေဂါၾတဘူ စိတ္သည္
နိဗၺာန္ ကို အာရံု ျပဳ၏၊ဟူကာမ်ွျဖင့္
ကိေလသာ ၏ကုန္ျခင္းဟူေသာ နိဗၺာန္
သို႔ေရာက္ ၏ဟု ဆိုျခင္းငွါမတတ္ေကာင္း၊
ထိုစကားမွန္၏။စိတ္သည္ ပစၥဳပၸန္ ၊အတိတ္
အနာဂတ္ စေသာ အားျဖင့္ အလံုးစံု
အာရံု ျပဳ၏။ ျဖစ္ၿပီး ေရာက္ၿပီးကိုသာ
အာရံု ျပဳသည္မဟုတ္။ထို႔ေၾကာင့္
ေဂါၾတဘူ စိတ္သည္ မဂ္ျဖင့္ ပယ္အပ္
လတံၲ့ ့့ေသာ ကိေလသကၡယ နိဗၺာန္ ကို
အာရံု ျပဳ၍ ျဖစ္သင့္သည္ မဟုတ္တံုေလာ
ဟူျငားအံ့၊မျဖစ္သင့္။ အဘယ့္ေၾကာင့္
နည္းဟူမူကား မေရာက္ေသးေသာ
နိဗၺာန္ရိွေသာ ပုဂိၢဳလ္ အား နိဗၺာန္ လ်ွင္
အာရံု ရိွေသာ ဉာဏ္ ၏ မရိွေသာေၾကာင့္
တည္း ။ထိုစကားမွန္၏။နိဗၺာန္သည္
တစ္ပါးေသာ ေလာကီတရားတို႔ကဲ့သို႔
မဟုတ္၊ထိုနိဗၺာန္သည္ကား အလြန္နက္
နဲေသာ သေဘာရိွ သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္
မေရာက္ေသးေသာ ပုဂိၢဳလ္ သည္
အာရံု ျပဳျခင္းငွါမတတ္ေကာင္း၊ထို႔ေၾကာင့္
ေဂါၾတဘူ ဉာဏ္ သည္ နိဗၺာန္ ကိုအာရံုျပဳ
၏ဟူကာမ်ွျဖစ္လ်ွင္ ေဂါၾတဘူ ဉာဏ္ ႏွင့္
ျပည့္စံုေသာ ေယာဂါဝစရ ပုဂိၢဳလ္ သည္
နိဗၺာန္ သို႔ေရာက္ ၏ဟူေသာ အနက္
သည္ၿပီးသတည္း။(ဆက္၍ ေရးပါဦးမည္)
"ေဂါၾတဘူ ၊ေဝါဒါန္၊မဂ္႐ွင္းတမ္းနိဂံုး"
ယင္းကိုရည္၍ သေမၼာဟ ဝိေသာဒနီ
ဋီကာ စကားအရဆိုလ်ွင္ ကိေလသာ
ကုန္ျခင္းသည္ နိဗၺာန္ မည္ခဲ့ေသာ္
ကိေလသာ တို႔သည္ အရိယာမဂ္သို႔
ေရာက္ မွ ကုန္သည္ျဖစ္၍ ေဂါၾတဘူ
ခဏ၌၊ အၿမိဳက္နိဗၺာန္သည္ မရိွေသး၊
ေယာဂါဝစရ ပုဂိၢဳလ္ သည္လည္း
နိဗၺာန္ သို႔မေရာက္ေသး။ယင္းသို႔မေရာက္
ေသးသည္ရိွေသာ္၊ထိုေဂါၾတဘူစိတ္
သည္ မရိွ မေရာက္ေသးေသာ နိဗၺာန္ ကို
အာရံု မျပဳႏိုင္ရကား၊ေယာဂါဝစရ ပုဂိၢဳလ္
သႏၲာန္ ၌ မျဖစ္ ႏိုင္ ေလရာ။ ထိုေဂါၾတ
ဘူစိတ္ မျဖစ္ ႏိုင္ ခဲ့သည္ရိွေသာ္၊ထို
ေဂါ ၾတဘူစိတ္မွ အနႏၲရာဒိ ပစၥည္း ကို
ယူ၍ ျဖစ္ ေသာ မဂ္သည္လည္း မျဖစ္
ႏိုင္ ေလရာ။ ယင္းသို႔ အရိယာ မဂ္
မျဖစ္ ႏိုင္ သည္ရိွေသာ္ ေလာက၌
ဘုရား ၊ပေစၥက ဗုဒၶါ အရိယာသာဝက
တို႔သည္လည္း မျဖစ္ ႏိုင္ရာကုန္သည္
တည္း။ထို႔ေၾကာင့္ ကိေလသာ ကုန္ျခင္း
သည္ပင္ နိဗၺာန္ မည္ ၏ ဟူ၍ သူတစ္ပါး
တို႔အား ေျပာ ၾကား ေသာသူသည္
ေလာက၌ ဘုရား ၊ပေစၥက ဗုဒၶါ အရိယာ
သာဝက တို႔သည္ မရိွ ကုန္၏ဟု ေျပာ
ၾကားရာ ေရာက္ ေသာေၾကာင့္ အလြန္
အားႀကီးေသာ အျပစ္ ဝန္ရိွေသာ အကု
သိုလ္ကံကို စီမံအားထုတ္ ျပဳလုပ္ က်င့္
ၾကံသည္မည္၏။ ၎ဋီကာတို႔၌ နီတတၳ၊
ေနယ်တၳ အနက္ ရိွေသာ ၊ဇမၺဳကခါဒ
သုတ္ ပါဠိ ေတာ္တို႔၌ ယထာဘုစၥ ဝိနိစၲယ
ကို၊မရကုန္ေသာ ဝိတ႑ဝါဒီ ပုဂိၢဳလ္ တို႔
အား ကိေလသာ တို႔၏ အဘာဝ မတၱ
သည္ပင္ နိဗၺာန္ မည္၏ဟူေသာ မိစာၦ ဝါဒ
သည္ ျဖစ္ရေလသတည္း။ အဘိဓမၼတၳ
သဂၤဟ လက္သန္းအ႒ကထာ၌ကား
ထိုသို႔ သေဘာရိွ ေသာဝါဒကို(စတု မဂၢ
ဉာေဏန သစိၧ ကာတဗံၺ၊ မဂၢ ဖလာန
မာလမၺဏဘူတံ)ဟူေသာ ႏွစ္ပါးေသာ
ပုဒ္တို႔ျဖင့္ ပယ္ရွား တားျမစ္ေတာ္မူ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ပစၥကၡ ႏုမာန သိဒိၶ တာ
သႏၷႆေန နစ အဘာဝမတံၲ နိဗၺာနႏိၲ
ဝိပၸဋိ ပႏၷာနံ ဝါဒံ နိေသဓတိ)။ ။
အဘိဓမၼတၳ ဝိဘာဝနီ ဋီကာ ၌ မိန္႔အပ္
ၿပီ။ ဤသို႔ စကားအစဉ္ေလ်ွာက္သျဖင့္
နိဗၺာန္ တရား ၏ သီးသန္ ့ ျခားနား၊ထင္
႐ွားရိွေသာ အျဖစ္ကိုလည္းေကာင္း၊
ေဂါ ၾတဘူ အရိယာမဂ္ခဏမွစ၍ အရိ
ယာ ေယာဂါဝစရ ပုဂိၢဳလ္ တို႔သည္
ေရာက္ အပ္ေသာ အျဖစ္ ကိုလည္း
စင္စစ္ ယံုၾကည္ အပ္သတည္း။
က်မ္းညႊန္း ။ ။ (စလင္းၿမိဳ႕၊ဗိမာန္ဘံုသာ
ေက်ာင္း၊အ႐ွင္ပညာသီဟမဟာေထရ္၏
အသခၤတ ဓမၼ ပကာသနီက်မ္း ၊စာ၊၂၂၄၊
၂၂၆၊၂၂ရ၊)

---------------------------------------------