ဗုဒၶသာသနာ အေပၚ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ေျဖရွင္းျခင္း ၁

]]qJa&;wdkif;xGm ykwfcwfjcif;udk rwkefrvIyf vspfvsL½I&m\?

pGyfpGJykwfcwfjcif;udkum; rwkefrvIyf ajz&Sif;&m\}}

]]earm 0dbZÆ0g'daem teEÅZdeó}}

        0dbZÆ0g'daem?t&m&mü cGJjcrf;pdwfjzm a0zefavh&Sdayxaom/ teEÅZdeó? twdkif;rod ,kwfrmaomw&m;wdkYudk t<uif;rJhatmifawmfrlaom jrwfpGmbk&m;tm;/ earm? um,0pD raemcsD vsuf tÍÆvDñGwfvsdK; vufpHkrdk;í &Sdcdk;yg\t&Sifbk&m;/

Buddhism & Religions

        Religion udk bmomw&m;[k jrefrmjyefaeMuaomfvnf; t"dyÜg,frl&if;u ]]0yfjyKudk;uG,f&m bmomw&m;vrf;pOf}}om jzpfygonf/ ]]bmom}}qdkwJh t,l0g'udk azmfjywJh pum;vHk;udk c&pf,mef "r®q&m ,k'oefu om,m0wDrif;vGefNyD; zefqif;&Sifudk;uG,folwdkY pwifwDxGifoHk;pGJcJhonf[k qdkygonf/ Religion qdkwmudk

(1)       Belief in worship of a God or gods

(2)        Belief in supernatural rulling power

(3)        The system of faith or worship based on such belif

(4)        A particular system of belif or worshop

        [k azmfjyavh&Sdygonf/ rsm;aomtm;jzifhvnf; Religion bmomrsm;rSm ]]igonf qkvmbf? tjypf'Pfomru taumif;tqdk; tajctaersm;udk zefqif;\/ ightm; aMumuf&GHUMu avavmh/ ighxH0wfjyKqkawmif;Muavmh}} qdkwJh"Belif in worship" eJYyJ bmom0ifrsm;&JU ,HkMunf udk;uG,frIudk &,lcsKyfudkifxm;avh&Sdygonf/

        Ak'¨&Sifawmfbk&m; a[mMum;awmfrlcJhonfh okwåefyd#uck'´uedum,f"r®y'wGif ]]A[Hk a0 o&PH ,EÅd ----}} ponfjzifh ]]ab;tEÅ&m,ftrsdK;rsdK;wdkYjzifh Ncdrf;ajcmufcHae&wJh owå0gwdkYonf udk;uG,f&mtrsdK;rsdK;udk &SmMuukef\}}vdkY jyqdkawmfrlcJhygonf/ xdkudk;uG,fcHawGuvnf; trSefpifppf qif;&J'ku©00udk z,f&Sm;ay;Edkifjcif;r&Sd? rSefvnf;rñTefwwfaomaMumifh Ak'¨jrwfpGmu ]]ZmwH o&P awm b,H}} ]]udk;uG,f&muae ab;xjzpf}} wwfaMumif; rdefYMum;ygonf/

        Ak'¨udk r,HkMunfojzifh Ak'¨u i&Jcsjcif;? qif;&J'ku©ab;tEÅ&m,frsm; zefqif;jcif;? Ncdrf; ajcmufjcif;? Ak'¨omoemhabmifom;rsm;u tjcm;t,l0g'vufudkifxm;olrsm;udk acsrIef;apjcif;rsm; wpfacgufwpfcgrQ jyKjcif;r&SdcJhay/ xm0&bk&m;rsm;udk 0wfjyKrIü ,HkMunf&m Religion rsm;\ usrf;*efrsm;t& xdkbk&m;rsm;udk r,HkMunfygu vHk;0vGwf&ufrJh xm0&i&JodkY usa&mufapjcif;? rsufarSmufb0ü qif;&J'ku©rsm; oufa&mufapjcif;? ,HkMunfolrsm;\ ESdrfeif;vTrf;rdk; owfjzwfjcif; rsm;cH&ygvdrfhr,fvdkY rsm;pGmaom usrf;csufrsm;ü azmfjyxm;ygonf/

        Ak'¨wpfql yGifhxGef;ay:vm&ef bk&m;avmif;oljrwfwdkYonf xufoefaomqE´ESifhwuG ]]'ge? oDv? aeu©r? ynm? 0D&d,? cEÅD? opöm? t"d|me? arwåm? Oayu©m}} [laom yg&rDtusifhjrwfwdkYudk a&S;twDawurÇmaygif;rsm;pGmuyif jznfhusifhcJh&ygonf/ xdkxufoefaomqE´rSm ]]igonf oHo&m a&tvsOfudk jzwfawmufí b0oHk;yg;wdkYudk zsufqD;NyD;vQif t&d,mr*¾ifwnf;[laom w&m;avS oabFmudk aumif;pGmwufpD;vsuf rsm;pGmaom vlewfESifhwuGaom avmuudk u,fwifaytHh}} [lonfh qE´awmfBuD;jzpfonf/(O'´uedu,f Ak'¨0HoygVdawmf)/ a*gwrjrwfpGmbk&m;&Sifonf qHk;r xdkufaom udavomjrLrIefenf;yg;aom a0ae,swdkY oHo&m0#frS vGwf&ef yg&rDjznfhqJ a0ae,swdkY &ifhusufvmap&ef yg&rDenf;yg;olwdkY yg&rDjznfhusifh&eftvdkYiSm avmuü yGifhxGef;ay:vm\/ rjynfh0Edkifaom tvkdavmb&Sdolrsm; t0dZÆmtarSmifvTrf;olrsm;tm; tmo0wdkYcrf;&m r*¾ifvrf;jzifh aumif;pGmvrf;jyawmfrlcJhavNyD/

        rudk;uG,fvQif tjypfray;wwfaom Ak'¨tm; a'oemtrSefw&m; a[mjyawmfrlaomaMumifh udk;uG,ftm;xm;,HkMunfyg\/ Ak'¨&Sifawmfonf ]]ighudkaMumufMu? ,HkMunfMu}} [lí rdefYawmfrrl aomfvnf; ]]aomw0aEÅm}} em;vnfvG,folrsm;? t,lwpfpHkwpf&m rydwfzHk;bJ trSm;udk pGefYvG,f trSefudk vufcHvG,folrsm; jzpf&ygrnf[lí 0denf;ygVdawmf r[m0*¾tydk'f 5 jA[®mawmif;yefjcif; tcef;wGif rdefYMum;cJhygonf/

        Ak'¨bmomüvmaom ,HkMunfrIo'¨gonf aumif;pGm&Sif;vif;Munfvifjcif; ]]orÜom'e vu©Pm o'¨g}} [lí zGifhqdkxm;ygonf/ omoemawmf\tp oDvudk Munfvif&Sif;vif;pGm vdkufem &onfrSm Ak'¨\ taMumif;rJhuefYowfcsufaMumifhr[kwfaMumif; auorkwådokwfac: umvrokwf ed*Hk;ydkif;wGif &Sif;vif;jywfom;pGm avhvmEdkifygonf/ aqmif&GufjyKusifh&rnfh pm&dwåoDv? a&SmifMuOfrrSD0J&rnfh 0g&dwåoDvwdkYudkyg xif&Sm;pGm a[mMum;cJhygonf/

        ]]raumif;rI[lorQudk a&SmifMuOf&m\/ aumif;rIwdkYü jynfhpHkap&m\/ pdwftpOfudk udavom tnpftaMu;rS&Sif;vif;jzLpifap&m\}} [k Ak'¨&Sifwdkif; rdefYpum; onf Mum;emaumif;½Hkomr[kwf? raumif;rI[lorQudkvnf;aumif;? aumif;rI[lorQudkvnf;aumif;? udavom z,f&Sm;&ef ajzmifhwef;&Sif;vif;aom r*¾ifvrf;jrwf bm0emt&yf&yfudkvnf;aumif;? jywfom;wduspGm azmfjy a[mMum;awmfrlcJhyg\/ xdka'oemwdkYomru ÓPfynm\t&mjzpfaom ]]pdwf? apwoduf? ½kyf? edAÁmef? ynwf}} wdkY\ oabmobm0qufpyfrIrsm;udk ]]zGifhqdk&Sif;jyenf;? a0zefcGJjcm;enf;? tar; tajzjyKenf;? aMumif;usdK;qufpyfenf;? a[m&mvrf;aMumif;enf;}} ponfjzifh jynfhjynfhpHkpHk a[mMum;awmfrlcJhygonf/ þomoemawmfü odoifhodxdkufonfrsm;udk rcRif;rcsef jynfhjynfhpHkpHk a[mNyD;jzpfaMumif; yd#uwfawmfvm 'DCedum,f y&dedAÁmefjyK&ef rm&fewfawmif;yefcef;? r[my&dedAÁmeokwf 168 wGif azmfjyxm;ygonf/

        jrwfAk'¨ tqHk;tr omoemawmfonf 0wfjyKudk;uG,frIudk t"duxm;aom religion bmom r[kwf/ odkYaomf tjcm;pum;vHk;r&Sdygu religion [kyif oHk;EIef;&ayrnf/ BuHawG;pdwful;um oabmobm0rsm;üom usufpm;ae&aom Philosophy tawG;tjrifqdkif&m ynmom oufouf vnf;r[kwf/ BuHawG;yHkazmfjcif;r&Sd? trSefobm0ü ½IyGm;odjrifjcif; bm0emr,ynmom t"du yef;wdkifjzpf\/ rdrdpdwfudk xdef;csKyfum udk,fusifhw&m; apmifhxdef;½Hkoufouf Ethic System om r[kwf/ Ak'¨\ tEdIif;rJhÓPfawmfjzifh obmw&m;rsm;ESifh oufqdkifaom oabmobm0udk &Sif;jy xm;ygonf/ xdkYtjyif rdrdwdkYudk,fwdkif bm0emr,ynmjzifh xdk;xGif;odEdkifaom opömw&m;rsm;u Ethic System omr[kwfaMumif; oufaocHvsuf &Sdacs\/

        ed*Hk;csKyftm;jzifh Ak'¨jrwfpGm omoemonf tb,fodkYenf;qdkonfudk oDw*lq&mawmf\ rEÅav;ausmif;zGifhyGJ Mo0g'wGif rdefYonfhtwdkif; azmfjyvdkufygonf/

          "Welcome to the Buddha's dispensation, Buddha establish this sasana very well and systematically, come into the Buddha's dispensation, learn very well, practice systematically, try to understand the Dhamma in tetail andthroughly, if so, you will be ended, sorrow and suffering."

http://www.homeoint.org/morrell/buddhism/buddhism.htm
http://answers.yahoo.com/question/index?qid=20090928000615AAqDgvW
Vs
http://www.buddhanet.net/nutshell03.htm
http://www.debate.org/opinions/is-buddhism-a-religion
ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက Buddhism သည္ religion မဟုတ္ေၾကာင္း ဆိုရန္ၾကိဳးပမ္းသကဲ႔သို႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မဟုတ္သူမ်ားကလည္း religion စရင္းထဲ ထည့္ရန္ အျပင္းအထန္ Defination အသစ္ျဖည့္စြက္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ၾကိဳးပမ္းၾကသည္။

ဗုဒၶသာသနာသည္ Religion ဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ မဟုတ္သည္ျဖစ္ေစ အေခၚအေဝၚ သတ္မွတ္ခ်က္မွ်သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေရးမၾကီးလွေပ။ ေရွးယခင္ ကာလမ်ားက Oxford University ၏ အဘိဓါန္မ်ားတြင္ Religion ကို Belief in worship of a God , gods or supernatural rulling power ဆိုတဲ႔ Belief Worship အေနနဲ႔ပဲ ေလ့လာရမွာပါ။ ဒါဆို ဗုဒၶသာသနာက Religion မဟုတ္ေသးဘူးေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းက်မွ အယူဝါဒ အကုန္လံုးကို ျခံဳုငံုမိေအာင္ အထက္လင့္ပါ အတိုင္း ေျပာင္းလည္း Define လုပ္လာၾကပါတယ္။ 'ဘာသာတရား' ဆိုတဲ႔ အယူဝါဒမ်ားကို ေဖာ္ျပတဲ႔ စကားရပ္အား သာယာဝတီမင္းလြန္ျပီး ေခတ္တြင္ ဖန္ဆင္းရွင္ကိုးကြယ္သူတို႔ စတင္တီထြင္သံုးစြဲ ေၾကာင္း ခရစ္ယာန္ ဓမၼဆရာ ယုဒသန္က ေဖာ္ျပထားသည္ဟု လူေသလူျဖစ္ဝါဒါနုဝါဒ ဝိနိစၦယတြင္ စုဒိတက တို႔ဘက္မွေဖာ္ျပဖူးပါတယ္။ သာသနာ ဆိုတာက အဆံုးအမပါ။ ဒါက ဘုရားရွင္ လက္ထက္ကတည္းက ရွိတာပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာမွာ ဝပ္ျပဳေတာင္းဆုယူျခင္း Worship က ရွိကိုမရွိတာပါ။
ဘုရားရွိခိုးျပီး မ်ားစြာေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက ဆုေတာင္းေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒါက တစ္စံုတစ္ဦးထံမွာ ဝပ္တြားခယ ေတာင္းဆိုျခင္း မဟုတ္ပဲ မိမိကုသိုလ္၏ အက်ိဳးကို ကိုယ္တိုင္ လမ္းေၾကာင္းေပးတဲ႔ အေနအထားသာျဖစ္ပါတယ္။ ေမတၱာပို႔တာက လည္းပဲ မိမိ၏ ေမတၱာ ဆႏၵကို အထူးပို႔လႊတ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားပြဲစားပံုစံနဲ႔ တစ္စံုတစ္ဦးထံမွ တစ္စံုတစ္ရာကို တစ္စံုတစ္ေယာက္ထံ ေပးသနားရန္ ဆုေတာင္းေနျခင္းမဟုတ္ပါ။

ဗုဒၶဘာသာသည္ Religion ျဖစ္ျဖစ္ မျဖစ္ျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားကေတာ့ ဆုေတာင္းျခင္း ေမတၱာပို႔ျခင္း က အျခားအယူဝါဒမ်ားႏွင့္ မတူညီပံုကို သိထားသင့္ပါသည္။ မတူသည္ကိုသာေဖာ္ျပလိုရင္း ျဖစ္သည္ မွားသည္ မွန္သည္ ဆိုေနျခင္းမဟုတ္ပါ။

Islam in Myanmar bavmhpmrsufESmrSpGyfpGJcsufrsm;

ဘာသာ သာသနာေရးႏွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ဆန္းစစ္လွ်င္ ေယဘုယ် အားျဖင့္ ဖန္ဆင္းရွင္ကို လက္ခံ ယံုၾကည္ ထား ေသာအုပ္စုႏွင့္ ဖန္ဆင္းရွင္ရွိသည္ ဆိုျခင္းအား လက္မခံႏိုင္ေသာ အုပ္စုဟူ၍ ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့ပညာရွင္မ်ား က ဆံုးျဖတ္ထားၾကေပသည္။ ထို႔အနက္ ဗုဒၶဘာသာ ဟူသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ကို လက္မခံေသာ ဘာသာ တစ္ခု ျဖစ္၍ ရံခါ- ၎ကို သာသနာတစ္ခု Religion အုပ္စုမွ ပါယ္ဖ်က္ရန္ပင္ ႀကိဳးပမ္းမႈပင္ ေတြ႔ရေတာ့သည္။

ထိုသို႔ ျဖစ္ရျခင္းမွာ ၀မ္းနည္းစရာပင္၊ အမွန္မွာ ဖန္ဆင္းရွင္ ဟူသည္မွာ နက္နဲသိမ္ေမြ႔လြန္း၍– ပညာရွင္ဟူ၍ ဘြဲ႔တံဆိပ္ ယူထားသူ တိုင္း နားလည္ႏိုင္ေသာ အရာ မဟုတ္ဟု လည္းေကာင္း၊ အျခားတစ္ဘက္တြင္ သာသနာ တစ္ရပ္ဟု ဆံုးျဖတ္ ရာတြင္ မိရိုးဖလာ အ၀ိဇၨာထုႀကီးအတြင္း ယစ္မူးေနေသာ ေရွးရိုးစြဲ ဂိုဏ္းေတာ္၀ါဒီ ဘုရားစာ အလြတ္က်က္အုပ္စုႀကီး၏ ရပ္တည္ကိုယ္စားျပဳမႈ ေပၚ၌ သာ ဆံုးျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္ဟု ဆိုရ မည္ ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ အမွန္တရား ဆိုသည္ထက္- ေမာင္ပိုင္ စီးႏိုင္ေသာ အုပ္စုကသာ ဘာသာတစ္ ခု၏ ေခါင္းစဥ္တစ္ရပ္အား ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရထားျခင္း ေၾကာင့္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။

အမွန္စင္စစ္ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ ဖန္ဆင္းရွင္အား ပစ္ပါယ္ေသာ၀ါဒဟု မည္သို႔မွ် ၀န္ခံႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ပိဋကတ္ေတာ္အား ေက် ညက္ႏွ႔ံစပ္သူတိုင္း ၀န္ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဤေနရာ၌ နက္ရိႈင္းရႈပ္ေထြးမႈမ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ ရွင္းစရာ အေတာ္အတန္ ရွိေနေပသည္။

ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ပစ္ပါယ္ေသာ အတၱ၀ါဒ

မီးတိုင္ငယ္ တစ္ခု လင္း၀င္းရန္ ပိန္းပိတ္ေအာင္ထူသည့္ အေမွာင္ထုႀကီးမွာ အပံ့အပိုးသာ ျဖစ္၏။ အလားတူပင္–၊ ကုိယ္ေတာ္ ေဂါ တမတည္းဟူေသာ ဗုဒၶဘြဲ႔ေဆာင္ ဉာဏ္စဥ္ေတာ္ေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ တစ္ပါးပြင့္ေပၚရန္ မွာ- အျခားအျခားေသာ ဉာဏ္ စဥ္ေတာ္ေဆာင္မ်ား ပြင့္ေပၚရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္ ပ့ံပိုးမႈႀကီး လို အပ္ေပေတာ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ မပြင့္ေပၚမွီပတ္၀န္းက်င္ႀကီးသည္ ဆရာစဥ္ ဖြင့္ဆိုေသာ အတၱ၀ါဒႀကီး ႏွင့္သာ လႊမ္းၿခံဳလွ်က္ ရွိ၏။ တနည္းအားျဖင့္ ဆရာစဥ္ဖြင့္ ဆိုေသာ ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒ အုပ္ေဆာင္းႀကီးထဲမွ ပတ္ ၀န္းက်င္တစ္ခုလံုး ရုန္းထြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲလွ်က္ အမွန္စင္စစ္ ပရမတ္ဘုရား ရွင္ (အလႅာဟ္)အား ကိန္းဆိုက္ သိျမင္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ- တာတမံပိတ္ဆို႔ထားသည့္ ျမစ္ႀကီးတစ္ခုကဲ့သို႔ စီးထြက္ျခင္းမရွိ အမိႈက္ သႏွစ္မ်ားျဖင့္ ညစ္ေထးလွ်က္ ရွိေတာ့၏။

ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနတြင္ ဘာသာတရား၌ ေမြ႔ေလွ်ာ္သူမ်ားက မူလဇစ္ျမစ္ ပရမတ္ဘုရားရွင္ (အာရ္ဗီအေခၚ အလႅာဟ္) အဂၢည တရားအား ေတြ႔သိရန္ အၿပိဳင္ႀကိဳးစားၾကေလေတာ့သည္။ ယခုေခတ္တြင္ ကြန္ျပဴတာ နည္း ပညာမ်ားအား အၿပိဳင္ ႀကိဳးစားသကဲ့ သို႔ဟု ဆိုႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္ ထိုသို႔ အၿပိဳင္ႀကိဳးစား သူမ်ား အနက္မွ တစ္ဦးသာျဖစ္ သည္။ ေရွးဘ၀ အဆက္ဆက္ ပါရမီျဖည့္ဆီးခဲ့ရသည္ဟူေသာ ဒ႑ာရီလာ မိုး က်ေရႊကိုယ္ မဟုတ္ေခ်။

အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္–၊ အရာရာအား အလိုလို ေမြးရာပါ သိခဲ့ျခင္း မဟုတ္ဟူေသာ သူ႔ဘ၀၏ မွတ္တမ္းမ်ားက သက္ေသခံ လွ်က္ ရွိေတာ့သည္။ သူသည္ သူ႔မိရိုးဖလာမွ ေျပာခဲ့ဆိုခဲ့ သြန္သင္ခဲ့ေသာ- တရားေပါက္ေျမာက္ ရန္ ဘာသာေရး လူတန္းစားသို႔ ကူးေျပာင္းရမည္ (ေလာကီ သာမန္ လူသားဘ၀ကို စြန္႔လႊတ္ရမည္) တရား ဘာ၀နာ က်င့္ႀကံရမည္ စသည့္ မိရိုးဖလာ သြန္သင္မႈ မ်ား အေလွ်ာက္ သူ႔ကိုယ္တိုင္ ေရွးဆရာ အစဥ္အလာ အ တိုင္း လိုက္နာက်င့္ႀကံခဲ့ရသည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ 

ထူးခၽြန္ေပါက္ေျမာက္ေသာ ကြန္ျပဴတာ နည္းပညာတစ္ခု အား မေတြ႔ရွိမွီ- အမ်ားနည္းတူ ကြန္ျပဴတာပညာ  အေျခခံအား ေလ့ က်င့္ခဲ့သကဲ့သို႔ပင္။ ထိုအေျခခံ အဆင့္တြင္ သူသည္ အမ်ားနည္းတူ မိရိုးဖလာ ဆရာစဥ္ ဖြင့္ဆိုသည့္ အတၱ၀ါဒအား လက္ကိုင္ထား ခဲ့သည္ပင္ ျဖစ္ေတာ့ သည္။

မိရိုးဖလာ အတၱ၀ါဒတြင္ အတၱသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဖစ္၏၊ ေလာက၌ ရွိသမွ်သည္ အတၱမွ ျဖာထြက္လာေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ား ကိန္း၀ပ္ လွ်က္ ရွိ၏။ တနည္းအားျဖင့္ အတၱဓါတ္စု ဓါတ္မႈံမ်ား စုဖြဲ႔ျခင္းျဖင့္သာ ေလာက၏ အရာ မ်ား ျဖစ္တည္လာရ၏ သို႔ ျဖစ္၍ အရာရာ တိုင္းသည္ အတၱမ်ား ျဖစ္၏၊- ဟု ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကို အေျခခံ လွ်က္ ဘာသာေရး လူတန္းစား ဂိုဏ္း ဆရာမ်ားက- မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ အတၱမ်ားျဖင့္ တစ္သားတည္း ျဖစ္လွ်က္ မူလဇစ္ျမစ္ အတၱ အျဖစ္ခံယူကာ အျခား သူမ်ားႏွင့္ မတူ တမူထူးျခား လွ်က္ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ခံ ဘုရား မ်ား အျဖစ္ ဖန္တီးယူခဲ့ၾကေတာ့သည္။ သို႔ျဖင့္ လူသားခ်င္းၾကား အမ်ိဳးဇာတ္မ်ား ကြဲျပားလာရေတာ့ သည္။ အရာ ရာတြင္ ဇစ္ျမစ္အတၱ ျဗဟၼာႀကီး၏ ဂုဏ္ျဒဗ္မ်ား ကိန္း၀ပ္လွ်က္ ရွိသည္ (အာရ္ဗီစကားျဖင့္ အရာရာ၌ အလႅာဟ့္ ေဆြ ဖာ့တ္ေတာ္မ်ား ကိန္း၀ပ္လွ်က္ ရွိသည္) ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ရုပ္ပြား ဆင္းတုမ်ား ထုလုပ္ကိုး ကြယ္သည့္ ဓေလ့မ်ား ျဖစ္ တည္လာေတာ့သည္။

ထိုအေျခအေနဆိုးမ်ားမွ လူသားအေပါင္းအား ကယ္တင္ႏိုင္ရန္- ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္ သေဗၺသခၤါရာ အနိ စၥာ- ျဖစ္တည္ လာသမွ်ေသာ သခၤါရသညႇာမ်ားသည္ ၿမဲျခင္း မရွိ ဟု ေႂကြးေက်ာ္လွ်က္၊ သင္တို႔ ဆရာစဥ္ ထင္ မွတ္ေနေသာ အတၱမ်ားသည္ အနတၱမ်ားသာ ျဖစ္၏ ဟု အတၱႏွင့္ အနတၱအား သရုပ္သဏၭာန္ ခြဲျပခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ သခၤါရ ေလာက ျဖစ္ေသာ ဤေလာ ကီ ေလာကသည္ ယာယီမွ်သာ ျဖစ္၏၊ ၄၀း၃၀။ အႏွစ္အရ သာမရွိ  ၂၉း၆၄။  ေပၚရိကမွ်သာ ျဖစ္၏ ၃၀း၇ ဟု သြန္သင္ထားေသာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အံ၏ ဒသနႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ေျပာဆိုေသာ သေဗၺသခၤါရာ နိစၥာ ဆို သည္မွာ ျခားနားျခင္း မရွိေခ်။

သို႔ေသာ္ ဤေနရာ၌ တိမ္ျမဳပ္ေနသည္မွာ ေလာက အေပါင္း၏ အစ အဂၢည (အာရ္ဗီ ဘာသာျဖင့္ ဗဒိ) ပင္ ျဖစ္ေတာ့ သည္။ ေလာက၏ အစကို အတၱ (ျဗဟၼာ) ဟု ေခၚဆိုသံုးစြဲရာမွ- မူလဇစ္ျမစ္ အတၱႏွင့္ ျဖစ္တည္ခံမ်ား ေရာ ယွက္ရႈပ္ေထြးေနျခင္း (ရွရိးခ္က္) ကို တိုက္ဖ်က္ရေသာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္– ထိုေရာယွက္ ရႈပ္ေထြးေန ေသာ ၀ါဒီမ်ားအား ေတာ္လွန္ ပါယ္ ဖ်က္ သမွ်တြင္ အဂၢညတည္းဟူေသာ မူလဇစ္ျမစ္ကို ငါသိ၏၊ ထိုထက္ပင္ ပုိ ၍ သိ၏ ထိုသို႔သိေသာ္လည္း မွားေသာအားျဖင့္ မသံုးသပ္၊ ထိုသို႔ မွားေသာအားျဖင့္ မသံုးသပ္ေသာေၾကာင့္ ကိေလသာၿငိမ္းျခင္းကို ကိုယ္တိုင္သိ၏၊ ဟု ေျပာဆိုၿပီး  သင္တို႔၏ ဆရာစဥ္ ေတြးေခၚယူဆ ခံစားေနေသာ အတၱ ဟု ေပၚလြင္ေစရန္ ဆရာ့၀ါဒ သိလွ်က္ ေဟာေနေသာ အဂၢည သည္ မဟုတ္ေသး ဟုသာ ေဟာေျပာခဲ့သည္။ (သုတ္ပါထိက၀ဂ္ ပါဠိေတာ္- အဂၢညသုတ္ – အစဟုသိအပ္ေသာ တရားကို ပညတ္ျခင္း-၊ ႏွင့္ ပိဋကတ္ တစ္အုပ္လံုးရွိ အတၱ (ျဗဟၼာ) ၀ါဒအား ပါယ္ဖ်က္သမွ်ေသာ သြန္သင္ခ်က္မ်ားတြင္ ဆရာ့၀ါဒ ဆိုသည့္ စကားလံုး ပါေနေၾကာင္း ေသခ်ာစြာ ဖတ္ေစလိုပါသည္။)

သံသရာ၏ အစ

”ျမႇားလာရာကို မၾကည္နဲ႔ လူနာကို အရင္ကု” ဟူသည္ ရွင္နာဂသိန္ (နာဂေသန)၏- စကားမွာ ဗုဒၶဘာသာ ေလာက၌ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးလွ်က္ ရွိၿပီး- ထိုစကားေၾကာင့္ သံသရာ၏တည္း ဟူေသာေသာ ဤေလာကီ ျဖစ္စဥ္ႀကီးသည္ စတည္ျဖစ္ေပၚေစေသာ မူလ လက္သည္ ဇစ္ျမစ္ရွင္ မရွိေတာ့ဟူလို ျဖစ္သြားရေတာ့၏။ ဤစကားအား ျပန္ လည္ ဆင္ျခင္လွ်င္ပင္ ျမႇားဒဏ္ရ လူနာရွိၿပီ ဆိုက တည္းက ျမႇားလာရာ၊ ျမႇားပစ္သူ ရွိေနၿပီ ဆိုျခင္းပင္။

ထိုအေၾကာင္းကို ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ကိုယ္တိုင္က ”ရဟန္းတို႔ ဤသံသရာ၏ အစကို မသိႏိုင္၊” ဟု ေျပာဆိုခဲ့၏၊ (သံယုတ္ပါဠိ၊ အန မတဂၢသံယုတ္-ေ၀ပလႅပဗၺတသုတ္) ထိုစကားတြင္လည္း သံသရာ၌ အစမရွိဟု ေျပာဆိုခဲ့ ျခင္း မဟုတ္ေခ်။ သံသရာ၏အစကို မသိႏိုင္၊ (အခ်ိဳ႔ဆရာေတာ္မ်ားက ဤသံသရာတည္းဟူေသာ ျဖစ္စဥ္၌ မသိ အပ္ေသာ အစသည္ ရွိ၏ ဟု ျပန္ဆုိၾကသည္။) ထိုသို႔ မသိျခင္းမွာ အ၀ိဇၨာ ဖံုးလႊမ္းမႈေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။

ထိုေၾကာင့္ ေလာကအေပါင္းအား စတင္ ျဖစ္တည္ေစသည့္ ပင္မဇစ္ျမစ္ ပရမတ္ဘုရားရွင္ မရွိဟူ၍ ယတိျပတ္ ျငင္းဆိုခဲ့ျခင္း မရွိဘဲ လွ်က္ ဆရာ့၀ါဒ အစဥ္အလာ ဖြင့္ဆိုေသာ ေရာႁပြန္းနားလည္ ကိုးကြယ္ၿပီးသား ဖန္ဆင္းရွင္ ႏွင့္ မေရာစပ္မိေစရန္ ဥပါယ္တ မည္ႏွင့္ ေရွာင္လႊဲေျပာဆို ေနရေသာ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာကို ပိဋကတ္ေတာ္၌ ေတြ႔ရေလေတာ့သည္။ (မည္သို႔ပင္ ေရွာင္လႊဲေျပာ ဆိုေသာ္လည္း ရံဖန္ရံခါ၌ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုရေသာ အေၾကာင္း အရာမ်ားကို ဆက္လက္၍ တင္ျပေပးပါမည္။)

ဤေနရာ၌ ပင္မဇစ္ျမစ္- ပရမတ္ဘုရားရွင္အား နားလည္ႏိုင္ေစရန္ သိထားသင့္ေသာ အျခားအခ်က္တစ္ခုမွာ ဗုဒၶဒသန အားျဖင့္ ဤေလာက တည္းဟူသည့္ ဘ၀ျဖစ္စဥ္မ်ား၊ ဘ၀ျဖစ္စဥ္မ်ား တည္မွီရာ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ထိုႏွစ္ခုလံုးသည္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ သခၤါရ သေဘာတရား- စသည္ျဖင့္ သတၱေလာက၊ ၾသကာသေလာကႏွင့္ သခၤါရေလာက ဟူသည္မ်ား ကို အေတာ္အတန္ နား လည္ထားသင့္သည္။

သတၱေလာက ဟူသည့္ သက္ရွိဘ၀မ်ား ျဖစ္စဥ္သည္ ဆရာစဥ္ဖြဲ႔က်ဴးေသာ ျဗဟၼာ့၀ါဒ ဖန္ဆင္းရွင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဟု ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ဆိုသည္၊ (အဂုၤတၳဳိလ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ တိတၳာယနသုတ္၊ ၆၂) ထိုအခ်က္ကို ေကာက္ယူလွ်က္ ဖန္ဆင္းရွင္ ကို ျငင္းဆန္သူမ်ားက ဖန္ဆင္းရွင္ဟူသည္ကို ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက အျပတ္အသား ပါယ္ခ်ခဲ့သည္ဟု အခိုင္အမာ ဆိုၾကေတာ့ သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသုတ္ေတာ္တြင္ပင္ သတၱေလာကသည္ ေရွးဘ၀ ကံ ေၾကာင့္သာ ျဖစ္လာရသည္ဟူ သည့္ ေရွးဘ၀ ကံကိုသာ ပံုအပ္နားလည္ထားေသာ ပထမေျမာက္ အခ်က္ႏွင့္၊ သတၱေလာကသည္ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲလွ်က္ အလိုအေလွ်ာက္ သဘာ၀ အတုိင္း ျဖစ္လာရျခင္း မဟုတ္ ဟူသည့္  တတိယေျမာက္ အခ်က္မ်ားကို မ်ားေသာ အား ျဖင့္ ဖံုးကြယ္ ထားလွ်က္သာ ရွိေတာ့သည္။ (ထိုသုတ္ေတာ္တြင္ ေရွးဘ၀ကံေၾကာင့္ခ်ည္း ျဖစ္ရျခင္းမ်ားကို ျငင္းသည္။ ဆရာ့၀ါဒ ဖြင့္ဆိုေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ အယူကို ျငင္းသည္။ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲ ျဖစ္လာရသည္ဟူသည့္ သဘာ၀ ၀ါဒကိုျငင္း သည္။ ထိုသို႔ ျငင္းဆန္ၿပီးေနာက္ ထို၀ါဒမ်ားကို မရွင္းဘဲလွ်က္– အဇၥၽတၱိကာယတန ဓါတ္ေျခာက္ပါးေၾကာင့္ သူငယ္သည္ အမိ၀မ္း သို႔သက္၀င္၍ လူျဖစ္၏၊၊ လူျဖစ္၍ နာမ္ရုပ္ျဖစ္၏၊- နာမ္ရုပ္ေၾကာင့္ အာယတနေျခာက္ပါး ျဖစ္၊ အာယတန ေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ဖႆ ျဖစ္၊ ဖႆေၾကာင့္ ေ၀ဒနာ ျဖစ္– စသည္ျဖင့္ ရွင္းလင္းၿပီး ေနာက္ဆံုး၌ ရုပ္နာမ္ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သို႔ လမ္းၫႊန္ျခင္းမ်ား ကိုသာ ေဖၚျပထားေပသည္။

ဤ၌- သက္ရွိတို႔ မွီတည္ရာ ၾသကာသေလာက (ကမၻာ၊ ၾကယ္၊ လ နကၡတ္၊ ေရ၊ ေျမ၊ ေလ၊ မီး) စသည္တို႔ မည္သို႔ ျဖစ္လာရသည္ ကို ေျပာဆိုျခင္း မရွိေခ်။ သို႔ေသာ္ ပိဋကတ္ေတာ္၏ အျခားေသာ အေထာက္အထားမ်ားအရ ထို သတၱေလာက ႏွင့္ ၾသကာ သေလာကကို သခၤါရေလာကက ပိုင္၏၊ သခၤါရေလာကက ဖန္ဆင္း၏။ သို႔ျဖစ္၍- အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲလွ်က္ ျဖစ္လာသည္ ဟူေသာ သဘာ၀ ၀ါဒီမ်ားအား ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ ကိုယ္တိုင္၏ စကားအရပင္- ထိုသခၤါရေလာက ျဖစ္တည္ လာရျခင္း အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္မွားကား တိမ္ ျမဳပ္ေနေတာ့သည္။

ထိုအခ်က္ကို ပိဋကတ္စာေပ၌ ထူးခၽြန္ႏွံ႔စပ္သည့္ အျပင္၊ ၀ိပႆနာ၌ လိမၼာေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ သည့္- ေနာက္ဆံုး စြန္ သည္ လယ္တီ ဆရာေတာ္ႀကီးႏွင့္ ေညာင္လြန္းဆရာေတာ္ႀကီးက ျပဳျပင္စီရင္မႈ သခၤါရယ မဟုတ္ေသာ အသခၤတ ပရမတ္ ဓါတ္ေတာ္ဟု ဓါတ္ ဆိုသည့္ စကားလံုးျဖင့္ ေဖၚျပ၍-၊ ဓမၼေစတီရာေတာ္ႀကီးက သူ၏ သမာစိတၱ ဘာသာက်မ္းတြင္ ဓမၼဓိဌာန္၊ နိယတဗုရား အၿမဲဗုရား လူနတ္ျဗဟၼာတို႔ မႀကံမစည္ႏိုင္ေသာ ဗုရား၊ မအိုမေသမနာေသာ-ကမၻာေလာက၊ သတၱ ေလာက၊ သခၤါရေလာက၊ ၾသကာသေလာကကို ဖန္ဆင္း ေသာ ဗုရား- ထိုဗုရားသည္ ေလာကအလံုးစံု ဘာသာအားလံုး၏ တစ္ဆူ တည္းေသာ ဘုရားျဖစ္၍- ေနာက္ကာ လၾကမွ အယူအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဘာသာအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာရသည္ဟု ဆိုထားသည္။ ထိုစာအုပ္ကို ထုတ္စဥ္က လယ္တီဆရာေတာ္၏ အေျဖမ်ားႏွင့္ ပူးတြဲထုတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီး ကလည္း သေဘာ မတူခဲ့ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ျခင္း မရွိေခ်။ ထို႔ျပင္ ဓမၼေစတီ ဆရာေတာ္ႀကီးက ဓမၼဓိဌာန္ဗုရား အေၾကာင္း ေလာကီမွ ပြင့္ေသာ လူသားဘုရားမ်ား အေၾကာင္းကို သူ၏ နိဗၺာန္လမ္းျပ ဓမၼကထိက ေပဒသာလက္သံုးက်မ္း၏ စာမ်က္ ႏွာ ၂၈ မွ ၃၀ တြင္လည္း ထပ္မံရွင္းျပ ေျပာဆိုထားေပသည္။

ထို႔ျပင္- ဘုရားဒကာ ဦးလူငယ္က သူ၏ သဗၺညဳစိႏၱာမယ်က်မ္း စာမ်က္ႏွာ ၄-၅ တြင္ ပရမတ္ဘုရားသည္ ေလာ က အလံုးစံုကို ဖန္ဆင္းေၾကာင္း– ရွင္းျပထားၿပီး။ သဲအင္းဂူ ဆရာေတာ္အပါအ၀င္ အျခားအျခားေသာ ေျမာက္ မ်ားစြာ ဆရာေတာ္မ်ား ကမူ ဖန္ဆင္းျခင္းဟူသည့္ စကားကို ထည့္မေျပာဘဲလွ်က္ ပရမတ္ဘုရားႏွင့္ ပညတ္ ဘုရား-ဟူသည္ကို ခြဲျခားေျပာ ဆိုျခင္း မ်ားစြာ ရွိေနသည္။ (အထက္ေဖၚျပေတာ္ ဆရာေတာ္မ်ားမွ အခ်ိဳ႔ေသာ ဆရာေတာ္တို႔အား အဓမၼ၀ါဒီမ်ားဟု သတ္မွတ္ျခင္း မ်ားလည္း ရွိေပသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုဆရာေတာ္မ်ားအား အဓမၼ၀ါဒီမ်ားဟု သတ္မွတ္ျခင္းမွာ အဆိုပါ- ပရမတ္ဘုရား၊ ဓမၼဓိဌာန္ဗုရား က ေလာကအေပါင္းအား ဖန္ဆင္း သည္ဟူေသာ အယူေၾကာင့္ မဟုတ္ေခ်။ အျခားအျခားေသာ ဂုိဏ္းအယူ ဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အယူ မ်ား မတူေသာေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။)

မံသမ်က္စိျဖင့္ မျမင္အပ္ေသာ၊ ေလာကီ စကားလံုးျဖင့္ တုႏိႈင္းမဲ့ ေဖၚျပႏိုင္စြမ္း မရွိေသာ ေလာကအေပါင္း၏ ဇစ္ ျမစ္ရွင္ (အာရ္ဗီ စကားျဖင့္ အလႅာဟ္) ဟူသည္မွာ အဘယ္နည္းဟု ခံစားႏိုင္ရန္မွာ ေရာႁပြန္းကိုးကြယ္မႈ (ရွ ရိးခ္က္) ႀကီးထဲ၌ အသား က်ေနသူမ်ား အဘို႔ရာ မလြယ္ကူလွသလို၊ မိရိုးဖလာ ျဗဟၼာ့၀ါဒမွ ေျပာေသာ အတၱ- ျဗဟၼာ ဟူသည့္ ေ၀ါဟာရမ်ားမွာလည္း ယခုေခတ္ ျမန္မာ စကား ဘုရား၊ ျမတ္စြာဘုရား သို႔မဟုတ္ ျမန္မာ ခရစ္ ယာန္မ်ား သံုးေသာ ထာ၀ရဘုရား ဟူသည့္ ေ၀ါဟာရမ်ား ကဲ့သို႔- ဘုရား၊ ျမတ္စြာဘုရား ဟု ေျပာလိုက္သည္ႏွင့္ လူ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေသာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ဟုသာ ခံစားေနျခင္းမ်ိဳး၊ မ်ားစြာေသာ ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္း ခရစ္ယာန္ မ်ားကလည္း God ထာ၀ရဘုရားသည္ ေယရႈခရစ္ေတာ္ပင္ ျဖစ္သည္ဟု ခံစားေနျခင္းမ်ိဳး- ျဖစ္ေန သည့္ အတြက္ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ အေနျဖင့္ သူကိုယ္တိုင္ သိေနေသာ သံသရာ၏ အစ၊ သံသရာျဖစ္တည္လာျခင္း သစၥာ ဓမၼ အား ျပဌာန္းသည့္ မူလဇစ္ျမစ္ ဘုရားရွင္အား ရိုးရာအသံုး ေ၀ါဟာရ အတၱ၊ ျဗဟၼာ ဟု သံုးျပန္ကလည္း ထို ေခတ္ထိုအခါမွ လူသားမ်ားမွာ- သူတို႔၏ ဆရာ့၀ါဒ အစဥ္အလာ ခံစားယံုၾကည္ထားေသာ ဆရာ့ ဂိုဏ္းမ်ား ဖြင့္ ဆိုရာ ဒသန လူသားႏွင့္   ေရာႁပြန္းေနေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ကိုသာ ျမင္ေယာင္ခံစားေပေတာ့မည္ပင္။ ဤေ၀ါဟာရ အခက္အခဲမ်ားၾကား၌ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ အေနျဖင့္ မိမိ ဟု ေခၚေသာ ဤခႏၶာျဖစ္တည္မႈ၊ ခႏၶာ၌ က်င္လည္ ရာ စိတ္၊ နာမ္- ခႏၶာမွီတည္ရာ ေလာက၊ သံသရာတို႔သည္ အနတၱ (ဖနာဟ္)မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ ထင္ရွား ေစေသာ နည္းျဖင့္ ထုတ္ျပလွ်က္ ဒြန္တြဲနိယာမ အားျဖင့္ အနတၱ မဟုတ္ေသာ ပရမတ္ တည္ၿမဲမႈ မ်ားအား ထုတ္ျပရေလေတာ့သည္။

ဓမၼ (ဓမၼသည္ ဖန္ဆင္းခံ)

လူသားမဟုတ္ေသာ၊ ေလာကခပ္သိမ္းအား စနစ္တက်ျဖစ္တည္ေစေသာ၊ တုပႏိႈင္းယွဥ္၍ မရေသာ ဇစ္ျမစ္ ဘုရားရွင္ အေၾကာင္း ကို ဗုဒၶဘာသာ၏ သေဘာတရားအရ နားလည္ႏိုင္အ့ံငွာ– (၁) ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ပစ္ ပါယ္ေသာ အတၱ၀ါဒ (၂) သံသရာ၏ အစ ဟူသည္မ်ားကို တင္ျပေပးၿပီးေနာက္- ယခုတစ္ဖန္ ဆက္လက္၍ နား လည္သင့္သည္မွာ ဓမၼ ဟူေသာ အရာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

ဓမၼ ဟူသည္မွာ-လည္း ေ၀ါဟာရ စကားလံုးမ်ားအရ နားလည္မႈ ရႈပ္ေထြးလွ်က္ ရွိေနေပသည္။ ဆရာသမား တစ္ဦးက ေနာက္ လိုက္ တပည့္တကာမ်ားအား တရားေရေအးတိုက္ေကၽြးသည့္ အဆံုးအမ ၾသ၀ါဒကိုလည္း ဓမၼ ဟု ေခၚတြင္၍ မည္သည့္ လူသား ဘုရားမွ် ပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ၊ မပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ- ေလာကနိယာမအျဖစ္ အၿမဲတည္ရွိေသာ- မေဖါက္ ျပန္သည့္ သေဘာ သစၥာ တရားကိုလည္း ဓမၼ ဟု ေခၚေပသည္။ ထိုအခ်က္ ႏွစ္ခု လံုးအား ယေန႔ဗုဒၶဘာသာ ပညာရွင္မ်ား သေဘာတူ လက္ခံထား၍-၊ အထူးရွင္းလင္းေနရန္ မလိုေတာ့ေပ။

မည္သည့္ လူသားဘုရားမွ် ပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ၊ မပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ- နိစၥဓူ၀ တည္ၿမဲေနျခင္းသေဘာ၊ ေဖါက္ျပန္ျခင္း ကင္း သည့္ သေဘာ- ဓမၼ ထဲ၌- သစၥာေလးပါး၊ သံုးဆယ့္တစ္ဘံု၊၊ နိဗၺာန္ (ဥပတိ၀ိေ၀က– ရုပ္မ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားျခင္း သို႔မဟုတ္ ဘံုမဲ့ေန ရာ)၊ ေလာက၌ လူသားဘုရားမ်ား ပြင့္ေပၚျခင္း- ႏွင့္ လူသားဘုရား အဆင့္ ဆင့္ (သုတဗုဒၶ၊ အႏုဗုဒၶ၊ သ၀ကဗုဒၶ၊ ပေစၥကဗုဒၶ၊ သမၼာ သမၺဳဒၶ- လူသားဘုရား အဆင့္မ်ား၊ အာဂါရမုနိ၊ အနာဂါရ မုနိ၊ ေသကၡမုနိ၊ အေသကၡမုနိ၊ ပေစၥကမုနိ၊ သမၼာသမၺဳဒၶမုနိ) ပြင့္ေပၚခြင့္ ရျခင္း ေခတ္ကာလ၊ အခ်ိန္- အသိတို႔မွာ တိက်ေသခ်ာစြာ ပါ၀င္ေနေတာ့သည္။

ဆိုလိုသည္မွာ သစၥာေလးပါးဟူသည္– ရံခါတြင္ သစၥာ သံုးပါးျဖစ္လိုက္၊ ရံခါ၌ သစၥာ ငါးပါး ျဖစ္လိုက္ တုိးသြား ျခင္း- ဆုတ္သြားျခင္း ကေမာက္ကမ မဟုတ္ဘဲလွ်က္ သစၥာေလးပါး-ဟူသည္ နိစၥဓူ၀တည္ၿမဲေနေသာ နိယာမ တစ္ခုသာ ျဖစ္၍- အလားတူပင္-သံုးဆယ့္ တစ္ဘံုသည္လည္း- ရံခါတြင္ သံုးဆယ့္ ႏွစ္ဘံုျဖစ္လိုက္- အဆင္ မသင့္၍ ဘံုသံုးဆယ္ျဖစ္သြားလိုက္ မဟုတ္ေခ်။ ထိုနည္းတူစြာ လူသားဉာဏ္စဥ္ရ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္လည္း မည္ သည့္ ဉာဏ္စဥ္အဆင့္ကို ရလွ်င္ မည္သည့္ ဘုရား အမ်ိဳးအစား ျဖစ္သည္ ဟူသည္ မွာ ပံုေသကားခ်ပ္ပင္၊ သုတ ဗုဒၶ အဆင့္ ဉာဏ္ပြင့္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို သမၼာသမၺဳဒၶ ျဖစ္ သည္ဟု ပညတ္ေပး၍ မရႏိုင္ေခ်။- သူ႔ အဆင့္ႏွင့္သူ တစ္ဆင့္ခ်င္းသည္ ႀကိဳတင္ျပဌာန္းၿပီးသားပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ထို အဆင့္မ်ားကို က်င့္ေဆာင္သူ လူသားကသာ ပါရမီျဖည့္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရသည္ပင္၊ (စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ျခင္း- ဟူသည့္ အဆင့္သည္ ႀကိဳတင္ျပဌာန္း ထား ၿပီးျဖစ္၍- ေက်ာင္း သားကသာ ထိုအဆင့္ကို ေအာင္ျမင္ေပါက္ေျမာက္ေစရန္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ယူရသကဲ့သို႔ ပင္။) တနည္းအားျဖင့္ မိမိဖာသာ မိမိ ဘုရားျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရသည္ ဆိုေသာ္လည္း မည္သို႔ မည္မွ် ႀကိဳးစားလွ်င္ မည္သည့္ အဆင့္ထိ ေရာက္သည္ ဆိုျခင္း မွာ ေလာကဓမၼထဲ၌ ရွိေနၿပီး ျဖစ္ေလသည္။

အရာရာတိုင္းသည္ အနိစၥမဟုတ္

သေဗၺသခၤါရာ အနိစၥာ ဟူသည္ကို စြဲကိုင္ထားေသာ သူမ်ားက အရာအားလံုးသည္ အနိစၥမ်ားသာ ျဖစ္၏၊ သို႔ျဖစ္ ၍ ထာ၀ရ တည္ၿမဲေသာ အရာဟူသည္ မရွိဟု ခံစားလွ်က္ ထာ၀ရ ဟူေသာ စကားႏွင့္ ထာ၀ရဘုရား ဟူေသာ စကားလံုးမ်ားအား ပါယ္ ဖ်က္ရန္ လုံ႔လျပဳလာေလေတာ့သည္။ အမွန္မွာ သေဗၺသခၤါရာ အနိစၥာ ဆိုသည္မွာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ၏ သြန္သင္ ခ်က္မ်ားမွ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေလာကအလံုး၌ ပရမတ္ တည္ၿမဲ ေနေသာ ဓမၼဟူသည္ ရွိသည္ဟု ဗုဒၶ ဘာသာ ၀င္တိုင္း လက္ခံ ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင့္ ပရမတ္ တည္ၿမဲ ေန ေသာ ဓါတ္ေတာ္ဟူသည္ ရွိ၏ ဟု အဂၤုတၱိဳရ္နီကယ္ ၄ ေယာ ဓာဇီ၀၀ဂ္ ဥပၸါဒါသုတ္ ၌ ေဖၚျပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ သဗၺ လံုးစံု ရွိသမွ်ေသာ အရာတိုင္းသည္ အနိစၥ ျဖစ္သည္ဟူေသာ အဆို သည္ အေျခအေန အားလံုးတြင္ မွန္ကန္ေန ျခင္း မဟုတ္ဘဲ-၊ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ မတိုင္မွီ ေရွးဘာသာ၀င္မ်ား၏ အယူစြဲ (ဆရာ့၀ါဒ) မ်ားအား ေတာ္လွန္ သည့္အခါ ၌ သံုးစြဲေျပာဆိုသည့္ စကားသာ ျဖစ္ေပသည္။ ထို နိစၥဓူ၀ရွိေနေသာ အရာမ်ား အပါအ၀င္ မည္သည့္ အရာသည္မွ်- ေရွးဘ၀ ကံေၾကာင့္ ျဖစ္လာျခင္း မဟုတ္သကဲ့သို႔- သဘာ၀အားျဖင့္ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲ လွ်က္ အလိုအေလွ်ာက္ ျဖစ္လာျခင္းလည္း မဟုတ္ေခ်။ (အဂုၤတၳဳိလ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ တိတၳာယနသုတ္၊ ၆၂)

ဓမၼသည္သာ ကိုးကြယ္ရာ

 ဓမၼသည္ မေဖါက္မျပန္တည္ၿမဲျခင္း ရွိ၍ သေဘာတရားအားျဖင့္ တည္ၿမဲျခင္း ရွိ၍ ဓမၼသည္သာ ေလာက၌ အျမတ္ ဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း- ပါထိက၀ဂ္ အဂၢညသုတ္ ၁၁၇ ၌ ေျပာဆို၍၊ ေလာကသည္ မာယာျဖစ္ေၾကာင္း- ေ၀ဒနာကို ေ၀ဒနာဟု မွတ္၊ စိတ္ကိုစိတ္စု မွတ္လွ်က္ ႏွလံုးသား၌ မခံေစျခင္း (အပူးမခံရေစရန္) ပကတိမိမိအား အျခားေသာ မာယာမ်ား မပူးကပ္ႏိုင္  ေစရန္ မိမိသည္သာ အဓိကအားထားရာ ကၽြန္းႀကီးသဘြယ္ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ထိုမေဖါက္အျပန္ေသာ သေဘာ တရား ဓမၼသည္သာ အဓိကမွီခိုရာ ကၽြန္းႀကီးသဖြယ္ ကိုးကြယ္ ရာ ျဖစ္ေၾကာင္း- ပါထိက၀ဂ္ စကၠ၀တၱိသုတ္ ၈၀ ၌ ဆိုထား ေပသည္။ ထိုကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္သည္ဟူေသာ ဓမၼမွာ ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ ေဟာၾကားေသာ တရားေဒသနာကို ေခၚဆိုျခင္း မဟုတ္ဘဲ- ေလာက နိယာမ တည္ေန ေသာ ဓမၼသာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ပါထိက၀ဂ္ အဂၢညသုတ္ ၁၁၇ ၌ ပေသနဒီေကာ သလမင္းကို အေၾကာင္းခံ၍ ၀ါေသဌအား ေျပာေသာ စကားအားျဖင့္ သက္ေသျပဳလွ်က္ ရွိသည္။

ဓမၼသည္ ဖန္ဆင္းခံ

 ထိုဓမၼ ဟူသည္ မည္သည့္ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္၌ အေျခခံလွ်က္ ျဖစ္လာသနည္းဟု ဆင္ျခင္ရန္ လိုအပ္ျပန္သည္။ သို႔ျဖစ္လွ်င္ ဓမၼဟူ သည္- “ဘဂ၀ေတာမွိ ပုေတၱာ ၾသရေသာ မုခေတာ ဇာေတာ ဓမၼေဇာ ဓမၼနိမၼိေတာ ဓမၼ ဒါယာ ေဒါ” တိ-  ျမတ္စြာ ဘုရား၏ ရင္မွ ျဖစ္ေသာ၊ ခံတြင္းမွ ဖြားေသာ၊ ဓမၼေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဓမၼသည္ ဖန္ဆင္းခံ တရားအေမြပင္ ျဖစ္၏။” ဟူေသာ  ပါထိက ၀ဂ္ အဂၢညသုတ္ ၁၁၈ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေပသည္။ ထိုသုတ္ေတာ္တြင္ ဓမၼဟူသည္ ဖန္ဆင္းခံ ျဖစ္ေၾကာင္း- ထိုဖန္ဆင္းခံ ဓမၼ ဟူသည္မွာ (၁) ျမတ္စြာဘုရား (ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမအား ၫႊန္းသည့္ စကားလံုး) ၏ ရင္မွျဖစ္ေသာ- (၂) ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ၏ ခံတြင္းမွ ေပါက္ဖြားလာေသာ (၃) မူလ ဘူတ နိစၥဓူ၀ တည္ေနေသာ ဓမၼ- ထိုဓမၼေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ- ဟု နာမ၀ိေသသန ၃ ခု ျဖင့္ ေဖၚျပထားေပသည္။ ဤေနရာတြင္ ၀ိေသသနာ (၁) ႏွင့္ (၂) မွ ၫႊန္ေသာ ဓမၼမွာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ဉာဏ္စဥ္ ကိန္းဆိုက္လွ်က္ သစၥာေလးပါးကို သိလွ်က္ ျပန္လည္ရြတ္အံေသာ တရားေဒသနာကို ျပဆိုလွ်က္၊ (၃) ျဖစ္ေသာ ဓမၼမွ ျဖစ္ေသာ ဓမၼဟူသည္ မည္သည့္ လူသား ဘုရားပြင့္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မပြင့္သည္ျဖစ္ေစ တည္ေနေသာ ဓမၼပင္ ျဖစ္သည္။ ထို ဓမၼအားလံုးသည္ ဖန္ဆင္းခံျဖစ္သည္ဟု အဆိုပါ သုတ္ေတာ္၌ ေဖၚျပသည္။ ဤေနရာ၌ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ေဟာေျပာေသာ တရားဓမၼမ်ားကို ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ၏ ႏွတ္မွ ထြက္ေသာေၾကာင့္ ဓမၼကို ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ က ဖန္ဆင္းသည္ဟု ေျပာ၍ မရႏိုင္ေခ်။ သူကိုယ္တိုင္ ဓမၼကို သိသူသာ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ဆိုက ထိုဓမၼအား မည္ သူက ဖန္ဆင္း- သနည္း။ ထို႔ အတြက္ ေ၀ါဟာရ မရွိေသာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္ သူကိုယ္တိုင္ ေတာ္လွန္ခဲ့ ေသာ ျဗဟၼ၀ါဒမွ ျဗဟၼာဟူသည့္ ေ၀ါဟာရ အား ျပန္လည္ သံုးရေလေတာ့သည္။—-

အာရံု
လူသားမဟုတ္ေသာ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱတို႔မွ ကင္းေသာ- အသခၤတ ပရတ္ျဖစ္ေသာ ပရမတ္ဘုရားအား နား လည္ႏိုင္ရန္ အဓိက က်ေသာ အခ်က္မ်ားအနက္ တစ္ခုမွာ သတၱေလာကသားတို႔၏ အာရံု ျဖစ္တည္ရာ ဇစ္ျမစ္ ကို သိရန္ လိုအပ္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ပဌာန္း ၂၄ ပစၥည္းတြင္- အာရမၼဏ အာရံုဟူသည္ စိတ္ခံစားမႈကို သိသာ ခံစားႏုိင္ေစရန္ လႈ႔ံေဆာ္ေသာ အရာ ျဖစ္ၿပီး စိတ္ ျဖစ္ေပၚ လာေစရန္ ေမြးဖြားေပးေသာ မိခင္လည္း ျဖစ္၏၊ ဟု ဆရာေတာ္ အမ်ားက ဖြင့္ဆိုၾကေပ သည္။ တနည္းအားျဖင့္ အာရံု မရွိလွ်င္ (အာရံု မျဖစ္တည္လွ်င္ စိတ္လည္း မျဖစ္တည္လာႏိုင္ေခ်။)

အာရံု ဟူသည္ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ အထိအေတြ႔၊ အေတြး၊ အျမင္မ်ား (အာရံုႏွင့္ အာရာမဏိက ေပါင္းစပ္ မႈ ေၾကာင့္) ျဖစ္ေပၚေသာ ရသ ဟု အမ်ားစုက နားလည္ထားလွ်က္ ရသ အာရံု ၆ ပါး ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ ေသာ္ ယခုသတ္ မွတ္ေသာ အာရံု ေျခာက္ပါး ဆိုသည္မွာ အာရံုႏွင့္ အာရာမဏိက (ဥပမာ- နားႏွင့္ အသံ၊ ႏွ ေခါင္းႏွင့္ အနံ႔) ေပါင္း စပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ တည္လာေသာ အေျဖမ်ားသာ ျဖစ္၍၊ အကယ္၍ ႏွေခါင္း ရွိေသာ္ လည္း အနံ႔မရွိလွ်င္ အနံ႔အာရံု မျဖစ္ႏိုင္၊ အနံ႔ရွိေသာ္ လည္း ႏွာေခါင္းမရွိလွ်င္လည္း အနံ႔အာရံု မျဖစ္ႏိုင္ေသာ– ရလဒ္ မ်ားသာ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ မည္သည့္ အာရာမဏိက (ယခု နားလည္ေနသည့္ ထိေတြ႔ေပါင္းစပ္ခံ) မွ် မရွိဘဲလွ်က္ ပကတိ အာရံု (မည္သည္ႏွင့္ မေပါင္းစပ္ဘဲလွ်က္- အာရံုကို အာရံု အတိုင္း တည္ေအာင္ထားႏိုင္ေသာ အာရံု) ရသ ရွိေနေသး သည္ပင္။ ၎မွာ လက္ရွိ လူသားမ်ား နားလည္ ေနသည့္ အာရံု ၆ ပါးအား ျဖတ္ေတာက္လွ်က္ တရား ဘာ၀နာ က်င့္ႀကံခ်ိန္- စ်ာန္သမၼာပါတ္ ကိ္န္းဆိုက္ခ်ိန္ ၌ ခံစားရေသာ အာရံုရသ ျဖစ္သည္။ ထိုအာရံုမ်ိဳးကို စရထ က်က္ စားရာ အာရံုဟု ေခၚသည္။

ပဌာန္းတရားေတာ္အရပင္- ေဟတု ဟု ေခၚသည့္ အေၾကာင္းရင္း ဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲလွ်က္ သဘာ၀ အေလွ်ာက္ ျဖစ္တည္လာ ႏိုင္ ဘြယ္ရာ မရွိေခ်။ သို႔ျဖစ္လွ်င္ ထို စရထ ေခၚ က်က္စားရာ အာရံု ျဖစ္တည္လာျခင္းသည္ အ ဘယ္ေနရာကနည္း ဟူမူ- ပိဋကတ္ေတာ္၌- ေဂါစေရ ဘိကၡေ၀ စရထ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ၊ ေဂါစေရ ဘိကၡေ၀ စရႏၲာ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ၊ အာယုနာပိ ၀ၯိႆထ၊ ၀ေဏၰနပိ ၀ၯိႆထ၊ သုေခနပိ ၀ၯိႆထ၊ ေဘာေဂနပိ ၀ၯိႆထ၊ ဗေလနပိ ၀ၯိႆထ၊ “ရဟန္းတို႔- အဘထံမွ လာေသာ- မိမိတို႔၏ က်က္စားရာ အာရံု၌ က်က္စားၾကကုန္ေလာ့၊ ရဟန္းတို႔ အဘထံမွ လာေသာ မိမိတို႔ က်က္စားရာအာရံု၌ က်က္စားကုန္ေသာ (သင္ တို႔သည္) အသက္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ အဆင္း အားျဖင့္ လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခ်မ္းသာ အား ျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ စည္းစိမ္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခြန္အား အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္ လတၱံ႔။” ဟု ဆိုထားေပသည္။ (သုတ္ပါထိက စကၠ၀တၱိသုတၱ၊ ဘိကၡဳေနာ အာယု၀ဏၰာဒိ၀ၯန ကထာ)

အဆိုပါ သုတ္ေတာ္မွ အဘ (ပီတ) ဟူသည္ကို ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား အဘဘုရားဟု ျပန္ဆိုၾကလွ်က္- ကိုယ္ ေတာ္ေဂါတမ ကို ၫႊန္းသည္ဟု ဖြင့္ဆိုမႈမ်ား ရွိေပသည္။ ထိုသို႔ ဖြင့္ဆိုႏိုင္ရန္- ရဟန္းတို႔- ဟူေသာ စကားလံုးကို လည္း သင္ခ်စ္သားတို႔ ဟု ကြင္းစကြင္းပိတ္ျဖင့္ ထည့္သြင္း ဘာသာျပန္မႈမ်ား ရွိေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္ သက္ ဆိုင္ရာ ဂိုဏ္းအယူမ်ားကို ေစာေၾကာေန ရန္ မလိုဘဲလွ်က္ မူရင္း ပါဠိလာ- စရထ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ ကိုသာ ဆင္ျခင္ရမည္ ျဖစ္သည္။

ေပတၱိေက- ဖခင္၏ ဟူသည့္ စကားလံုးမွာ အဘရင္း၊ ဇစ္ျမစ္ကို ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္၍- ဤေနရာ၌ တတိယ နာမ္စား ကို ေဖၚၫႊန္း သည္။ နင္- ငါ နာမ္စားျဖင့္ တိုက္ရိုက္ စကားေျပာ ျဖစ္ေသာ ဤ၀ါက်တြင္ တတိယနာမ္စားမွာ စကားေျပာသူ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ အား မၫႊန္းေခ်။ အကယ္၍ ၫႊန္းသည္ထားဦး- ရဟန္းျဖစ္ေစ၊ လူျဖစ္ေစ မည္သူတစ္ဦး၏ အာရံု သည္ မွ်- ဖခင္ရင္းျဖစ္ေစ၊ ဆရာျဖစ္ေစ- အျခားလူသား တစ္ဦးထံမွ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴး ျဖန္႔က်က္ေပးလွ်က္ ကူးစက္ ျဖစ္ တည္လာျခင္း မဟုတ္ေခ်။ ဖခင္းအရင္းက သြန္သင္ေပး၍၊ ဆရာ တစ္ဦးဦးက သြန္သင္ေပး၍- ထိုသြန္သင္မႈေပၚ၌ အေျခ တည္ကာ ျဖစ္လာေသာ အာရံု- ဟု ဆိုရန္လည္း ဤ သုတ္ေတာ္ပါ စကားအရ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ က်က္စားရာ အာရံုဟူသည္- အျပင္ဗဟိဒၶမွ ထိေတြ႔မႈ အာရံု ၆ ပါးအား ျဖတ္ေတာက္ထားေသာ ကာလ- ေ၀ါဟာရမဲ့ရသ အာရံုကိုသာ ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ပင္။

ဤစကားလံုး အဘထံမွ (ဇစ္ျမစ္ဘုရားထံမွ) ျဖစ္ေသာ က်က္စားရာ အာရံု- စရထ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ ဟူသည္ကို ပကတိဓမၼသည္သာ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္သည္ဟု ေဟာၾကားေသာ စကၠ၀တၱိသုတ္၊ အတၱဒီပသဏတာ (မိမိသည္သာ ကၽြန္းႀကီး သဖြယ္ ကိုးကြယ္ရာ) ဟူသည့္ သုတ္ေတာ္၌လည္း ေျပာဆိုထားေပသည္။ အဆိုပါ သုတ္ေတာ္တြင္ ေျပာဆိုေသာ ဓမၼ သည္လည္း ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမတည္း ဟူေသာ လူသား ေမြးဖြား ေပၚေပါက္ လာမွ ျဖစ္တည္လာေသာ ဓမၼမဟုတ္ဘဲလွ်က္ နဂိုရွိရင္းစြဲ ပကတိ ဓမၼ ျဖစ္၍၊- ထိုဓမၼကိုသာ အားကိုးအားထား ျပဳ ထုိက္ေၾကာင္း ေဟာထားသည့္ သုတ္ေတာ္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ထိုပကတိဓမၼ သည္ ရဟန္းတို႔ လူတို႔ ကိုး ကြယ္ရာ ျဖစ္၍၊ ထိုဓမၼအား က်က္စားရမည့္ အာရံုသည္ ဇစ္ျမစ္ဘုရားထံ မွ လာေသာ အာရံု ျဖစ္ သည္ဟု ဆုိ သည္။

သို႔ျဖစ္၍ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ေဟတု ဟူသည့္ အေၾကာင္းရင္း ဇစ္ျမစ္ကို အ၀ိဇၨာ ဖံုးကြယ္ေသာေၾကာင့္ မသိႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု မၾကာခဏ ေျပာဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖံုးကြယ္ထားေသာ အ၀ိဇၨာအား အလွ်င္အဦး ဖယ္ရွားႏိုင္ရန္ က်င့္ႀကံ အားထုတ္ ခိုင္းျခင္း ျဖစ္ သည္။ ဖံုးကြယ္သည္ ဆိုျခင္းမွာ နဂိုက ရွိေနၿပီးသား ျဖစ္၍သာ ဖံုးကြယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ နဂိုက မည္ သည့္အရာမွ် မရွိလွ်င္ ထိုမရွိ သည့္ အရာကို မည္သည့္အရာကမွ် ဖံုးကြယ္ ရန္ အေၾကာင္း မရွိသလို- ဖံုးကြယ္သည္ ဟူ ေသာ ေ၀ါဟာရကိုလည္း သံုးစြဲေျပာဆို ရန္ မလိုအပ္ေပ။

ယခုအခါ- ပရမတ္ဇစ္ျမစ္ဘုရား (အာရ္ဗီအေခၚ အလႅာဟ္) ဟူသည့္ အေၾကာင္းကို တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ေျပာ လာလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ဗုဒၶဘာသာ ဓမၼစရိယ (၀ိပႆနာ၌ ရင့္က်က္ေသာ ဆရာေတာ္မ်ား မပါ၀င္ပါ)- ဆရာ ေတာ္မ်ားက-  ဘုရားမဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ အယူမ်ား ကို ကိုးကားလွ်က္ အတတ္ ႏိုင္ဆံုးကာကြယ္ ဖံုးဖိထားလွ်က္ ရွိ ေတာ့သည္။ ေနာက္ဆံုး အေျခအေန တြင္- ဖံုးဖိထား၍ မရႏိုင္ေတာ့ သည့္ အခါ-၊ ဖန္ဆင္းရွင္ ဟူသည္ ရွိခ်င္ လည္း ရွိမည္- သို႔ေသာ္ ေလာေလာဆယ္ လူ႔ဘ၀ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ပိုမို၍ အေရးႀကီးသည္ သို႔ျဖစ္၍ “ျမႇားလာရာ ကို ၾကည့္မေနနဲ႔ လူနာကို အရင္ကု၊” ဟူေသာ ရွင္နာဂေသန၏ စကားကို သံုးလွ်က္ ေရွာင္ထြက္သြားသည္ သာ ရွိေတာ့သည္။ (၀မ္းနည္းစရာပင္)

ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမကမူ- ဇစ္ျမစ္ဘုရား (အာရ္ဗီစကားျဖင့္ အလႅာဟ္)မွ လာေသာ က်က္စားရာအာရံုမွ က်က္ စားမွ သာလွ်င္- အသက္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ အဆင္းအားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခ်မ္းသာ အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ စည္းစိမ္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခြန္အား အားျဖင့္လည္း တိုးပြား ကုန္လတၱံ႔။” (သုတ္ပါထိက စကၠ၀တၱိ သုတၱ၊ ဘိကၡဳေနာ အာယု၀ဏၰာ ဒိ၀ၯနကထာ) ဟု ဆိုထားသည္ကို ေမ့ ေလွ်ာေနျခင္းေလာ၊ သို႔မဟုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ အားသန္ ၍ ဗုဒၶဘာသာအား အမည္ နာမ သံုးလွ်က္ ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ေနသူတို႔အား ကြန္ျမဴနစ္ဇတ္သြင္းေနျခင္းေလာ ဟူ သည္မွာ ဆင္ျခင္ဘြယ္ ရာ ျဖစ္ေတာ့သည္။

လူမ်ား တရားႏိုင္၊ အာဏာျဖင့္ အမွန္ကို ဖံုးထားေသာ အ၀ိဇၨာ ေလာကႀကီး၌- ၀ိပႆနာ အထံုရွိေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ခ်ိဳးႏွိမ္ ထားျခင္း ခံေနရသည္မွာလည္း စိတ္မေကာင္းဘြယ္ရာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

ပရမတ္ဘုရားရွင္

ျဗဟၼကာယ၊ ဓမၼကာယ

ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက သူ႔ကိုယ္သူ ငါသည္ ျဗဟၼကာယ ျဖစ္၏၊ ဓမၼကာယ ျဖစ္၏ ဟု ပါထိက၀ဂ္၊ အဂၢညသုတ္ ၁၁၈ တြင္ ဆိုသည္။ ထိုမွ်မက- ငါသည္ ဓမၼဘူတ (ဓမၼဇစ္ျမစ္) ျဗဟၼဘူတ (ျဗဟၼဇစ္ျမစ္) လည္း ရင့္က်ဴးခဲ့ သည္။ ဤသုိ႔ရင့္က်ဴးမႈ၌ ဓမၼဇစ္ျမစ္၊ ျဗဟၼ ဇစ္ျမစ္ ဟူသည္ အဘယ္အရာျဖစ္သနည္း၊ သူသည္ မည္သည့္ အေျခ အေန၌ ထိုသို႔ ရင့္က်ဴးသနည္းဟူ သည္ကို ဆင္ျခင္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။

ဗုဒၶစာေပ ေ၀ါဟာရအရ ျဗဟၼ ဟူသည့္ စကားလံုးမွာ အဓိပၸါယ္ျပားလွ်က္ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါသုတ္ေတာ္မွ ကိုယ္ေတာ္   ေဂါတမ ရင့္က်ဴးသည့္ ျဗဟၼကာယ ဟူသည့္ စကားလံုးသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဗဟၼကို ေျပာဆိုေၾကာင္း- ထိုမတိုင္မွီ သုတ္ေတာ္ ၁၁၇ မွ ေထာက္ျပလွ်က္ ရွိသည္။ အဆိုပါသုတ္ေတာ္ (၁၁၇) တြင္ ဗုဒၶဘာသာ မတိုင္မွီ မွ ျဖစ္ေသာ ေရွးဘာသာ၀င္ ဘုန္းႀကီးလူတန္းစား (ပုဏၰား) တို႔က သူတို႔သည္ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဗဟၼ၏ ရင္မွျဖစ္ ေသာ၊ ဖန္ဆင္းရွင္ျဗဟၼ၏ ခံတြင္းမွ ေမြးေသာ ျဗဟၼ၏ အေမြခံျဖစ္ေသာ သားတို႔ျဖစ္၏- ဟူသည္ကို တံု႔ျပန္ေသာ အားျဖင့္- ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ငါသည္ ျဗဟၼ ကာယ၊ ငါသည္ ဓမၼကာယ ဟု ရင့္က်ဴးျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိေ၀ါ ဟာရ အသံုးအႏႈံးမွာ အစၥလာမ့္ ရွရီအတ္သ္ ေဘာင္မွ ၾကည့္လွ်င္ ႀကီးစြာေသာ ရွရီးခ္က္ (ေရာႁပြန္းကိုးကြယ္မႈ) ျဖစ္ရန္ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း- လက္ရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ခါးခါးသီးသီး ျငင္းဆန္ေနေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ (ျဗဟၼ) ရွိ၏ ဆိုသည့္ စကားလံုး ေ၀ါဟာရအား ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမကိုယ္တိုင္က တိုက္ ရိုက္၀န္ခံခဲ့ေသာ စကား လံုး ျဖစ္ေပသည္။ (အစၥလာမ့္ ဆူဖီဇင္ေလာကတြင္ မန္ဆူးအဟာမဒ္က အနလဟာ့က္ ဟု ရင့္က်ဴးခဲ့သည္ႏွင့္ ပံုစံတူသည္။)

ျဗဟၼကာယ ဟူသည့္ ေ၀ါဟာရႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း သံုးေသာ ဓမၼကာယ (ဓမၼကိုယ္ထည္) ဟူသည့္ စကားလံုး သည္လည္း နားလည္ရ လြယ္ကူေသာ စကားလံုးပင္ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ကိုယ္တိုင္သည္ ဓမၼ မ ဟုတ္ေခ်။ သူသည္ သစၥာေလးပါး တည္းဟူသည့္ ပရမတ္တည္ၿမဲေသာ ဓမၼအား ကိန္းဆိုက္သိျမင္သူသာ ျဖစ္ သည္။ ဓမၼမွာ နဂိုပကတိ တည္ရွိေနေသာ အရာ ျဖစ္ သည္။ ထိုသို႔ ရင့္က်ဴးသည့္ အေျခအေန အခိုက္အတန္႔မွာ သူသည္ ဉာဏ္စဥ္ႏွင့္ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနေသာ ကာလ ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဓမၼအား ဆိုက္ၿမိဳက္ လွ်က္ ခံစားေနေသာ အခိုက္အတန္႔ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အနိစၥကိုယ္ထည္ကို ေဆာင္ေနသည့္ လူသား ေဂါတမ သည္ အခ်ိန္မလပ္ သူႏွင့္ ဉာဏ္စဥ္တစ္သားတည္း ျဖစ္ေနျခင္းကား မဟုတ္ေခ်။ ထုိအခ်က္ကို မစၥၽိမနိကယ္ ေတ ၀ဇၨသုတ္၌ “ငါသည္ အိပ္ေနစဥ္၊ ေလွ်ာက္ေနစဥ္၊ ထိုင္ေနစဥ္- အစဥ္အၿမဲ အခ်ိန္မလပ္ သိေနသည္၊ သဗၺညဳတ ဉာဏ္စဥ္ရထားသည္၊ ဟု ဆိုသူသည္ ငါႏွင့္ပတ္သက္၍ မဟုတ္မမွန္ေျပာသူ ျဖစ္၏၊ မဟုတ္မမွန္ စြပ္စြဲ သူ ျဖစ္၏၊။” ဟု အတိအက် ၀န္ခံထားေပသည္။

သို႔ျဖစ္၍ ဉာဏ္စဥ္ရ လူသားတစ္ဦး၏ ႏွတ္မွ “ငါ” ဟူသည့္ အသံုးအား သံုးႏႈံးဖြင့္ဟတိုင္းတြင္ သူ႔ကိုယ္သူ ျဖစ္ သည္ဟု အစဥ္ သတ္မွတ္၍ မရႏိုင္ေခ်။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ က်မ္းျမတ္ကုရ္အံ တစ္အုပ္လံုးတြင္ “ငါသည္ ကိုးကြယ္ရာ အရွင္ျဖစ္၏၊ ငါ့အား သာကိုးကြယ္ ၾကကုန္ေလာ့၊”ဟု ေျပာသမွ် စကားလံုးသည္ ကိုယ္ေတာ္မုဟမၼဒ္ႀကီး၏ ႏွတ္မွ ထြက္ေသာ စကားလံုးမ်ားသာ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ အစၥလာမ္၏ ခိုင္မာေသာ အုတ္ျမစ္ အေလွ်ာက္ ကိုယ္ ေတာ္ျမတ္ႀကီး ၀ဟီ (သဗၺညဳဉာဏ္စဥ္) ကိန္း ဆုိက္ေနစဥ္ ႏႈတ္မွ ထြက္ေသာ “ငါ” ဟူသည္ အလႅာဟ္ (ပရမတ္ ဘုရားရွင္) ၏ နာမ္စားျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ၿပီးသားပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ အာရ္ဗီ စာေပသဒၵါ၏ ခြဲျခားနားလည္ ေစမႈကလည္း အလႅာဟ္ႏွင့္ လူအၾကား ခြဲျခားနားလည္မႈအတြက္ တန္ဘိုး မျဖတ္ႏိုင္ေသာ အင္အား တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶဘာသာသည္သာ မက ေရွးက်ေသာ ဘာသာအားလံုးတြင္ စာေပသဒၵါအရ အင္အား မခိုင္မာခဲ့ေသာေၾကာင့္ လူသား ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ဉာဏ္စဥ္၏ ဇစ္ျမစ္၊ ဓမၼ၏ဇစ္ျမစ္ အရာခပ္သိမ္းအား ျဖစ္တည္ေစေသာ ပရမတ္ဘုရားရွင္ (အာရ္ဗီေ၀ါဟာရျဖင့္ အလႅာဟ္)ႏွင့္ အသံုးအႏႈံးေရာႁပြန္းခဲ့ရသည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ထို႔ အတြက္ မံသမ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ မျမင္အပ္ေသာ ပရမတ္ဘုရားရွင္ ရွိသည္ဟူျခင္းကို မည္သို႔မွ် ပါယ္ဖ်က္၍ မရ ႏိုင္ေကာင္းေခ်။ ခရစ္ယာန္တို႔ လက္ခံထား ေသာ သမၼာက်မ္းစာ၏ ဓမၼသစ္ ရွင္ေယာဟန္ခရစ္၀င္ ၁၀း၃၅၊ ၃၆ တြင္- သင္တို႔ လက္ခံထားေသာ ေရွးက်မ္းမ်ား၌ ဘုရား သခင္၏ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အား လက္ခံရရွိသူတို႔အား ဘုရား ဟူ၍ ေခၚေ၀ၚၾကလွ်င္– ဘုရားသခင္က သန္႔ရွင္းေစ၍ ေလာကသို႔ ေစလႊတ္ေသာ သူက ငါသည္ ဘုရား သခင္၏ သားဟု ဆိုျခင္းေၾကာင့္ အျပစ္ရွိသေလာ- ဟု ကိုယ္ေတာ္ေယရႈက သူ႔ကိုယ္ သူကာကြယ္ေျပာ ဆိုထား ေပသည္။ ထိုက်မ္းခ်က္အရလည္း ေရွးဘာသာ၀င္မ်ားသည္ သူတို႔၏ ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား ဘုရား ဟူ ၍ပင္ ေျပာဆို သံုးစြဲခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ စာေပသဒၵါအရ တိက်ျပတ္သားစြာ ခြဲျခားထားမႈ မရွိေသာ ေရွးဘာသာ၀င္မ်ား အေနျဖင့္ ပရမတ္ ဘုရားႏွင့္ လူသား ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပညတ္ဘုရားတို႔အၾကား ခြဲျခား နားလည္ႏိုင္ရန္မွာ ဓမၼအား တိက်ျပတ္သား စြာ သိနားလည္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ရွင္၀ကၠလိအား “ဓမၼကို မသိလွ်င္ ငါ့ကို ျမင္ေသာ္လည္း ငါ့ကို ျမင္ျခင္း မဟုတ္၊” ဟု ဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေရွးက်ေသာ သက္ဆိုင္ရာ ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အေနျဖင့္ လူသားမ်ား ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အားနည္းေသး ေသာ ေခတ္ကာလ တြင္ ေပၚထြန္းခဲ့ရသည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူတို႔အေနျဖင့္ အစ၊ အလယ္၊ အဆံုး ေကာင္းမြန္ တိက်ျပတ္သားေသာ ကေမာက္ကမ ကင္းေသာ တရား (ဓမၼ)ကို သြန္သင္ရန္ ေနာက္ဆံုးပြင့္ ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပြင့္ေပၚဦးမည္ဟု ခိုင္မာစြာ ေျပာခဲ့ ျခင္းပင္–၊ (ပါတိက၀ဂ္- စကၠ၀တၱိသုတ္ ၁၀၇)။

 (လူသားမဟုတ္ေသာ- ဓမၼ၏ ဇစ္ျမစ္ျဖစ္ေသာ ပရမတ္ဘုရားရွင္ ဟူသည္ႏွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ တင္ျပမႈမွာ- ဤမွ် ဆိုလွ်င္- အေတာ္ အတန္ လံုေလာက္ၿပီ ဟု ဆင္ျခင္မိပါသည္။)

]]&[ef;wdkY olwpfyg;wdkYonf ig\tjypfudkjzpfap? w&m;\tjypfudkjzpfap? oHCm\tjypfudk jzpfap ajymMu&mü ]]þpum;onf þtaMumif;aMumifhvnf;r[kwf? þtaMumif;aMumifhvnf; rrSef? pifppftm;jzifh þtjypfonf igwdkYü xif&Sm;r&Sd}} [k r[kwfonfudk r[kwfonfhtwdkif; oifwdkYajz&Sif;&rnf/}} ('DCedum,f? oDvu©efygVdawmf? jA[®Zmvokwf)

(1)     Ak'¨0g'onf zefqif;&Siftm; ypfy,faom 0g'[k rnfodkYrQ 0efcHEdkifjcif;r&SdaMumif; yd#uwf awmftm; aMunufESHYpyfolwdkif; 0efcH&rnfjzpfonf/

                jrwfpGmbk&m;&Sifudk,fawmfwdkifonfvnf;aumif;? tbdnmOf& ax&D^ax&mwdkYonf vnf;aumif;? a'0wmwdkYonfvnf;aumif; zefqif;qif;jcif;qdkif&m £'¨dwefcdk;udk tbdnmOftpGrf;? ur®ud'¨dtpGrf;jzifh NyD;apaMumif; ajrmufjrm;pGmaom ygVdawmfwdkYwGif tvG,fwulavhvmEdkifygonf/ odkYaomf xdkwefcdk;&Sif zefqif;&SifwdkYxHü 0wfjyKrI Worship jyKjcif;onf jrwfaomtusdK;r&Sd/ wdkifwnfqkawmif;rIonfvnf; tcsnf;tESD;yifjzpfaMumif; a[mMum;xm;ygonf/

(2)     rD;wdkifi,fwpfckvif;&ef ydef;ydwfatmifxlonfh tarSmifxkBuD;rSm tyHhtydk;omjzpf\/ tvm;wlyif udk,fawmfa*gwr[laom Ak'¨bGJUaqmif ÓPfpOfawmfaqmif yk*¾dKvfjrwfwpfyg; yGifhay:&efrSm tjcm;tjcm;aom ÓPfpOfawmfaqmifrsm; yGifhay:&eftwGuf vdktyfaom ywf0ef;usif tyHhtydk;BuD; vdktyfayonf/

wuúenf;rusaom OyrmrsdK;omjzpfonf/ roifhavsmfaomenf;jzifh taMumif;udk &Smjcif;rsdK;jzpfaeonf/ Oyrm oltqifh 1 &onfrSm tjcm;olrsm;xuf pmBudK;pm;í aumif;pGmajzqdkEdkifjcif;jzpfonf[k ,lq&rnfhtpm; tjcm;olrsm; tqifh 1 r&í jzpfonf [k ,lqouJhodkY jzpfonf/ tusdK;tquftm;jzifh tqihf 1 &vdkvQif aumif;pGm pmBudK;pm; [k em;vnf&rnfhtpm; tqifh 1 &vdkvQif tjcm;olrsm; pmr&atmifvkyf[lonfh oabm odkYom ouf0ifayrnf/ þOyrmrsdK;onf xm0&y&rwfbk&m;u wpfa,mufaomoludk ÓPfpOfay; uHprf;rJazmuf&ef tjcm;olrsm;udk vrf;vTJtarSmifzHk;apvsuf aemifwGif xm0& i&Jü usufpm;ap&rnf[k qdkouJhodkYyifjzpfonf/

(3)     udk,fawmfa*gwr ryGifhrD ywf0ef;usifBuD;onf q&mpOfzGifhqdkaom twå0g'BuD;ESifhom vTrf;NcHKvsuf&Sd\/ wpfenf;tm;jzifh q&mpOfzGifhqdkaom zefqif;&Sif0g' tkyfaqmif;BuD;xJrS ywf0ef;usifwpfckvHk; ½kef;xGufEdkifjcif; r&SdbJvsuf trSefpifppf y&rwfbk&m;&Sif (tv’m[f) tm; udef;qdkufodjrifEdkifjcif;r&SdbJ wmwrHydwfqdkYxm;onfh jrpfBuD;wpfckxJodkY pD;xGufjcif;r&Sd trdIufoESpfrsm;jzifh npfax;vsuf&Sdawmh\/

q&mpOfzGihfqdkaom zefqif;&Siftwå0g' jrpfzsm;cH&mudk jA[®Zmvokwf ('DCedum,f oDvu©efygVdawmf) ESifh t*¾nokwf (okwfygwdu0*f) rsm;wGif jrwfpGmbk&m;&Sif a[mMum; awmfrlcJhygonf/ xdka'oemudk jA[®PykPÖm;wdkYuvnf; ]]Mum;zl;\}} [k vufcHcJhygonf/ twdwfb0rsm;udk xif&Sm;odEdkifaom orP? jA[®PwdkY\ rjynfhpHkonfh tjrifudk jrpfzsm;cH aom 0g'jzpf\/ ]]usrf;pmtkyfxJuygowJh}}? ]]wpfa,mufaomudk,fpm;vS,fBuD;&JU pum;yJ}} ponfhtaMumif;rsm;aMumifh twå0g'jzpfvmonfr[kwf/ psmefusifhpOfrsm; aygufajrmufNyD; aom ]]t|u? 0gru? *gra'0? a0omrdwå}} ponfh &aohrsm; ydkYcscJhonfha0'usrf;*efrsm;jzpfjcif;? a&S;u oDv&Sdaom jA[®P&aohrsm;u xdef;odrf;vmjcif;? O'u&aohwdkYuJhodkY rdrdudk,fwdkif psmefw&m;usifhBuHEdkifjcif; ponfhtcsufrsm;aMumifh zefqif;&Sif twå0g'onf tajccdkifvsuf &Sd\/ odkYaomfed*P²em#ykwå? ru©vda*gomv? yl&mPuóypaom q&mrsm;\ 0g'rsm; vnf; xdktcgu &SdcJhavonf/ ('DCedum,f? oDvu©efygVdawmf? omrnzvokwf)

        þavmuü tewå0g'rSty tvHk;pHkaom t,l0g'wdkYonfvnf;aumif;? bmomrJh wdkYonfvnf;aumif;? t"dutm;jzifh ]]igonf twdwfb0ujzpfcJhonf}} ]]igonf twdwf b0u rjzpfcJh}} ]]igonf aovGefNyD;aemufjzpfOD;rnf}} ]]igonf aovGefNyD;aemuf rjzpfawmh}} [laom yk*¾dKvfowå0golig ynwfty: twåtjrifpGJ&Sdonfomwnf;/ wpfckwnf;aom y&rwf bk&m; (tv’m[f)um; NrJ\ tpdk;&\[laomt,lonf jA[®Zmvokwfvm ]]{uopöów0g'}}ESifh wdw¬m,eokwfvm  ]]£ó&edr®me0g'}} rsm;twGif; tusHK;0if\/

(4)     xdkodkYaom tajctaewGif bmomw&m;\ arGUavsmfolrsm;u rlvZpfjrpf y&rwfbk&m;&Sif (t&fADac: tv’[f) t*¾nw&m;tm;awGUod&ef tNydKifBudK;pm;Muavawmhonf/

jrwfpGmbk&m;&SifvufxuftcgwGif rdrdtwå(individual soul) pifMu,fatmif a,m*usifhpOfrsdK;pHk jzifh  BudK;pm;um y&rtwå (universal soul) ESifh aygif;pyfoGm;&ef BudK;yrf;Muolrsm;omru yl&mPuóy?ru©vda*gomvpaom q&mBuD; (6)OD;\ wynfhrsm;? t,l0g'jiif;ckefol y&dAdkZfrsm;? Oywdó?aumvdwwdkYuJhodkYrao&mw&m;&SmazGolrsm;? O'u&aohuJhodkY psmefvrf;oGm;olrsm;? O½ka0vuóy&aohrsm;uJhodkY rD;udk ylaZmfol ur®Bud,m0g'Drsm;? 'd|"r®okc[kqdkum umr*kPfarGUavsmfolrsm; ponfjzifh t,l0g'aygif;pHk&Sdvsufom; jzpf\/ oHo&mudk NiD;aiGUaomolrsm;u trSefw&m;udk &SmazG&ef enf;tpHkpHk vufvSrf;rSD&mjzifh BudK;pm;ouJhodkY b0 emusOf;csuf&Sdolrsm;? Oyrm – rw&m;pGyfpGJcH&ol? 'kp½dkufrIjyKcH&olrsm;u rlvZpfjrpf y&rwf bk&m;udk &ifqdkif&ef tNydKifBudK;pm;jcif;rsm;vnf; &SdaeEdkifayawmhonf/

(5)     udk,fawmfa*gwronf xdkodkY tNydKifBudK;pm;aeolrsm;rS wpfOD;omjzpfonf/ a&S;b0tquf qufu yg&rDjznfhqnf;cJh&onf[laom rdk;usa&Tudkr[kwfacs/

bk&m;avmif; od'¨w¬rif;om;onf udk,fwdkifu tdkwwfaom oabm&Sdygvsuf? emwwfaomoabm&Sdygvsuf? aowwfaomoabm&Sdygvsuf? tdkrif;,dk,Gif;ysufpD;wwf aom ouf&SdoufrJhwdkYudk pGJ,lodrf;ydkufvdkjcif;r&SdawmhbJ yg&rDÓPf&ifhoefonfhtm;avsmfpGm vdktyfrI trIudpöenf;aom&[ef;b0udk,l í  eef;wGif;rSxGufNyD; w&m;&Smjcif;jzpfonf/ rnfonfudkawGUatmif Oyrm jA[®mudkawGUatmifqdkNyD; tm;xkwfjcif;rsdK;r[kwfedkifay/ rsufarSmufb0üyif txl;uJqHk;aom opömw&m;udk xif&Sm;od&efjzpfonf/ (xdkigonf þqdkcJhonfh twdkif; &[ef;jzpfNyD;vsuf omvQif tb,ft&monf tjypfuif;aom w&m; ayenf;[k &SmazGvsufç tb,ft&monf (twkr&Sd) jrwfaom Nidrf;at;&m edAÁmefenf; [k &SmazGvsuf umvmr tEG,füjzpfaom tmVm&xHodkY csOf;uyfNyD;aemuf umvmr tEG,fü jzpfaom tmVm&udk ]]ighoQifumvmr igonf þomoemawmfü jrwfaom tusifhudk usifhvdk\}} [k þpum;udk ajymqdk\t*¾da0óe þodkY ajymqdkaomf umvmr tEG,fü jzpfaom tmVm&u ]]toQifonf aeygavmh?þw&m;um; ynm&Sd a,musfm;onf rMumrDyif rdrd\ q&mt,ludk udk,fwdkif xl;aom ÓPfjzifhrsufarSmuf jyKvsuf jynfhpHkapí aeEdkif&maom oabm &Sdyg\}} [k ightm; ajymqdk\/t*¾da0óe xdkigonf rMumrD vsifjrefpGm omvQif xdkw&m;udk oif,l\/ t*¾da0óe xdkigonf EIwfcrf; vIyf½HkrQom qdkjyonfudk vdkufqdk½Hk rQavmufjzifh omvQif odNyD [laom pum;udkvnf;aumif;? cdkifjrJNyD [laom pum;udk vnf;aumif; ajymqdk Edkif\/ igudk,fwdkifuvnf; od\jrif\[k 0efcH\? olwpfyg;wdkYuvnf; ajymqdkMu ukef\/ t*¾da0óe xdkightm; umvmr tEG,fü jzpfaom tmVm&onf þw&m;udk ]udk,fwdkif xl;aom ÓPfjzifh rsufarSmuf jyKumjynfhpHkapí ae&m\} [k ,kHMunfrI oufoufrQjzifh ajymMum;onf r[kwf? pifppftm;jzifhumvmr tEG,fü jzpfaom tmVm&onf þw&m;udk odjrifvsuf ae\}} [k tMuH jzpf\/ rZÑdredum,f rlvyPmoygVdawmf r[m,ru0*f r[mopöuokwf/)

        xdkw&m;onf rnfodkYrnfyHk&Sdrnfudk BuHawG;raeawmhbJ tEdIif;rJhtxl;uJqHk;udk udk,fawmfwdkifodvQif vHkavmufNyDomjzpf\/ xdkYaMumifh O'uESifh tmVm&&aohrsm;xHü psmefw&m; &pOfuyif yg&rDtavsmuf pGefYcGmcJhjcif;jzpfonf/ xdkacwfu 'kuú&p&d,mwytusifhonf xif&Sm; onf/ ¤if;usifhpOfvnf; trSefr[kwfaMumif; odcsdefü pGefYcGmonf/ bk&m;avmif; od'¨w¬ rif;om;onf yg&rDÓPf &ifhoefcsdef0,f ]]or®moHAk'¨}}[k q&mrul tvdkvdk rdrdyg&rDtpGrf; jzifh odp&mw&m;wdkYudk r<uif;rusef xif&Sm;odjrifav\/ jrwfpGmbk&m;tjzpf a&mufawmf rl&ef yg&rDjznfhusifh&aMumif; O'´uedum,f p&d,myd#uwfawmfü xif&Sm;avhvmEdkifonf/ Ak'¨onf tdrfacgifrdk;udkcGJí ÓPfynmudk olwyg;u ESvHk;twGif; xnfhoGif;ay;jcif;cH&ol r[kwfacs/

(6)     tb,faMumifhqdkaomf t&m&mtm; arG;&myg odcJhjcif;r[kwf[laom olYb0rSwfwrf;rsm;u oufaocHvsuf&Sdawmhonf/

t&m&mudk arG;&mygodoljzpfrSom zefqif;&Sif xm0&bk&m;\ uHprf;rJazmufjcif; cH&ol[k qdkxdkufygonf/ bk&m;avmif; od'¨w¬rif;om;onf r&Sdaom zefqif;&Sif\ tultnDryg t[kwf&Sdaom yg&rDuHw&m;tpGrf;jzifh oaAÁnKwÓPfawmfjrwfudk &cJhygonf/ jrwfpGmbk&m;&Sifonf rnfonfhomoemESifhrQ rwlaom oDv? orm"d? ynm? r*¾ifvrf;jrwf udk a[mMum;awmfrlcJhygonf/ pdwfapwoduf½kyfwdkY\ tjyeftvSefaMumif;usdK;qufEG,f oHo&mvnfywf jzpfysufaeyHkudk &Sif;vif;jynfhpHkpGm a[mMum;awmfrlcJhygonf/ "Belief in worship" rS vGefajrmufaom Ak'¨omoem0ifjzpf&jcif;onf a&S;ukodkvf tvGefaumif;í jzpfayrnf/

(7)     olonfrd½dk;zvmrS ajymqdkoGefoifcJhaom w&m;aygufajrmuf&ef bmoma&; vlwef;pm;odkY ul;ajymif;&rnf avmuDomrefvlom;b0udk pGefYvTwf&rnf? w&m;bm0em usifhBuH&rnf ponfh rd½dk;zvm oGefoifrIrsm;tavsmuf oludk,fwdkifa&S;tpOftvmtwdkif; vdkufem usifhBuHcJh&onfom jzpfonf/          

xdktaMumif;udk trSwf (5)rSm &Sif;cJhNyD;jzpfonf/ od'¨w¬rif;om;&JU avmuDb0onf omrefukvm;tkwfukefonf? rkqdk;ra,musfm;r[kwfbJ r,fawmf ewf&GmpH oGm;ojzifh tvdkvdkufcH&aom rif;om;b0jzpfonf/ xdkYtjyif oHa,mZOfwG,fp&m om;awmf av;u csnfaESmifxm;jyefyg\/ od'¨w¬rif;om;u avmuDudk enf;vrf;ESvHk;oGif; rSefuefpGmjzifh NiD;aiGUí awmxGufusifh&jcif;jzpfonf/ ]]igonf tylaZmfcHbk&m;&SifvkyftHh}} [laom pdwfxm;jzifh wudk,faumif;qefpGm awmxGufjcif;r[kwfbJ trsm;csrf;oma&;twGuf awmxGufusifhum rdom;pkESifh cGJcGmcJh&jcif;jzpfonf/ tepfemcHay;qyfcJhaMumif; p&d,m yd#uwfrSm avhvmEdkifygonf/ ]]tepfemcHonf}} qdkonfrSm a'gojzifh wkefYjyefjcif;rjyK?qE´jzifh wkefYjyefjcif;rjyK vkyfoihf&mudk vkyf&ygonfqdkaom oabmrsdK;jzpfonf/ tukov[dwfygaom tcGifhta&;rsm;udk pGefYjcif;yifjzpfonf/

Ak'¨bmomwGif igolwyg;r&Sd[kqdkvdkuf? b0tqufquf yg&rDjznfhvmonfqdkvdkuf? trsdK;rsdK;jzpfaeonfr[kwfyg/ rdvdE´tar;rsm; wGif vG,fvifhwul avhvmEdkifygonf/ ygVdawmf wGifvnf; omwd&[ef;\ t"r®t,ludk &Sif;vif;ay;jcif;ü avhvmEdkifygonf/ uHw&m;jzifh aMumif;usdK; qufEG,fjzpfysufrI tpOfoEÅmef tpOfudktpGJjyKí yk*¾dKvfowå0golig cGJjcm; owfrSwfaeaMumif; odjrifEdkifygonf/

(8)     xdktcsufudk tajccHvsuf bmoma&;vlwef;pm; *dkPf;q&mrsm;u rdrdwdkYudk,fwdkifyifvQif twårsm;tjzpf wpfom;wnf;jzpfvQuf rlvZpfjrpftwåtjzpfcH,lum tjcm;olrsm;ESifhrwl wrlxl;jcm;vsuf udk;uG,fylaZmfcHbk&m;rsm;tjzpf zefwD;,lcJhMuawmhonf/

                xdkodkY zefwD;,laom *dkPf;q&mrsm;onf tu,fírsm; qdk;0g;onf[k rSwf,ltHh/ xdk *dkPf;q&mrsm;ESifh xdktjzpftysufrsm;udk zefwD;aom £ó&edr®me xm0&bk&m; zefqif;&Sifonf omí ,kwfrmqdk;0g;oljzpfvwåHU/ tu,fí xdktjcif;t&monf zefqif;&Sif\ tvdk rygbJ jzpftHh/ xdkzefqif;&Sifonf raumif;rI rwm;qD;Edkifol? ÓPfynm pOf;pm;awG;ac:jcif;r&Sd zefqif;ol? tem*wfudk rodolomjzpfvwåHU/ (rSDjirf;-wdw¬m,eokwf)/ tu,fí tzefqif;cHrsm;tm; vGwfvyfpGm a&G;cs,fcGifhay;jim;tHh/ xdk*dkPf;q&m\ tjyKtrlaMumifh tjcm;olrsm;tay: tusdK;oufa&mufrI tay: u½kPmrxm; ynmr&Sdol zefqif;&SifomjzpfvwåHU/ tu,fí tzefqif;cHrsm;onf rnfonfhtaMumif;aMumifh rnfonfhtusdK;jzpfrnfudk arG;&myg odEdkifpGrf;ay;xm;tHh/ xdktcg vGwfvyfpGm a&G;cs,fcGifhay;onfrnf\/ aMumif;usdK; qufpyfrI ed,mrü tenf;i,frQyif toHk;r0if ae&mr&aom zefqif;&Sifü "Belief in worship" jyKjcif;onf tusdK;r&Sd/ xdked,mrudk zefqif;onfyJqdkygapOD; a&aomufvdkvQif udk,fwdkifaomufrS&\/ "Belief in worship" jzifh a&iwfrajy/ zefqif;&Sifonf þenf;tm; jzifh tydkoufoufomjzpfaMumif; wuúDyk*¾dKvfwdkY BuHq\/ yg&rDawmfwnf;[laom taMumif;aMumifh oaAÁnKÓPf&Sif jrwfAk'¨wGif ]]½kyf?pdwf? apwodwf? edAÁmef}} om y&rwf &SdaMumif; ESifh xdky&rwfrsm; tay: owfrSwfac:qdkrI ynwf &SdaMumif; om an,s"Hw&m; taejzifh odjrif\/

(9)     odkYjzpfí vlom;csif;Mum; trsdK;Zmwfrsm; uGJjym;vm&awmhonf/

                twdwfuHrsm; rwlcJhMuí arG;&mZmwdtajctaecsif; rwl? i,fpOfutajctae uvnf; rsufarSmufb0 vkyf&yfrsm;tay:rlwnfí uGJjym;jcm;em;vmayawmhonf/ zefqif;&Sif\ tvdkrygbJ *dkPf;q&mrsm;aMumifh q&m? wynfh uGJjym;oGm;onf[k zefqif;&Sif udk;uG,folrsm;u rqdktyfay/

(10)   t&m&mwGif ZpfjrpftwåjA[®mBuD;\ *kPfj'yfrsm; udef;0yfvsuf&Sdonf/ (tm&fADpum;jzifh t&m&mü tv’m[faqGzmhwfawmfrsm; udef;0yfvsuf&Sdonf) [laom taMumif;jycsufjzifh ½kyfyGm;qif;wkawmfrsm; xkvkyfudk;uG,fonfh "avhrsm; jzpfwnfvmawmhonf/

                tjcm;aom tjrifjzifh avhvmoHk;oyfvQif t&m&mü *kPfj'yfaqGzmhwfawmfrsm; udef;0yfvsuf&Sdonf[laom taMumif;jycsufjzifh cE¨mudk,frSxGufaom tnpftaMu;rsm;udk &GH&SmpGm pGefYypfvsuf&Sdonfh oif,lp&m rvdkaom "avhrsm;jzpfwnfvmawmhonf/ xdkodkY OyrmrsdK;jzpfoGm;vQif roifhavsmfawmhay/ jzpfoifhonfrSm awm&Gmav;wGif arG;zGm;vm aom arG;uif;puav;onf jA[®a&m tv’m[fhudkyg Mum;yif rMum;pzl;/ i,fpOfu upm;p&m yHkwlt½kyfav;awGxkonf/ v,f,mvkyfvQif uRJEGm;yHkav;jyKrnf/ txdrf;trSwf oauFwrsm; jyKvkyfonf ponfh OyrmrsdK;rsm;om qDavsmfayonf/

(11)   xdktajctaeqdk;rsm;rS vlom;taygif;tm; u,fwifEdkif&ef udk,fawmfa*gwronf oaAÁ ocFg&mtedpöm-jzpfwnfvmorQaom ocFg&onmrsm;onf NrJjcif;r&Sd[k a<u;ausmfvsuf? oifwdkYq&mpOfxifrSwfaeaom twårsm;onf tewårsm;omjzpf\[k twåESifh tewåtm; o½kyfoP²mefpGJjycJhjcif;omjzpfonf/

                &Sifawmfa*gwrAk'¨onf oHo&m0#fqif;&JrS vlewfjA[®mwdkYtm; vrf;jyu,fwif&ef ]]taMumif;w&m;rsm;\ jyKjyifpD&ifrIaMumifh jzpfay:vmaom tusdK;w&m; cE¨m (5)yg;onf jzpfysufajymif;vJvsuf&Sd\/}} taMumif;tusdK; qufEG,f&m ocFwe,fjzpfaom ]]pdwf? apodwf? ½kyf}}wdkY\ tedpöoabmudk &Sif;vif;azmfjycJhygonf/

                Ak'¨jrwfpGmu twårsm;onf tewåjzpfonf[k qdkvdk&if;r[kwfygacs/ twåudk,faumifonf &Sdyifr&Sd rdrdtvdktwdkif; tusdK;w&m;rsm;jzpfaeonfr[kwf rsm;pGmaomtaMumif;w&m;rsm; txmuftyhHjzifh tusdK;w&m;rsm; jzpfyGm;vsuf&Sdonf awblruocFg&rsm;\ rjrJrIudk wm;reddkifqD;r& paom teuf&SdonfY tewåudk a[mcJhjcif;jzpfonf/ þtydkif;rsm; onf y&rw¬a'oem Ultimate Truth jzpfí tbd"r®moif,lxm;NyD; vufawGUowdyXmef yGm;ayrSom learn very well, practice systematically jzpfum vG,fvifhwul oabmayguf em;vnfayrnf/ Ak'¨a'oemwGif y&rtwå (zefqif;&SifUniversal souls) ESifh ZD0twå (tzefqif;cH individual soul)[lí r&Sday/ jrwfpGmbk&m;onf a0g[m&tm;jzifh ]]ig}}[lí oHk;EIef;wwfouJhodkY rdrdudk,fwdkif BudK;yrf;tm;xkwf&ef ]]rdrd}}[lí ]]twå}}udk pum;taejzifh oHk;EIef; avonf/ ]]rdrdtvdkodkYrvdkuf?pdwf? apoduf? ½kyf? ocFwwdkYonf taMumif; tm;avsmfpGm ajymif;vJjzpfysufae\}} qdkaom oabmom tewåjzpfayonf/ ]]ajymif;vJ jzpfysufaejcif; rNidrfoufrIuyif xifxm;onfhtwdkif;r[kwf? tESpfom&rJh NiD;aiGUzG,f qif;&J}} [lonfh 'ku©oabmjzpfonf/

                þtewåoabmudk xif&Sm;ap&ef a'gufwmeE´rmvmbd0Ho\ tajztcsdKUudk ul;,l azmfjyvdkygonf/ ]]tewåqdkwm udk,fvkyfcsifwm vkyfvdkYr&bl;vdkY ajymwmr[kwfbl;/ jzpfysufrIESifh tpOfajymif;vJaewJhoabmudkajymwm? tewåvu©PmokwfudkzwfMunfh? vlawGtay:,Hudpöudk ajymif;vJvkyfudkifEdkifaomfvnf; tdk? em? ao oabmudk rcsKyfudkifEdkif ygbl;/ 'g tewåaygh? taMumif;w&m;nDñGwfjcif;aMumif; jzpfaeonfudk udk,fh&JUqE´t& jzpfay:aeonf[k xifwmyg/ taMumif;wpfckck csdKU,Gif;ysufpD;oGm;wmeJY wNydKifeuf bmrS vkyfvdkYr&bl;qdkwm xif&Sm;w,f/ avjzwfcHxm;&oludkyJ Munfhaygh? wu,fawmh udk,fjzpf csifwdkif; jzpfaew,ffqdkwm qdkif&mtaMumif;av;awG &SdvdkY jzpfaewmyg/}}y&rwåa'oemudk avhvmjcif;jzifh owå0gr&SdyHkudkvnf;aumif;? owå0g[k ynwf onmjyKp&m oEÅefpOfrsm;udk em;vnfEdkifygonf/

(12)   ocFg&avmujzpfaom þavmuDavmuonf ,m,DrQomjzpf\/ (40;30)/ tESpfom&r&Sd (29;64)/ ay:&durQomjzpf\/ (30;7)[k oGefoifxm;aom usrf;jrwfuk&ftH\ 'oeESifh MunfhvQif udk,fawmfa*gwrajymqdkcJhaom oaAÁocFg& tedpömqdkonfrSm jcm;em;jcif; r&Sday/

                Ak'¨&Sifawmfjrwfonf ]]oaAÁocFg&tedpöm}}[k a[mjycJhyg\/ taMumif;rSm obm0 w&m;\ oabmudk &Sif;jyvdkíjzpf\/ &Sif;jyvdk&jcif;rSm cE¨m (5)yg;\ rwnfNrJyHkudk odjcif; jzifh tusdK;aus;Zl;rsm;pGm &apíjzpfonf/ obm0udk xdk;xGif;odjrifNyD; tmo0uif;uGmapjcif;? uif;uGmonfhtqifhra&mufonfyJ xm;ygOD;awmh/ rdrdvwfwavm csrf;oma&;twGuf vG,fvifhwul 'kp½dkuf (10)yg; rjyKvdkawmhjcif;? jzpfysufqHk;&mudk pdwfñGwfjcif;? udavomtmo0rsm;udk z,f&Sm;vdkjcif;? jzpfysufajymif;vJrIaMumifh ylaqG;rIjzpfrvmjcif; ponfjzifh tusdK;rsm;pGm &apygonf/

                Quran Translation udk t*Fvdyf jrefrm ponfjzifh bmomjyefavhvmyg/ Ak'¨omoemESifh rwlnDyHkudk azmfjyvdk&if;omjzpfonf/ usrf;jrwf uk&ftH rSefonfrSm;onf[k a0zefykwfcwfvdkjcif;r[kwfyg/xdkYtwl yd#uwfomtrSef usefwmtrSm;[k vnf;rqdkvdkyg/

                Holy Quran 29:64 t& umzd&f (tpövmrfomoemudk r,HkMunfol)rsm;\ rsufarSmufb0 at;csrf;rIonf tESpfom&r&Sd/ tESpfom&&Sdaom wrvGefaemufqHk; tqHk; tjzwfay;rnfhaeYwGif *s[Eérf xm0&i&JodkY usa&mufaprnf[k qdkonf/ 29:64 ESifhra0; vSaom29:69 wGifvnf; ,ckrsufarSmufb0 rkpfvifrfrsm;u tv’m[f&SifjrwfeJY vrf;c&D;awmf(3:146, 3:151, 3:152 t& umzd&frsm;udk owfjzwfum rkpfvifrf urÇmwnfaxmifa&;vrf;)ü oufpGefYBudK;yrf;vkyfudkif&ef wdkufwGef;xm;ygonf/ 40:30, 30:7, 64:10, 64:16 usrf;csufrsm;uvnf; rsufarSmufb0 ab;tEÅ&m,f (,m,Db0ü) wrvGefb0 ab;tEÅ&m,f (xm0&b0ü) rsm;ESifh Ncdrf;ajcmufowday;xm;ygonf/ &nf&G,fcsufrSm3:142 wGif jy|mef;oGefoifxm;onfhtwdkif; rkpfvifrfrsm; ppfruf,SOfNydKifwkdufcdkuf&mü aoaoaMuaMu?&J&J0Hh0Hh? pGefYpGefYpm;pm; acsrIef;&efESifh zefqif;&Sifxm0&bk&m; tv’m[fudk aMumuf&GHUcefYjim;ap&efomjzpfonf/ txl;ojzifh 47:4 t& wrvGef xm0&b0udk vufn§dK; ñTefvsuf wdkufomwdkuf&ef wdkufwGef;vdkjcif;jzpfonf/xdkodkY &nf&G,fcsuf tusdK;oufa&mufyHk qdkvdk&if;teufum; uGmjcm;vSayawmhonf/ xdktcg ]]tb,faMumifh rkpfvifrfrsm;u umzd&frsm;udk vdkufvHowfjzwfjcif; ,ckrjyKygoenf;}}[k ar;&efvnf; &Sdayonf/3:28 udk avhvmzwf½Ijcif;jzifh &Sif;vif;rnfjzpfonf/

(13)   odkYaomf þae&mü wdrfjrKyfaeonfrSm avmutaygif;\tp t*¾ntm&fADbmomjzifh A'Dyif jzpfawmhonf/

                avmutaygif;\tpudk odvdkazmfxkwfvdkvQif rsm;pGmcufcJrIr&Sday/ ,ck uRefawmfwdkYta&SUu rSefom;jyif^pm&Guf\tpudk odvQif avmu\tpudk odEdkifNyDjzpf\/ Oyrm pm&Gufudk 0g;rSjyKvkyf\/ ajrmufjrm;pGmaom pufud&d,mrsm;? "mwkaA'ypönf;rsm;? xkwfvkyf rIenf;vrf;rsm;? tvkyform;rsm;udk oHk;&\/ 0g;yifonf 0g;oD;aphrS aygufvmum ae? a&? av? ajrrSvdktyfaom"mwfrsm;jzifh tpmcsufvkyfNyD; BuD;xGm;vm\/ pufud&d,mypönf;rsm;? "mwkaA'ypönf;rsm;? tvif;? a&? umAGef'dkifatmufqdk'fESifh owåK"mwfrsm;u rnfonfh t&mrsm;udk taMumif;jyKí jzpfvm&ygoenf;/ rnfodkY taMumif;jyKygoenf; ponfjzifh okawoejyK awG;awmMuHqygu oufwrf;om ukefoGm;rnf umbGefoHo&m? a&oHo&m? "mwkoHo&mrsm;tpudk &SmBuHíyif r&Edkifacs/ xdkYtjyif puúL[lonf ynwfomjzpf\/ puúLudkzGJYpnf;aom y&rwfjzpfaom yx0D? awaZm? 0ga,m? tmayg? 0PÖ? *E¨? &om? MoZm"mwfrsm; onf puúLysufpD;oGm;aomfvnf; enf;trsdK;rsdK;jzifh avmuwGif oHo&mvnf ajymif;vJ wnf&Sdaernfjzpf\/ puúLonf aqG;ajrUoGm;NyD qdkygpdkY/ puúLonf ZD0NydKuGJNyD; puúL\ trQif "mwf? owKå"mwfrsm;onf yHkpHtrsdK;rsdK; ajymif;vJum odyÜHenf;us oHo&mvnfrnfom jzpf\/

                pMu0Vmrsm;onf Super nova aygufuGJrIBuD;rS jzpfwnfvmonfqdkygu tqdkyg aygufuGJp&m Mu,fBuD; odkYr[kwf vGefpGmodyfonf;oGm;aom pMu0Vmrsm;wGif yg0ifzGJUpnf; aygif;pyfvmrI tqifhqifh&Sdayonf/ xdkodkYSuper novaoDtkd&Dt&vnf; aygufuGJoGm;vdkuf? jzpfwnfvmvdkuf? us,fjyefYoGm;vdkuf? aemufqHk;jyefpkoGm;NyD; wzefaygufuGJ us,fjyefYoGm; vdkufjzpf\/ Super nova taMumif; Google Search wGif vG,fvifhwul &SmazGEdkifygonf/

                twdtus rdrdwGifodEdkifaom ÓPfynmr&SdonfbJESifh txiftjrifrQom jzpfaom olwpfyg;\ pum;rQomjzpfaom tjcif;t&mjzifh pm&Gufudk tusdK;r&Sd oHk;oyfaernfhtpm; rSwfom;zG,f&mrod rjzpfwdkYudk rarhavsmhap&ef pm&GufwGif a&;vdkufjcif;uom aus;Zl; rsm;ayonf/ odEdkifavmufp&m r&Sdawmhaom oHo&mtponf Ak'¨omoemwGif t&m rxifawmhay (t*¾nokwftaMumif; aemufydkif;wGif azmfjyrnfjzpfonf)/ vufawGU rsufarSmufodp&m wrvGefb0 qdkif;p&mrvdkaom r*f (4)yg;?zdkvf (4)yg;? edAÁmefwnf; [laom avmukwå&mw&m;? emvQifcsrf;om? usifhvQifcsrf;om? usifhqJcsrf;om? usifhNyD; csrf;omaom jrwfa'oemw&m;rsm;om Ak'¨bmom0if olawmfpifwdkYü xifusefawmhonf/

                aq;ynm&Sifrsm;onf a&m*gwpfckuko&mü tvHk;pHkaoma&m*g ydk;rTm;rsm;rsm;\ tp t*¾nudk vlemtm; &Sif;jyraeawmhbJ a&m*gul;pufyHk rnfodkYrnfyHk ul;pufyHk? jzpfvm Edkifonfh a&m*gvu©Pm? rnfonfhaq;udk udk,fwdkifaomuf&rnfhyHkudkom vlemtusdK;iSm azmfjyukoavh&Sd\/ xdkYtwl tEdIif;rJhaq;q&m ]]aboZÆ*k½k}} jzpfawmfrlaom jrwfpGmbk&m; onf avmutpdEÅm,s (,ckrSmyif udavomtjynfYjzifh avmuudk MuHvSsif&l;&m\ xdkYaMumifh avmutm;rMuHoifh) taMumif; rdefYraeawmhbJ 'ku©cE¨m (5)yg;wdkY jzpfvmyHk? rnfodkY jzpfvmyHk? jzpfvmvQif cH&rnfh'ku©? vGwfajrmuf&ef vrf;pOfwdkYudk a0ae,stusdK;iSm azmfjy wdkufauR;\/ xdkYtjyif Ak'¨onf ÓPfynmudk wpfpHkwpf&mjzifh pGJ,lydwfzHk;xm;aom ed,w rdpämrsm;udk w&m;jy&ef yGifhawmfrrl? y&dAdkZfrsm; uJhodkY t,l0g'vSnfhvnfjiif;ckefae&efvnf; yGifhawmfrljcif;rsdK;r[kwfaMumif; em;vnftyfygonf/

(14)   avmu\tpudk twå (jA[®m)[k ac:qdkoHk;pGJ&mrS rlv ZpfjrpftwåESifh jzpfwnfcHrsm;? a&m,Suf½IyfaxG;aejcif;?(&S&dcfuf)udk wdkufzsuf&aom udk,fawmfa*gwronf xdka&m,Suf ½IyfaxG;aeaom 0g'Drsm;tm; awmfvSefy,fzsuforQwGif t*¾nwnf;[laom rlvZpfjrpfudk igod\ xdkxufydkíyifod\/ xdkodkYodaomfvnf; rSm;,Gif;aomtm;jzifh roHk;oyf? xdkodkY rSm;aomtm;jzifh roHk;oyfaomaMumifh udavom Nidrf;jcif;udk udk,fwdkifod\ [k ajymqdkNyD; oifwdkY\ q&mpOf awG;ac:,lq cHpm;aeaom twå[k ay:vGif q&mh0g'odvsuf a[maeaom t*¾nonfr[kwfao;[kom ajymcJhonf/ okwfygxdu0*f ygVdawmf/ t*¾n okwf tp[k odtyfaomw&m;udk ynwfjcif;ESifh yd#uwfwpftkyfvHk; &Sd twå (jA[®m)0g'tm; yg,fzsuforQaom oGefoifcsufrsm;wGif q&mh0g'qdkonfh pum;vHk;yg aeaMumif; aocsmpGm zwfapvdkygonf/

                'DCedum,f? oDvu©efygVdawmf? jA[®Zmvokwfvm {uopöoów0g'ESifh 'DC edum,fygxdu0*f 36 rSpaom t*¾n-tp[k odtyfaom w&m;udk ynwfjcif;a'oem 2ck u a[mawmfrlaom taMumif;t&mtm;jzifh jcm;em;rIr&SdvSay/ jA[®Zmvokwfawmfonf &[ef;wdkYtm; avmuwpfcGif&Sd rdpämt,l0g'rsm;udk azmfjy&mjzpfí ]]q&mh0g'? q&mh0g'}} [lí rdefYaejcif;r&Sday/ t*¾nokwfawmfonf orP? jA[®PwdkYudk a[mMum;í ]]q&mh0g'}} [lí ]]oifwdkY0g'}}jzpfaMumif; rdefYawmfrlcJhonf/ Ak'¨u orP? jA[®PwdkYudk ¤if;wdkY\ q&m0g' pwifjzpfvmyHkudkyif a[mMum;vdkufygonf/ ]]rdrdwdkYudk,fwdkifrodaom q&mh0g'onf vHk;0 rSm;rSm;,Gif;,Gif; vdrfvnfnm0g;jcif;omjzpf\}}[k rdefYawmfrrlay/ twdwfb0rsm;udk jyefvSefMunfh½IEdkifaom orm"d&onfh &aohrsm;\ rjynfhpHkaomtjrifjzpfaMumif; a[mawmf rlonf/ ]]jA[®m}}udk (rjynfhrpHk) udk,fwdkifodjrifívnf;aumif;? rnfonfudkrQrodbJ rSef;qí txifjzifh vnf;aumif;? rdpämewfqdk;aoG;pm;Nydwåm\ vSnfhpm;rIaMumifhvnf;aumif; ]]zefqif;&Sif}} t,l0g'onf ay:aygufvm\/

                &aoh? orP? jA[®PwdkYonf jrwfpGmbk&m; a[monfudk a&S;tpOftvmrsm;ESifh udkufnDayonf/ Mum;zl;cJhonf[k 0efcHukefonfomjzpf\/ okwfygxdu0*f t*¾nokwft& a[mMum;aom xdktpwnf;[laomw&m;onf oHo&m\tpr[kwfbJ þurÇmavmu\ tpudkom rdefYawmfrlvdk&if;jzpfonf/ tb,faMumifhqdkaomf ]]38? ighoQifwdkY &Snfaomumv vGefaomf wpfcgwpf&Hü þavmuonfysuf\/ xdktcgonf &Sdonfomwnf;/ avmu ysufwwfaom owå0gwdkYonf rsm;aomtm;jzifh tmbó&bHküjzpfukef\..}} avmu topfwpfzefjzpfvwfaomf ouf&SdAvm[if;vif;jzpfaom jA[®mhbHkü tmtó&bHkrS wpfa,mufaom jA[®mjzpfvm\/ xdkjA[®monf tjcm;jA[®mrsm;xuf oufwrf;vGefpGm &Snfoljzpf\/ tjcm;jA[®mrsm; tcsdKUaovGefNyD; vlYjynfa&mufvmaomf txHkyg&rDaMumifh orxorm"d bm0emjzifh twdwfb0umvt&Snfudk odjrifvm\/ xdktcg toufwrf; &Snf jA[®mBuD;udk zefqif;&SifNrJaom xm0&/ xm0& y&rtwåtjzpf oHk;oyf\/

                jrwfpGmbk&m;onf xdkjA[®mESifh urÇm (t*¾n)udk od\ /xdkYxufyif xdkjA[®m jzpfvmaMumif; w&m;ESifh ydkif;jcm;jcif;iSm rpGrf;omaom twdwfb0rsm;udk od\/ xdkodkY odjcif;aMumifh rSm;rSm;,Gif;,Gif; roHk;oyf/ t&[wår*fjzifh &Sif;NyD;aomudavomwdkY ukefNyD;aMumif; udk,fwdkifod\/ psmeform"d&Sifrsm; udavom jzpfp&monfyif Ak'¨ürjzpf/ t&[wår*fu y,fNyD;jzpf\/ þodkY aumif;pGmod\/

                xdkYaMumifh orm"d&Sif q&mh0g'onf oDvr&Sd xif&mjrif&mawGudk wpfpHkwpfa,muf o&Jwapäyl;ouJhodkY yl;uyfcgrS rSwfwrf;wifxm;aom w&m;rsdK;r[kwfyg/ xdkYtwl yd#uwf ygVdawmf ü jA[®mh0g'udk a[mwdkif; q&mh0g'[líom rdefYaeonf r[kwfyg/

(15)   oHo&m\tp

                ]]jr§m;vm&mudkrMunfheJY? vlemudkt&ifuk}} [onfh &Sifem*odef (em*aoe) \ pum; rSm Ak'¨bmomavmuü MomZmvTrf;vQuf&SdNyD; xdkpum;aMumihf oHo&mwnf;[laom avmuDjzpfpOfBuD;onf pwifjzpfay:apaom rlvvufonfZpfjrpfydkif&Sif r&Sdawmh[lvdk jzpfoGm;&awmh\/ þpum;tm; jyefvnfqifjcifvQifyif jr§m;'Pf&mvlem&SdNyD;qdkuwnf;u jr§m;vm&m? jr§m;ypfol &SdaeNyDqdkvdkjcif;yif/

                jr§m;qdyfoifhjcif;udk cHpm;&jcif;[lonf Zmwd? Z&m?Asm"d?r&PESifh jzpfysufrIqdkif&m rNidrfoufrIwdkY\ 'Pfoifhjcif;udk qdkvdkjcif;jzpfonf/ wenf;tm;jzifh rD; (11)yg; avmifNrdKuf cHae&jcif;yifjzpfonf/ xdkYtwl 'ku©opömrS rvGwfajrmufEdkif 'ku©cHae&jcif;oabmuJhodkY jzpfonf/ rsufpd? em;? vQm? udk,f? ESmacgif;? pdwfraem[k qdktyfaom 'Gg&yom'Xmersm;ü jr§m;oifhí 'Pf&m& tqdyf0if aejcif;jzpfonf/ xdkXmersm; jzpfvm&jcif;rSm twdwfu pkawNyD;aemuf udk,fEIwf pdwftjyKtrlpdwfapwem uHrsm; zefqif;tyfaom b0opfjzpfpOfopfwpfckqdkonfh rsufarSmufOyywåd b0&Sdvm&jcif;tay: rlwnfvsufom &Sdawmhonf/ jr§m;ypfolrSmvnf; uHw&m;yifjzpfonf/ jr§m;'Pfoifh&jcif; taMumif; (2)&yf twGif;tajctaeESifh tjyiftajctae[lí &Sdayonf/ jr§m;[lonfh jrifp&m? Mum;p&m? eHp&m? xdp&m? &om & p&mrsm;u '&pyf'Gg&Xmersm;ü oifhvsuf&SdonfrSm tjyiftajctae[k rSwf,lEdkifygonf/4if;wdkYESifhqufpyf aom"r®m&Hkrsm;udkvnf; tjyiftajctaetwGif;oGif;ygav/ Zmwd? Z&m?Asm"d?r&P[laom jr§m;qdyfoifh&ef OD;pGmjr§m;'Pf&m& aygufNyJemusifzdkY vdkay onf/azmuf0ifEdkifrIonf twGif;tajctae jzpfonf/ xdkodkY udk,fcE¨mtwGif; azmuf0ifrIudk udavom? tmo0rsm;[k wifpm;Edkifygonf/ ]]aboZÆ*k½k}} aq;q&mjrwfjzpfawmfrlaom jrwfpGmbk&m;&Sifonf azmuf0ifrIr&Sd&ef oHrPd udk,fvHkaq;awmfBuD;qdkonfh ]]t&[wår*f}} aq;awmfBuD;udk ]]aAm"dyu©d,  37yg;}} aq;ñTef; enf;tzHkzHkjzifh vdktyfovdk wdkufauR;awmfrlcJhygonf/ þodkY azmuf0ifEdkifrI&Sdjcif; [laom twGif;tajctaetaMumif;w&m;udk y,fowfawmfrlygonf/

                udavomrsm;onf wpfzefjr§m;rsm;udk zefwD;ypfcwfcsdef&G,fol ur®ed,mrBuD;udk tw¬dypö,jzifh aus;Zl;jyKonfh w&m;jzpfonf/ qdkvdkonfrSm udavom&Sdaeí udk,fEIwfpdwf trlt&m pdwfqE´apwemrsm;u uHjzpfae&jcif;jzpfonf/ (tvG,fqHk; ypönf;wck uGuf,lí jyxm;jcif;omjzpfonf/ tjcm;ypö,owådrsm;vnf; axmufyHhaeonfom)/ xdkYaMumifh jr§m;vm&m? jr§m;ypfolvnf; taMumif;tusdK; qufpyf&m ]]taMumif;w&m;udk trSDjyKí tusdK; w&m;jzpfapaom taMumif;w&m;}}[lonfh y#dpöorkyÜg' a'oemt& zefqif;&Sif (root cause, causeless cause) aMumifhr[kwfbJ jzpfae&onf/ y#dpöorkyÜg'udk vG,fvifhwul t*Fvdyf bmom&"Dependent Orginations" rsm;[k jyefqdkEdkifonf/ tp&Smr&ay/

                'ku©opömwnf;[laom jr§m;qdyfonf ork',opömqdkaom jr§m;rSvm\/ ork', [laomjr§m;onf r*¾opömrodrusifhjcif;rS ypfvGwfvdkuf\/ r*¾opöm rodjcif;? rusifhjcif;onf 'ku©udk okcxifí wG,fwmaeaom ork',jr§m;wHrS aygufzGm;vmoljzpf\/ xdk jr§m;wHuvnf; a&S;,cifu r*¾opöm rodjcif;? rusifhjcif;rS ypfvTwfvdkuf\/ xdkYaMumifh tusdK;r&Sd a0;vH&Snfvsm;pGm BuHqaernfhtpm; r*¾opöm usifhoHk;jcif;jzifh ork',rxGufvm 'ku©Nidrf;aom eda&m"opömodkY qdkufa&mufatmif raocifu BudK;pm;oifhvSawmhownf;/

(16)   xdktaMumif;udk udk,fawmfa*gwrudk,fwdkifu ]]&[ef;wdkY þoHo&m\tpudk rodEdkif}} [k ajymqdkcJh\/ (oH,kwfygVd? tewr*¾oH,kwf? a0ykv’yAÁZokwf) xdkpum;wGifvnf; oHo&m \tpudkrodEdkif xdkodkYrodjcif;rSm t0dZÆmzHk;vTrf;rIaMumifh[kqdkonf/

                trSwf (13)ESifh trSwf (15)wdkYwGif oHo&mtptaMumif; toifhtwifh&Sif;vif;NyD; jzpfonf/ trSwf (15)rS oHo&m\tpudk "Dependent Orgination" jzpfaom y#dpöorkyÜg' \ tp odkYr[kwf r*¾opömrodrusifhjcif;ESifh wG,fwmrI rnfonfu pwifonfudk od&Sdygu oHo&m tp odNyDjzpf\/ t0dZÆmonf oHo&mtpjzpfaomaMumifh a&SUwef;wifa[mxm;onf r[kwf/ arm[a[wk"mwfaMumifh t"dutm;jzifh oHo&mcE¨m 'ku©pnfyif0ajymonfjzpf&m tarm[ ynmjzifh jzwfawmufz,f&Sm;&ef odvG,fvdkívnf;aumif;? twdwfuH ocFg&rsm; jzpf&jcif;taMumif;udk azmfjyvdkívnf;aumif;? a&SUqHk;xdyfqHk;u a[mawmfrljcif;jzpfonf/ y#dpöorkyÜg'udk rl&if;ygVdawmfü us,fjyefYpGm a[mxm;onfrsm;tm; 'DCedum,f? r[m0*¾? r[med'geokwfü avhvmEdkifygonf/ arm[\taMumif;w&m; tajrmuftjrm;udk &Sif;jyvQif ukefEdkifzG,frxifyg/ tajccHtm;jzifh rQwoifhwifhaom pdwfqE´jzifh w&m;remjcif;ESifh em,lNyD; w&m;rusifhoHk;jcif;? ar;jref;pl;prf;rI r&Sdjcif;rsm;aMumifhjzpfonf/ (tmo0ork',m t0dZÆmork'a,m tmo0av;yg; rvSpfryg; xlxJpGm &Sdaejcif;u arm[ udkpOfqufrjywf jzpfaeap\)/ 'd|Kyg'gef\ taMumif;w&m;rSm pGJvrf;rufarmjcif;wPSmaMumifhjzpfonf/ þenf;tm;jzifh y#dpöorkyÜg' onf vnfywfvsufom &Sdawmhonf/ ]]teEÅr, orEÅy|mef;}} t& qdkvQif ydkrdkus,fjyefY vSayonf/ odEdkifzG,frjrifawmhaom oHo&mtpudk pOf;pm;aernfhtpm; raocifuyif r*¾opöm yGm;rsm;oifhvSayonf/

(17)   xdkYaMumifh avmutaygif;tm; pwifjzpfwnfapaom yifrZpfjrpf y&rwfbk&m;&Sifr&Sd[lí ,wdjywfjiif;qdkcJhjcif;r&SdbJvsuf q&mh0g' tpOftvm zGifhqdkaom a&m>yef;em;vnf udk;uG,fNyD;om; zefqif;&SifESifh ra&mpyfrd&ef Oyg,fwHrsOfESifh a&SmifvTJajymqdkae&aom tBudrfrsm;pGmudk yd#uwfawmfü awGU&avawmhonf/

                Ak'¨yd#uwfawmf\ rsm;pGmaom okwfawmfwdkYü zefqif;jcif;qdkif&m £'¨d0d" tbdnmOfESifh ur®Zd'¨dowdårsm; awGUjrifEdkifonf/ ]]£ó&edr®me}} onf tpdk;&aom zefqif;&Sif [líyifjzpfonf/ {uopöoów0g'udk rnfonfhyHkpHjzifh yHkazmfaeonfjzpfap wpfqlwnf; aom bk&m;u edpöxm0&jzpfvsuf ,ckb0wGif igwkdY\tvkyfrsm;udk aemifb0ü igwkdYcHpm; ap&ef pD&ifzefwD;ay;onfh zefqif;&Sifyifjzpfonf/ þae&mü zefqif;&Sifudk vlyHk&Sdonf[k qdkvdkjcif;r[kwfyg/ ]]bk&m;ocifu ighudkzefqif;jcif;r[kwf? iguom bk&m;ocifudk zefqif; jcif;jzpfonf}} [laom tqdktrdefYuJhodkYjzpfonf/

                r[med'geokwfwGifvnf;aumif;? oH,kwfygVdawmf ed'ge0*¾wGifvnf;aumif; taMumif;tusdK;qufpyfrIonfom Ak'¨yd#uwfü &Sdygonf/ rlvtaMumif;? t&if;tjrpf taMumif;[lí r&Sday/ taMumif;trSDjyK taMumif;u tusdK;xkwfonfom&Sdonf/ xdkokwåefrsm;wGif oHo&m0#frS vGwfajrmufa&;? opöm (4)yg; odjrifa&;om t"duxm; OD;wnf ayonf/ "Belief in worship" jzpfaom zefqif;&Sift,l Ak'¨vufrcH? r&Sd? rjrif[k qdkaMumif; xyfcgxyfcg ajymqdk&efrvdk[k xifygonf/ tu,fíjim; zefqif;&Sif&Sdygu Ak'¨ onf ]]0wfjyKudk;uG,fylaZmfrI tcrf;tem;rsm;}} taMumif;a[mrnfomjzpfonf/

(18)   owåavmu[lonfh ouf&Sdb0rsm; jzpfpOfonf q&mpOfzGifhusL;aom jA[®0g' zefqif;&Sif aMumifhr[kwf[k udk,fawmfa*gwrqdkonf/ (t*Fkw¬dKvf? r[m0*f? wdw¬,eokwf 62) xdk tcsufudk aumuf,lvsuf zefqif;&Sifudk jiif;qefolrsm;\ zefqif;&Sif[lonfudk udk,fawmf a*gwru tjywftom;y,fcscJhonf[k tcdkiftrm qdkMuawmhonf/ odkYaomf xdkokwfawmf wGifyif owåavmuonf a&S;b0uHaMumifhomjzpf&onf[lonfh a&S;b0uHudkom yHktyf em;vnfxm;aom yxrajrmuf tcsufESifh owåavmuonf taMumif;Zpfjrpfr&SdbJvsuf obm0tavsmuf jzpfvm&jcif;r[kwf[lonfh wwd,ajrmuf tcsufrsm;udk zHk;uG,fxm; vsufom &Sdawmhonf/

                ]]zHk;uG,fxm;onfr[kwfacs/ Ak'¨jrwfpGm&JU tjcm;aoma'oemrsm;jzifh r*¾vrf;udk ñTefaeMu jcif;omjzpfonf/ rdpämt,lrsm;udkomwGifwGif a[mMum;jcif;jzifh xdkt,lvufcHolwdkY pdwfrcsrf;omzG,f jzpfEdkifovdk tjcm;aom a'oemrsm;udk em,ljcif;jzifh xdkt,lrsm;udk tvdkvdkpGefYNyD;jzpfaomaMumifhjzpfonf/ xdkYtjyif xdkrdpämt,l0g'&Sifrsm;\ &,fp&maumif; aom enf;jzifh xdkokwåefrS a&Smif&Sm;yHkudk trSwfpOfrsm;tNyD;wGif yHkjyifOyrmjzifh &Sif;jyrnf jzpfonf/ jrwfAk'¨onf xdkokwåefudk a[mjcif;jzifh jyóemvnf; wdw¬drsm;ESifhrjzpfay/ tb,faMumifh ywd½lya'o t&yftcgaumif;jzpfaom Ak'¨wdkYa'owGif ]]t,l0g'rwlolrsm;udk ppfruf,SOfNydKifwdkufcdkufygav}}[k rnfonfh0g'urQ rñTefMum;xm; íjzpfonf/

                wdw¬m,e (rdpämt,ljzpfxGef;&m tajccHtaMumif;)

                xdkokwfawmfwGif owåavmu jzpfvm&yHkudk a[maejcif;rsdK;r[kwfyJ tawGUtBuHK cHpm;rIa0'emjzpfvm&jcif;onf

        (1)     ykaAÁuwa[wk         =       a&S;b0u jyKtyfcJhzl;aomuHaMumifhjzpf\/

        (2)     £ó&edr®mea[wk     =       xm0&bk&m;wdkY\ zefqif;jcif;aMumifhjzpf\/

        (3)     ta[wk^typöo,    =       taMumif;wpfpHkwpf&mr&SdbJjzpf\/

        [laom rdpämt,l (3)rsdK;udk tus,fa[mjyxm;ygonf/

                tm½HkESifh 'Gg&wdkufqdkifrIaMumifh jzpfvm&aom cHpm;odjrif&rIonf 0dygu ur®zv uH \ tusdK;omjzpfonf/ twdwfuHonfomru ypöKyÜefpdwftajctae? ½kyfydkif;qdkif&m tajctae tm[m&umva'o tm;xkwfrIya,m*rsm;ESifh qufpyfaeygonf/ em;vnf& cufcJrIr&SdEdkifay/ tb,faMumifhqdkaomf rsufarSmufb0üyif ukodkvf? tukodkvf wpfrsKd; wnf; oefYoefYjyKaejcif;r&Sdí twdwfuajrmufrsm;pGmaom uHrsm;onfvnf; tcGifhtcg aumif;udk cHpm;rI a0'emtusdK;xkwf&ef apmifhae&ayonf/ xdktcGifhtcgaumif;udk ypöKyÜef tajctaeuom zefwD;onfjzpf\/

                twdwfb0uHrsm;taMumif;ESifh tjcm;t,lrsm;taMumif; trSwf(19)wGif qufvuf azmfjyoGm;ygrnf/

(19)   xdkokwfawmfwGif a&S;b0uHaMumifhcsnf; jzpf&onfrsm;udk jiif;onf/ q&mh0g'zGifhqdkaom zefqif;&Sift,ludk jiif;onf/ taMumif;Zpfjrpfr&SdbJjzpfvm&onf[lonfh obm00g'udk jiif;onf/ xdkodkYjiif;qefNyD;aemuf xdk0g'rsm;udk r&Sif;bJvsuf tZÑwådum,e"mwf (6)yg; aMumifh oli,fonf trd0rf;wGif;odkY ouf0ifí vljzpf\/ vljzpfí emrf½kyfjzpf\/ emrf½kyf aMumifh tm,we (6)yg;jzpf? tm,we (6)yg;aMumif; zójzpf? zóaMumifh a0'emjzpf ponfjzifh &Sif;vif;NyD; aemufqHk;ü emrf½kyfcsKyf&m edAÁmefodkY vrf;ñTefjcif;rsm;udkom azmfjyxm;ayonf/

                Myanmar Engineer Forum rS xdkwdw¬m,eokwfESifh uHtaMumif;udk ul;,l&Sif;jyvdkygonf/

        ~~~]]t&m&m[m a&S;b0u jyKcJhwJhuHawGaMumifh jzpfvm&wm? ,ckb0rSm t&ifb0u uHawG tusdK;ay;aeMuwm}}vdkY ,lqwmrsdK;udk Ak'¨u t,lrSm; ykaAÁuwa[wk'd|d (a&S;ujyKcJhaom taMumif;aMumifhom)vdkY a[mMum;cJhwm rSefygw,f/ 'Dvdkt,l0g'&SdolawG[m ]]rdrdwdkY vkyfaqmifoifhonfudk vkyfaqmif&ef rvkyfoifhonfwdkYtm; rvkyf&eftwGuf qE´ESifh BudK;yrf;tm;xkwfrIwdkY jzpfay:rvmEdkif/ vkyfoifhrvkyfoifhonfudkvnf; rSefuefpGm rodjrifí owdxm;apmifhxdef;jcif;onf jyKrnfr[kwfawmh}}vdkY Ak'¨u rdefYMum;cJhzl;ygw,f/ (tH-3-62? t*Fkwå&edum,f? r[m0*f? wdw¬m,keokwf? )/ 'g[m rsufarSmufb0rSmjyKwJh ypöKyÜefuHawG? BudK;pm;tm;xkwfrIawG? tjcm;aom taMumif;w&m;awGudk jiif;y,f&ma&mufvdkYjzpfygw,f/ t&m&m[m twdwfuH&JU tusdK;0dyguawGyJ r[kwfygbl;/ a&m*gwpfck&mwm uHaMumifh jzpfEdkifovdk (ur®ed,mr)? &moDOwkazmufjyefvdkY (Owked,mr)? aoG;avonf;ajc azmufjyefvdkY (ADZed,mr)? udk,fhudk,fudk *½krpdkufvdkY? olwyg;uvkyfBuHvdkY pwJhtaMumif;awG aMumifhvnf; jzpfEdkifygao;w,f/ 'gaMumifht&m&mjzpfysuforQrSm uHudkyHkcswm[m ykaAÁuwa[wk0g'vdkY Ak'¨u a[mMum;xm;ygw,f/ (oH-4-2-96? oVm,we0*¾oH,kwf? a0'em oH,kwf? t|owy&d,m,0*f? oD0uokwf)/

                odkYaomfvnf; twdwfuHawGudk vHk;0ypfy,fjcif;rjyKygbl;/ twdwfuHa[mif;awGu rsufarSmufb0ay:rSm vTrf;rdk;rI&Sdovdk ypöKyÜefuHopfawGu rsufarSmufb0eJY aemifb0rsm; twGuf vTrf;rdk;rI&Sdygw,f/ owå0gawGudk n§if;qJwJhol[m aovGefNyD;&if tyg,f? i&J usa&muf&w,f/ ra&mufcJhvdkY vljzpf&if toufwdkr,f/ tema&m*grsm;r,f/ 'Db0rSm touf? pnf;pdrfcsrf;om? ta>ct&Hponfjzifh uGJjym;jcm;em;rIawGu twdwfb0uHawG&JU ypöKyÜeftcGifh& tusdK;ay;awGyg/ (rZÑdredum,f? Oy&dyPÖmo? 0db*F0*f? plVur®b*Fokwf)/ xdkYtwlyJ rsufarSmufb0uHawG&JU tusdK;udk rsufarSmufb0rSmjzpfap?aemifb0üjzpfap? tjcm;aom tem*wfb0rsm;üjzpfap cHpm;&w,fvdkY a[mMum;xm;ygw,f/ (rZÑdredum,f? Oy&dyPÖmo?0db*F0*f? r[mur®0db*Fokwf)~~~

                'kwd,£o&edAÁmezefqif;&Sifudk udk;uG,fjcif;jzifh 'kp½dkuf (10)yg;jzpfaom ]]olYtoufowfavh&Sdol? ray;onfudk ,lavh&Sdol? rjrwfaomt"r®rIudk usifhavh&Sdol? vdrfajymol? ukef;acsmol? qJa&;ol? tusdK;rJhpum;qdkol? olwyg;pnf;pdrfrufarmol? ysufpD; apvdkol? rqDravsmf,lqol}} wdkYonf zefqif;&Sif;\ zefqif;rI[laom taMumif;aMumifhom jzpf&vwåHU/ tu,fí xdkodkYr[kwfrl zefqif;&Sif\ tvdkawmfrygbJ þtrIrsm;udk jyKEdkiftHh/þodkYjzpfvwfaomf zefqif;&Sifonf tajrmftjrifenf;yg;pGm zefqif;ol? avmuwpfcGif rw&m;rIrsm;udk wm;qD;EdkifpGrf;r&Sdolom jzpfayrnf/ xdkYtwl vGwfvyfpGm a&G;cs,fcGifhjyKonfqdkygu a&G;cs,forQudk atmifjrifpGm taumiftxnfazmfEdkif&ef Oyrm cdk;0SufEdkif&ef tcGifhtvrf;rsm;udk zefqif;ay;ae&jcif;jzpfí zefqif;&Sifb0rS uRefb0odkYom usa&mufoGm;rnfjzpfonf/ xdkodkY jzpf&um; zefqif;&SifrIonf zefqif;&Sif\ tusdK;pD;yGm;twGuf Oyrm worship rsm;rsm; tvkyfcH&&efavm odkYr[kwf tzefqif;cHrsm;twGufavm[k ar;cGef;xkwfp&m&Sdonf/

taMumif;r&Sdjzpfvm&onfqdkaom0g'udk azmfjycJhNyD;aom trSwfpOfrsm;t& em;vnf EdkifNyDjzpfí qufvufrazmfjyvdkawmhay/ xdkokwåefudkom avhvmMunfhMuygukef/

(20)   þü ouf&SdwdkYrSDwnf&m Moumoavmu (urÇm? Mu,f? v? eu©wf? a&? ajr? av? rD;) ponfwdkY rnfodkYjzpf&onfudk ajymqdkjcif;r&Sdacs/ odkYaomf yd#uwfawmf\ tjcm;aom taxmuftxm;rsm;t& xdkokwåavmuESifh Moumoavmuudk ocFg&avmuu ydkif\/ ocFg&avmuu zefqif;\/ odkYjzpfí taMumif;Zpfjrpfr&SdbJvsuf jzpfvmonf[laom obm00g'Drsm;tm; qefYusifcJhaom udk,fawmfa*gwrudk,fwdkif\ pum;t&yif xdkocFg& avmu jzpfwnfvm&jcif;ZpfjrpfrSm wdrfjrKyfaeawmhonf/

                pu©Ktp&Sdaom £a`E´wdkY&Sdaeaom cE¨mwdkY\ taygif;? cE¨mwdkY tpOf (vl? ewf? jA[®m? wd&pämef)wdkYudk owåavmu[kac:ygonf/

                avmu (3)yg;wGif pu©K? aomw? Cme? ZD0Sm? um,? re[laom £a`E´wdkYESifh rpyf aom ½kyftaygif;? ½kyftpOf (pMu0Vm? urÇm? wdkuf? rdk;? ajr)wdkYudk Moumoavmu[k ac:ygonf/

                xdkxdkMoumoavmuwGif&Sdaeaom xdkxdkowå0gwdkY\ oEÅefüjzpfavh&Sdaom avmuDpdwf (81)? apwodwf (52)? ½kyf (28)[laom awblruw&m;wdkYudk ocFg&avmu[k ac:ygonf/

                MoumoavmuwGif ]]yx0D? awaZm? tmayg? 0ga,m? 0PÖ? *E¨?&o? MoZm}} [laom ½kyfrsm;ESifh¤if;wdkY\Mum; [if;vif;jyif ]]tmumo}} ynwf½kyfponfwdkY yg0ifvsuf &Sdonf/

                ]]apwem [H bdu©a0 ur®H0'grd}}/ bdu©a0? &[ef;wdkY/ apwem?  EdI;aqmfwdkufwGef;rIapwemudk/ ur®H? uHw&m;[lí/ t[H? igbk&m;&Sifonf/ 0'grd? a[m\/ apwem,? xdkapwemjzifh/ apw,dwGm? EdI;aqmfNyD;aemuf uma,e0g? udk,fjzifhvnf;aumif;? 0gpm,0g? EIwfjzifhvnf;aumif;? reom0g? pdwftBuHjzifhvnf;aumif;? ,Hur®? tMuiftrIuHudk/ ua&mwd? jyK\/

]] ur®Kem–0wåaw avmaum? ur®Kem 0wåaw yZm/

                ur®edAE¨em owåm?&xómPD 0,m ,awm}}

                ur®Kem? uHw&m;jzifh/ avmaum? avmuBuD;udk/ 0w¬aw? jzpfap\/ ur®Kem?uHw&m;aMumifh/ yZm? owå0gwkdYonf/ 0wåaw?jzpf\/owåm?vla&m ewfyg owå0g wdkYonf/ ur®edAE¨em? uHESifhpyfvsOf;íom jzpfaeMu\/ &xomPD0,m ,awm? &xm;\ 0if½dk;ESifhbD; qufpyfvnfywfonfhyrm tpOfvdkufygvnfywfvsuf&Sd\/

                ]]pdawåe eD,wd avmaum? pdawåe y&duówd}} pdawåe?pdwfonf/ avmaum? avmuBuD;udk/ eD,wd? jyKjyifzefqif;a&SUaqmifae\/ pdawåe? pdwfonf/ y&duówd? qGJiif zefwD;aeav\/ pdwf[lonfh tm½Hkudk odwwfjcif;onf olcsnf;oufoufrjzpfbJ apwodufrsm; tNrJygvsuf&Sdí pdwfqdkonfudk apwoduf,SOfwGJxm;aompdwf[k rSwfyg/

                ]]avmaum avmaumwd baEÅ0kpöwd}} bkef;awmfBuD;aomjrwfpGmbk&m; ]]avmu avmu}}[k ajymaeMuygonfbk&m;/ tb,fudk avmu[kqdkygoenf;bk&m;/ jrwfpGmbk&m;&Sifonf ]]aboZÆ*k½k}} jzpfawmfrlí xdktcgü tusdK;rxifEdkiftHhaom ]]owåaA'? ZD0aA'?eu©wåaA'? ½lyaA'? "mwkaA'? ZD0ur®aA'}}rsm;jzifh &Sif;vif;raeawmhbJ ]]½kyfemrf (2)yg; ocFg&avmu}}udkom a[mawmfrlcJhygonf/ xdkocFg& ]]pdwf? apwoduf}} wdkYonf avmu (3)yg;udk qufcgcg taMumif;usdK;pyfvsuf zefqif;aeavaom tcsKyftjcmavmu jzpfaomaMumifhjzpfonf/

                ]]0dyguH ur®udav[d pdwEÅd pdwåH}} pdwåH? pdwf (apwoduf)wdkYonf/ ur®udavao[d? uH-udavomwdkYjzifh/ 0dyguH? ½kyfemrfcE¨mqdkwJh tusdK;w&m;wdkYudk/ pdwEÅd? pkaqmif;\/}} tJ'Dawmh pdwå (0dnmP) ypö,m emr½ly/ emr½ly? emrf½kyfw&m;avmuBuD;udk pdwfaMumifhjzpfonfh uHwdkYu zefqif;\/ qufvufNyD; awmh y#dpöorkyÜg' a'oemxJ tusHK;0ifoGm;jyefyg\/

                xdkocFg& (emrf½kyf)avmu jzpfvm&jcif;rSm uHaMumifhjzpfí uHjzpfvm& jcif;rSm udavom(t0dZÆmtygt0ifpdwfnpfnL;apaom w&m;rsm;) ry,fowf&ao;aomaMumifhjzpf\/ wdrfjrKyfjcif;r&Sdacs/

(21)   xdktcsufudk yd#uwfpmayü xl;cRefESHYpyfonfhtjyif 0dyóemü vdr®maom q&mawmfBuD; rsm;jzpfonfh v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;ESifh anmifvGef;q&mawmfBuD;u jyKjyifpD&ifrI ocFg& r[kwfaom tocFwy&rwf"mwfawmf[lonfh "mwfqdkonfh pum;vHk;jzifh azmfjyí –

                rdrdudk,fwdkif ocFg&avmutaMumif; ESHYpyfpGmrodEdkifonfESifh avmuDr[kwfaom jyKjyifpD&ifrI ocFg&r[kwfaom tocFgw y&rwf"mwfawmf edAÁme"mwfudk qGJ,l,lq ouJhodkY jzpfae\/ ]]"mwf}}[lonfh pmvHk;onf Ak'¨a'oemwGif &Sm;yg;pmvHk;? vQdKU0SufpmvHk; r[kwfacs/ r[mblw"mwf (4)yg;? pu©K0dnmP"mwk,m? emem"mwk0db*FOmPf? "mwk apwD? yom'"mwf? tm,we"mwf? edAÁme"mwfponfjzifh &Sdonfom jzpf\/

                tjcm;aomy&rwfrsm;ESifhrwl udk,fydkifoD;jcm;oabmvu©Pm&Sdjcif;tjzpfudk "mwf[k ac:\/ Oyrm jrifodpdwfonf jrifomjrif\ rMum;acs/ awaZmonf temperature tylcsdef vu©Pmom&Sdí cufrmrI stiffness  vu©Pmr&Sdyg/

                0dyóemr*¾ifvrf;jzifh avQmufvSrf;NyD;í tqHk;ü edAÁmefudk rsufarSmufjyKonfjzpf ygu edAÁmefudk jyKjyifpD&ifvdkufí jzpfvmonfr[kwfyg/ rsufarSmufxif&Sm; odjrifoGm;jcif;om jzpf\/ þoabmudk Ak'¨bmom0if tm;vHk;vdkvdkyifodonfjzpf\/

(22)   "r®apwDq&mawmfBuD;u ol\ ormpdwåbmomusrf;wGif "r®"d|mef? ed,Zbk&m;? tNrJbk&m;? vlewfjA[®mwdkY rBuHpnfEdkifaom bk&m;? rtdkremaoaomurÇmhavmu? owå avmu? ocFg&avmu? Moumoavmuudk zefqif;aombk&m;? xdkbk&m;udk avmutvHk;pHk bmomtm;vHk;\ wpfqlwnf;aom bk&m;jzpfí aemuf umvMumrS t,ltrsdK;rsdK;aMumifh bmomtrsdK;rsdK; jzpfvm&onf[k qdkxm;onf/ xdkpmtkyfudk xkwfa0pOfu v,fwD q&mawmftajzrsm;ESifh yl;wGJxkwfcJhaomaMumifh v,fwDq&mawmfbk&m;uvnf; oabm rwlaMumif; ajymcJhjcif;r&Sdacs/

                jrefrmEdkifiHwGif vGwfvyfpGm ,HkMunfudk;uG,fcGifh&Sdygonf/ ,lcsifovdk ,lqygavmh/ odkYaomf ]]yd#uwfwGif rygonf? t|uxmwGifrvmonfudk vmav[efjyKyg/ vmav[ef jyKjcif;}}? ]]bk&m;ra[mygvsuf a[monfqdkjcif;}} rsm;udkrl yd#uwfawmfwGif copy right udk EdkifiHawmfOya't& umuG,fonfjzpf\/ tcsdKUaom bmoma&;pmayrsm; xkwfa0jzefYcsDcGifh r&onfrSm ]]owfMuavmh? oufpGefYBudK;yrf;wdkufcdkufygav/ ppfcsDavmh}} ponfh &mZ0wfrI ajrmufonfh pmvHk;rsm;ygaeíjzpfonf/

                yd#uwftudk;tum;rygaom? udavomuif;a&;? r*¾ifvrf;vnf;r[kwfaom? yk*¾v t,lrQomjzpfaom a&;om;csufrsm;udk ajz&Sif;&eftaMumif;r&Sd[k ]]0depä,}} ½Hk;uqdkonf/

(23)   xdkYtjyif "r®apwDq&mawmfBuD;u "r®"d|mefbk&m;taMumif; avmuDrSyGifhaom vlom; bk&m;rsm;taMumif;udk ol\edAÁmefvrf;jy "r®uxduya'om vufoHk;usrf;? wpfrsufESm 28 rS 30 wGifvnf; xyfrH&Sif;jyajymqdkxm;ayonf/

                a&S;ya0oPDrSm pmtkyfjzpf[efwlonf/ pmaypdppfa&;? bmoma&;qdkif&m pmay xkwfa0cGifhESifhomqdkifonf/xkd pmaypdppfa&; rzGJYrSDu pmrsm;? pmaypdppfrI uif;vGwfcGifh& "r®'ge vufurf;pmrsm;? oifwef;zGifhvSpfrIrsm; udk tukefajz&Sif;&ef rvdktyfay/

(24)   xdkYtjyif bk&m;'um OD;vli,fu ol\oAÁnK pdEÅr,usrf; pmrsufESm 4-5 wGif y&rwf bk&m;onf avmutvHk;pHkudk zefqif;aMumif; &Sif;jyxm;NyD/ oJtif;*lq&mawmftygt0if tjcm;ajrmufrsm;pGmaom q&mawmfrsm;url zefqif;jcif;[lonfh pum;udk xnfhrajymbJ vsuf y&rwfbk&;ESifh ynwfbk&m;[lonfudk cGJjcm;ajymqdkjcif;rsm;pGm &Sdayonf/

                y&rwfjzpfaom pdwf? apwoduf? ½kyf? edAÁmefwGif bk&m;&Sifonfvnf;aumif;? om0uonfvnf;aumif; r&Sday/ odkYaomf tqdkygpdwfwGif,SOfonfh apwoduf ynm? orm"d? 0D&d,?qE´ tqifhtwef;*kPfowådudk tpGJjyKí bk&m;&Sif? om0u? vlqdk;? vlvdr®m? uGJjym;oGm;jcif;jzpfonf/ a&S;twDawrS y&rDjznfhusifhcJhvm&m[laom aMumif;usdK;qufEG,f oEÅefpOfESifh yg&rD&ifhusufNyD; txufqHk;aom pdwfESifhynm? orm"d? 0D&d,? qE´&Sdvmjcif; jzpfvmjcif;udk y&rwfbk&m;/ xdkoEÅefpOfESifh xdkoEÅefpOf rSD&m½kyf? xkwfvkyf&m pdwåZ? ur®½kyf rsm;udk tpGJjyKí þum; Ak'¨wnf;[k od&Sd&onf/

                zefqif;jcif;uawmh trSwf (13)? trSwf (10)ESifh trSwf (15)wdkYwGif azmfjyNyD; jzpfonf/ þomoemü belief in worship twGuf ae&myifr&Sdacs/

(25)   txufazmfjyyg q&mawmfrsm;rS tcsdKUaom q&mawmfwdkYtm; t"r®0g'Drsm;[k owfrSwf jcif;rsm;vnf; &Sdayonf/ odkYaom xdkq&mawmfrsm;tm; t"r®0g'Drsm;[k owfrSwfjcif;rSm tqdkyg y&rwfbk&m;? "r®"d|mefbk&m;u avmutaygif;tm; zefqif;onf[laom t,laMumifhr[kwfacs/ tjcm;aom *dkPf;t,lq&mawmfrsm;ESifh tjcm;aom t,lrwlrI aMumifhomjzpfawmhonf/

                        0depä, &Hk;rSmyif xdktaMumif; rSwfwrf;r&Sday/tb,faMumifhqdkaomf 0depä,Oya'r&SdrSDu pmayjzpfjcif;? apm'ujyKavmufp&m tiftm;&yfyifr&Sdjcif;? pmtkyfta[mif;qdkifrsm;rSmyif r&Sdoavmuf&Sm;jcif;? zefqif;&Sifudk;uG,f olrsm;om odrf;qnf;xm;Edkifjcif; (vkyfMuHpmtkyfvnf; jzpfedkif) ponfhtaMumif;rsm;aMumifhjzpfonf/

(26)   rHorsufpdjzifh rjriftyfaom? avmuDpum;vHk;jzifh wkEdIif;rJhazmfjyEdkifpGrf; r&Sdaom avmu taygif;\ Zpfjrpf (tv’m[f)[lonfrSm tb,fenf;[k cHpm;Edkif&efrSm a&m>yef;udk;uG,frI (&S&d;cfuf)BuD;xJü tom;usaeolrsm;tzdkY rvG,fulvSovdk rd½dk;zvm jA[®mh0g'rSajymaom twåjA[®m[lonfh a0g[m&rsm;rSmvnf; ,ckacwf jrefrmpum; bk&m;? jrwfpGmbk&m; odkYr[kwf jrefrmc&pf,mefrsm;oHk;aom xm0&bk&m;[lonfh a0g[m&rsm;uJhodkY bk&m;? jrwfpGmbk&m;[k ajymvdkufonfESifh vlyk*¾dKvfjzpfaom udk,fawmfa*gwr[kom cHpm;aejcif;rsdK;? rsm;pGmaom urÇmESifht0Sef; c&pf,mefrsm;uvnf;Godxm0&bk&m;onf a,½I c&pfawmfyifjzpfonf[k cHpm;aejcif;rsdK;jzpfonfhtwGuf udk,fawmfa*gwrtaejzifh oludk,fwdkif odaeaom oHo&m\tp? oHo&mjzpfwnfvmjcif;? opöm"r®tm; jy|mef;onfh rlvZpfjrpfbk&m;&Siftm; ½dk;&mtoHk; a0g[m&twå? jA[®m[k oHk;jyefuvnf; xdkacwfxdktcg rS vlom;rsm;rS olwdkY\ q&mh0g'tpOftvm cHpm;,HkMunfxm;aom q&mh*kPfrsm; zGifhqdk&m 'oevlom;ESifh a&m>yef;aeaom zefqif;&Sifudkom jrifa,mifcHpm;ayawmhrnf/ þ a0g[m& tcuftcJrsm;Mum;ü udk,fawmfa*gwrtaejzifh rdrd[kac:aom þcE¨mjzpfwnfrI? cE¨mü usifvnf&mpdwf? emrf-cE¨mrSwnf&mavmu? oHo&mwdkYonf tewå (emrf)rQom jzpfaMumif; ay:vGifxif&Sm;apaomenf;jzifh xkwfjyvsuf 'GefwGJed,mrtm;jzifh tewå r[kwfaom y&rwfwnfNrJrIrsm;tm; xkwfjy&avawmhonf/

                trSwf (11)ESifh (12)wGif tweftoifh EdIif;,SOfazmfjyNyD;jzpfonf/ rwlnDaom bmomw&m;ESpfckudk wlonf[k azmfjyvdkygu OD;pGm yd#uwfawmfvm ck'´uedu,f? ck'´u ygX? 5-r*FvokwfESifh 'DCedu,f? oDvu©efygVdawmfrS oDvw&m;rsm;udkvnf;aumif;? okp½dkuf? 'kp½dkufrsm;udkvnf;aumif;? yef;wdkifESpfck rwlyHkudkvnf;aumif;? t&ifavhvm oifhvSayawmhonf/ rHorsufpdjzifhvnf; rjrifEdkif? 0dyóemÓPpu©Kjzifhvnf; rodEdkif/ BuHpnfpdwful;olwdkY\pdwfwGif acwåomay:vmaom avmutaygif;\ Zpfjrpfudk xdkBuHpnfpdwful;olom odEdkifayonf/

(27)   "r®[lonfrSmvnf; a0g[m&pum;vHk;rsm;t& em;vnfrI ½IyfaxG;vsuf &Sdaeayonf/ q&m orm;wpfOD;u aemufvdkufwynfhwumrsm;tm; w&m;a&at; wdkufauR;onfh tqHk;tr Mo0g'udkvnf; "r®[k ac:wGif\/ rnfonfhvlom; bk&m;rQ yGifhay:onfjzpfap? ryGifhay: onfjzpfap? avmued,mrtjzpf tNrJwnf&Sdaom razmufjyefonfh oabm opömw&m; udkvnf; "r®[kac:ayonf/

·                           ed'gef;wGif azmfjycJhzl;onfhtwdkif; ]]aom0aEÅm}} jzpfvQif ½IyfaxG;p&mr&SdEdkifay/ Ak'¨ odjrifaom y&rwåt[kwf&Sdw&m;wdkYonf (4)yg;omwnf;/ pdwf? apwoduf? ½kyf? edAÁmef wdkYyifjzpfonf/ xdkw&m; (4)yg;onfom&Sd\/ xdkoabmobm0udk a[mjyjcif;udk "r®[k ac:xdkuf\/ xkdYtjyif "r®m½Hk? "r®EÅ&m,f? "r®Ho&PH "r®mEkyóem? oaAÁ"ar®m? "r®m0de,? "r®t"r®? "r® *kaPm? 'd|"r®edAÁme'd|d?raemykAÁ*Frm"r®m ponfjzifh ae&mtrsdK;rsdK;wGif oHk;EIef;aom "r® onf taMumif;t&may:tajccHí em;vnfoabmaygufEdkif&m\/ ]]"ar®m[a0&u©EÅd}} wGif "r®[lonf rdrdusifhoHk;tyfNyD;aomw&m;[k t"dyÜg,fodEdkifouJhodkY ]]"r®0de,}}wGif "r®onf bk&m;&Sifa[mMum;cJhaom tbd"r®mESifh okwåefw&m;udk qdkvdk\/ oaAÁ"r®wGif tvHk;pHkaom ynwfy&rwfw&m;wdkYudk ,l&monf/ "r®t"r®wGif "r®onf okp½dkuf (10)yg;ESifh trSefw&m;udka[m\/ "r®u½IyfaxG;onfr[kwf Ak'¨bmom0ifrsm;udk ½IyfaxG;atmifjyKvdk jcif;om jzpfyHk&\/xif&Sm;aomteufrsm;rSm

·           (၁) သေဘာ၊ (က) ပရမတၳအားျဖင့္ ထင္ရွားရွိေသာ သေဘာ။

·           (ခ) မေဖာက္မျပန္-မွန္ကန္-ေသာ သေဘာ။

·           (၂) ပရိယတ္။

·           (၃) ပညာ။

·           (၄) (က) အသင့္၊ ယုတၱိ၊ သင့္ေလ်ာ္ေသာအေၾကာင္း။

·           (ခ) မဂ္, ဖိုလ္, နိဗၺာန္။

·           (၅) သစၥာ ၄-ပါး။

·           (၆) ပကတိ၊ မူလ-ပင္ကိုယ္-သေဘာ။

·           (၇) ဘုန္း၊ ကုသိုလ္၊ ေကာင္းမႈ။

·           (၈) (က) သိအပ္ေသာ-သိစရာရွိသမွ်-တရား။

·           (ခ) သခၤါရ, ဝိကာရ, လကၡဏ, နိဗၺာန္, ပညတ္ဟူေသာ ေဉယ်ဓံတရား ၅-ပါး။

·           (၉) ဂုဏ္၊ ဂုဏ္ေတာ္၊ ေက်းဇူးေတာ္။

·           (၁ဝ) အစဉ္အလာအက်င့္။

·           (၁၁) တည္ၾကည္ျခင္း၊ သမာဓိ။

·           (၁၂) ကုသိုလ္ကမၼပထတရား ၁ဝ-ပါး။

·           (၁၃) အာပတ္။

·           (၁၄) အေၾကာင္း၊ ကာရဏ။

·           (၁၅) သိကၡာပုဒ္။

·           (၁၆) တရားေတာ္၊ ေဒသနာ။

(28)   rnfonhfvlom;bk&m;rQ yGihfay:onfjzpfap? ryGifhay:onfjzpfap edpö"l0 wnfNrJaejcif; oabm? azmufjyefjcif;uif;onhfoabm "r®xJü opömav;yg;? 31 bHk? edAÁmef(Oywd0da0u- ½kyfrsm;csKyfNidrf;oGm;jcif; odkYr[kwf bHkrJhae&m)? avmuü vlom;bk&m;yGifhay:jcif;ESihf vlom; bk&m;tqifhqihf (okwAk'¨? tEkAk'¨? ------------)yGihfay:cGihf&jcif;acwfumv? tcsdeftodwdkY rSm wdusaocsmpGm yg0ifaeawmhonf/ ------------------------------------------------------------------------------ wenf;tm;jzihf rdrdbmomrdrdbk&m;jzpf&ef BudK;yrf;tm;xkwf &onfqdkaomfvnf; rnfodkYrnfrQBudK;pm;vQif rnfonhftcsdeftqifhxd a&mufonfqkdjcif;rSm avm"r®xJü &SdaeNyD; jzpfayonf/

                Ak'¨tbd"r®ma'oemwGif rnfonhfuHonf rnfodkYrnfyHktusdK;ay;rnf rnfonfh tcsdeftusdK;ay;rnfudk ur®ed,mr t& BudKwifjyXmef;xm;jcif; r[kwfyJ þtaMumif;aMumifh þtusdK;um; jzpfNrJoabmwnf;[k vufcHoihfcHEdkifzG,fodjrifEdkifygonf/ zefqif;&Sif\ vufatmufcHt,lljzpfaom ]]jyXmef;}} xm;aom oabmESihf rdrdudk,fwdkif0D&d, vHkUvOó[m&Sdol taMumif;tusdK; taumif;tqdk; em;vnfol\ t,l]]jzpfNrJ}} oabmum; teuft"dyÜm,fwlovdkkESihf qefYusifvGef;vSonf/ Ak'¨omoemü ]]BudKwifjyXmef;}} aom oabmr&Sd tpövmrfbmomü ]]r*¾if?opöm? edAÁmef? Ak'¨}} r&Sdacs/]]tmuvdatmuf? atmufuvdum}} ujym;yHkpHjzihf Ak'¨bmom0ifwdkY xifa,mifxifrSm; jzpfap&ef tvkdYiSm rdrd ]]tDrmef}} tysufcHí a&;om;onf[k ,lq&ayawmhrnf/

                edAÁmefudk Oy"d0da0u[kvnf; azmfjyavh&Sdygonf/ ]]Oy+"g+£= qif;&Jcsrf;omwdkY wnf&mw&m;? wnfaxmifjcif;? b0ü pGJwyfjcif;}}[lí teuf&Sdonf/ Oy"donf uH? udavomudk qkdvdkNyD; 0da0urSm uif;rJhjcif;yif jzpfawmhonf/ jrefrmpum;½kyf&lyum,ukd udk,fpm;jyKaom Oy"d½kyfESihf rqkdifacs/ Oy"d(4)yg;wGifvnf; ]]½kyf}}ukdom azmfjyonfh teufwpfcsufyifr&Sdacs/

                Ak'¨a'oemüvmaom ed,mr(5)yg;udk BudKwifjyXmef;ol&Sdav[ef jyKjcif;jzpfonf/ trSefpifppf ed,mr(5)yg;udk pepfwusavhvmNyD;vQif ]]wpfpHkwpf&mü worship 0yfjyKrIonf tykdoufoufom jzpfaMumif;}} aumif;pGmodjrifEdkifygonf/ Belief in worship rS vGefajrmuf aom Ak'¨bmomonf religion r[kwfacs/

(29)   t&m&mwkdif;onf tedpör[kwf

                oaAÁocFg&m tedpöm[lonfukd pGJudkifxm;aom olrsm;u t&mtm;vHk;onf tedpö rsm;ojzpf\/ odkYjzpfí xm0&wnfNrJaom t&m[lonf r&Sd[kcHpm;vQuf xm0&[laom pum;ESifh xm0&bk&m;[laom pum;vHk;rsm;tm; yg,fzsuf&ef vHkUvjyKvmavawmhonf/ trSefrSm oaAÁocFg&mtedpöm qdkonfrSm udk,fawmfa*gwr\ oGefoifcsufrsm;rS wpfpdwf wpfykdif;om jzpfonf/ avmvtm;vHk;ü y&rwfwnfNrJaom "r®[lonf &Sdonf[k Ak'¨bmom0ifwkdif; vufcHxm;NyD; jzpfonf/

                Ak'¨a'oemwGif ocFg&[lonfhpum;\ teufrSm ]]jyKjyifpD&ifrI action or creation}} [lí ]] y#dpöorkyÜg' }}wGifoHk;NyD; ]]taMumif;w&m;wkdY\ aygif;rIaMumifh jzpfvmaom tusdK;w&m; result}} [lí ]]oaAÁocFg&m}}ü oHk;EIef;ygonf/ t&m&mwdkif;u tedpö[llí rqdkvdk ocFg& tm;vHk;om tedpöjzpfonf/ (28)yg;aom ½kyfw&m;rsm;? avmuDpdwf(81)yg;? apwoduf (52)yg;ukd ]]ocFg&avmu}}[lí azmfjyNyD;jzpfonf/ ocFg&ü ynwfryg0ifyg/ owfrSwfcsuf wpfckonf or®Kwdopöme,fwGifumv&Snfvsm;pGm wnfvQifvnf;wnfrnf? rysufvQifvnf; rysuf? y&rwfavmu jzpfaompdwf? apwoduf? &kyf wkdYonf jzpfjyD;onfESifh csufcsif;ysufjcif;oabm&Sd\/avmuonf jzpfjcif; ysufjcif; taMumif;tusdK; qufoG,fjcif; oabm&Sd\/ avmukwå&m (avmu+Owå&m) onf avmurSvGefajrmufae\/ wenf;tm;jzihf jzpfjcif;? ysufjcif;ESihf rqkdifovdktaMumif;w&m;wkdY\ zefwD;rIaMumifhvnf; r[kwf/ y&rwf wnfNrJaom"r®ukd edAÁmef[lí vG,fvifhwul odjrifukef\/

                yg&rDjznhfusihfjcif;? r*¾ifusihfoHk;jcif;onfvnf; edAÁmef\ taMumif;r[kwfacs/ trSef&Sdaom y&rwfedAÁmefudkodjrifa&;\ taMumif;rsm;om jzpfonf/ edAÁmefukd avmukwå&mpdwfjzifh odedkif\ xkdr*fzdkvfpdwf 8yg;onfvnf; taMumif;tusdK;q,fEG,frI jzpfysufoabmrS rvGwfacs/ odkYaomf avmukwå&m[lí qdkNyD; jzpfí avmuDtwGif;a&wGufp&mrvdkawmhay/ ormywftrsdK;rsdK;taMumif; pepfwus avhvmMuygukef/

                wuúodkvf0ifwef;atmifpm&if;wGif ygoluatmifí rygolu½HI;\/ pmar;yGJcef;udk apmihfaom q&m\trnfatmifpm&if;ü rygíusonf[kvnf; rqdktyf? atmifonfvnf; r[kwf? tb,faMumifhqdkaomf pmar;yGJajzjcif;rS vGefajrmufaeoljzpf\/ edAÁmefonf tjzpf tysuftaMumif;tusdK;rS  uif;onfvGefonfjzpfí tedpör[kwf? edpö[lvnf; rqdkom/ xkdYkodkY rNidrfoufrIrS uif;aomaMumifh okc(oEÅdokc)[kac:qdktyf\/ odkYaomf ynmtrSL; jzpfaom avmukwå&mzdkvfpdwfjzihf odjriftyfaomfvnf; ydkifqkdifonfr[kwf/ a0iSay;urf;í vnf;r&/ wm;jrpfívnf;rjzpfEdkif csrf;ompGm odjrifEdkifjcif;omjzpfí tewåoabm&Sd\/

                ]]oaAÁ"r®m tewåm}} tvHk;pHkaom ½kyf? emrf? edAÁmef? ynwf? y&rwf? wkdYonf olYobm0twkdif;om jzpf\/ us,fjyefYaomeufeJaom tvGefjynhf0pGm ra&;om;Edkifyg/ rodao;yg/ rdrdukd,fwdkif oif,lavhvmusihfoHk;ygrS odjrifygvdrfhrnf/

(30)   xkdYtjyif wnfNrJaeaom  "mwfawmf[lonf&Sd\[k t*kFwådK&fedu,fa,m"ZD00*f OyÜg'g okwfwGif azmfjyonf/ odkYjzpfí oAÁvHk;pHk&SdorQaom t&mwdkif;onf tedpöjzpfonf[laom tqdkonf tajctaetm;vHk;wGif rSefuefaejcif;r[kwfbJ? ukd,fawmfa*gwr rwdkifrD a&S;bmom0ifrsm;\ t,lpGJrsm;tm; awmfvSefonfhtcgü oHk;pGJajymqdkonfh pum;omjzpfonf/ xkdedpö"l0&Sdaeaom t&mrsm;tyg0if rnfonhft&monfrQ a&S;b0 uHaMumihf jzpfvmjcif;r[kwfouJhodkY obm0tm;jzihf taMumif;Zpfjrpfr&SdbJvsuf tvdktavsmufjzpfvmjcif;vnf; r[kwfacs/ (t*Fkw¬dKvf? r[m0*f? wdw¬m,okwf? 62)

                t*FkwådK&fyg|dawmf? wduedygwf? (14) 4?a,m"gZD00*f rSvmaom OyÜg'okwfudk avhvmvQif tedpö? 'ku©? tewå[laom "gwf(rnfolYvkdrQ rvkdufukd,fykdifoabmvu©Pm&Sd) 3yg;onf bk&m;&SifwdkY yGihfay:onfjzpfap? ryGifhay:onfjzpfap avmuwGif&Sd\ [ka[mawmfrlvdkonfukd xif&Sm;pGm avhvmEdkifygonf/ xm0&bk&m;odkYr[kwf rlvZpfjrpfbk&m;onf jyXmef;\? zefqif;\? oGefoifcsufrsm;ydkY\ pDvnf;pD&ifwwf\/ xkdtcg xkdbk&m;onf tedpöoabm&Sd\/ xkdYaMumihf rNidrfoufrI 'ku©oabm&Sd\/ 0yfjyKoludk oabmusum aumif;csD;ay;wwf\/ r,HkMunfoludk rESpfouf/ tem*gwfukd rajrmfjrifzefqif;\/ (jiif;y,fol? raumif;rI? i&J)/ xkdYaMumihf todÓPfacgif;yg; uav;qdk;BuD;om jzpfawmhonf/ auseyfatmif trSefwu,f awmif;yefvQif raumif;rIudk c0gcsay;rnf/ ighukd aMumufyg/ ,HkMunfyg [laom usrf;csufrsm; rsm;ay\/

                t*FkwådK&fygVdawmf? wduedygwf? (7)? r[m0*frSvmaom wdw¬m,eokwfukd avhvmvQif t&mtm;vHk;\ taMumif;udk azmfjyonfr[kwf? a0'emtrsdK;rsdK;ü uHr®trIrsm;? wdw¬dwkdYt,lrsm; qufoG,frIudk azmfjya[mMum;ygonf/ ,ciftrSwfpOf rsm;üvnf; azmfjyzl;NyD;jzpfonf/

(31)   "r®onfom ukd;uG,f&m

                "r®onf razmufrjyefwnfNrJjcif;&Sdí oabmw&m;tm;jzihf wnfNrJjcif;&Sdí "r®onfom avmuü tjrwfqHk;jzpfaMumif; ygxduwf t*¾nokwfü ajymqdkí? avmuonf rm,mjzpfaMumif; a0'emukd a0'em[krSwf? pdwfudk pdwf[krSwfvQif ESvkH;om;ü rcHapjcif;(tyl;rcHapjcif;)yuwdrdrdtm; tjcm;aomrm,mrsm; ryluyfEdkifap&ef rdrdonfom t"dutm;xm;&m usef;BuD;obG,f udk;uG,f&mjzpfaMumif;ESihf xdkrazmufjyef aom oabmw&m;rsm;jzpfaMumif;? ygxduwfpuú0wåokwf80ü qdkxm;ayonf/

                'DCedum,?ygxdu0*fygVdawmf? t*¾nokwf(117)t& tydk'fawmfudkravhvmrD xdktydk'fü vmaom]]w&m;}}ukd (116)ü avhvmvQif þodkY xif&Sm;pGm odEdkifygofn/ r*¾iftusifhudk usifhoHk;NyD;jzpf\/ r*fudpöukd jyKNyD;jzpf\/ cE¨m0efudk csNyD;jzpf\/ rdrdtusdK; (&[ef;yef;wkdif t&[wåzdkvf)odkY a&mufNyD;jzpf\/ b0oHa,mZOfukefNyD; jzpf\/ aumif;pGm odí vGwfajrmufjcif;jzpf\/ xdk&[ef;ukdk tjrwfqHk;[kqdktyf\/ w&m;onfom avmuü tjrwfqHk;jzpf\/ xkda'oemwkdYkukd NcHKiHkoHk;oyfaomf xkd&[ef;usifhoHk;aomw&m;"r®udkom avmuü tjrwfqHk;[k a[maMumif;odvG,fygonf/ (117)wGif r*"wdkif;&Sif aumvvbk&ifu jrwfpGmbk&m;udk av;pm;½dkaoonfrSm jrwfpGmbk&m;usihfoHk;aomw&m;? odjrifaomw&m;aMumifhom jzpfaMumif; ay:vGifygonf/ xdkodkY jrwfpGmbk&m;ESihf &[ef;awmfodjrifaom edAÁmefukd razmufjyefwnfNrJaom oEÅdokc y&r"r®[kac:qdktyf ayonf/

                'DCedu,f? ygxduwfygVdawmf? puú0wådokwf? (802)ukd avhvmMunfhvQif jrwfpGm bk&m;&Sifawmfonf tusOf;rStus,fokdY pdwfyg0ifpm;vmatmif a[mMum;onf/ ]]rdrdonfom rdrd\rDScdkukd;uG,f&m jzpfygap}}[k yxra[m\/ ]]rnfodkYvQif rddrdukd,fukd rDScdkukd;uG,f&ma&mufoenf; }} [kjyefvnfar;um ]]w&m;udkomvQif rDScdkukd;uG,faejcif;}} rsdK;jzpfonf[k rdefY\/ ]]rnfokdYvQif w&m;ukd rSDcdkukdk;uG,f&ma&mufoenf; }}  [lrl ]]owdyXmef (4)yg; (tus,ftm;jzihf 'DCedum,f? r[m0*fygVdawmf? 9-r[mowdyXmefokwf) udkyGm;rsm; ynmudkjzpfapvsuf avmbESifh a'goudk y,fazsmufae\}}[lí w&m;udk usihfoHk;jcif;onfyif w&m;udkrDScdkukd;uG,f&ma&mufaMumif; a[mMum;ar;ajz jyKawmfrlxm;ygonf/ wpfaMumif;wnf;aom owd ynm OD;pD;onfh aAm"dyu©d,(37)yg;vrf; (t*¾nokwf 138)jrwfukd razmufrjyefaom usihfoHk;zG,f "r®[kac:qdktyfayonf/

                jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmfrlíom odvm&aom r*¾ifvrf;? xkdvrf;\tqHk; edAÁmef xkdw&m;jrwfESpfyg;ESihf a*gwrjrwfpGmbk&m;a[mMum;ao a'oemcGJjcm;í r&paumif;ay/ tvGefpufqkwfzG,faumif;aomolwdkYom w&m;udk trTrf;wifa,mifjyKí bk&m;&Sifukd aus;Zl;uef;um w&m;ESihfbk&m; cGJjcm;ayvdrfhrnf/

(32)   "r®onf zefqif;cH

                xkd"r®[lonf rnfonhftaMumif;Zpfjrpfü tajccHvQuf jzpfvmoenf;[k qifjcif&ef vkdkktyfjyefonf/ odkYjzpfvQif "r®[lonf ]]b0awmrSd ykawåm Mo&o rkcawm "ar®aZm "r®edr®dawm "r®'g,m a'gwd}} ]]jrwfpGmbk&m;\ &ifrSjzpfaom tarGyifjzpf\}}[laom ygxdu0*f t*¾nokwf(118)ü qdkayonf/ xdkokwfawmfwGif "r®[lonf zefqif;cH jzpfaMumif; xkdzefqif;cH"r®[lonfrSm (1) jrwfpGmbk&m;&ifrSjzpfaom (2) udk,fawmfa*gwr \cHwGif;rS aygufzGm;vmaom (3) rlv blwedpö"l0wnfaeaom "r® - xkd"r®aMumifh jzpfaom[k emr0daooe(3)ckjzihf azmfjyxm;ayonf/ þae&mwGif 0daooe (1)ESif (2)rS ñTefaom "r®rSm ukd,fawmfa*gwrÓPfpOfudef;qkdufvQuf opömav;yg;ukdodvQuf jyefvnf &GwftHhaom w&m;a'oemukd jyqdkvsuf? (3)"r®rSjzpfaom "r®[lonf rnfonfhvlom; bk&m;yGihfonfjzpfap? ryGihfonfjzpfap wnfaeaom"r®yif jzpfonf/ xkd"r®tm;vHk;onf zefqif;cHjzpfonf[k a[majymaom w&m;"r®rsm;ukd ukd,fawma*gwrEIwfrS xGufaomaMumihf ukd,fawmfa*gwru zefqif;&Sif[kajymí r&Edkifacs/ oludk,fwdkif "r®ukd odolomjzpfayonf/ odkYkdqdku xkd"r®tm; rnfolu zefqif;oenf;/ xkdYtwGuf a0g[m& r&Sdaom udk,fawmfa*gwronf oludkk,fwkdifawmfvSefcJhaom jA[®0g'rS jA[®m[lonfh a0g[m&tm; jyefoHk;&avawmhonf/

                ykPÖm;tcsdKUonf ykPÖm;wdkYum; jA[®m\ &ifüjzpfukefNyD; jA[®m\cHwGif;rS zGm;;onf[k qdk\/ OD;jynf;acgif;wHk;ESihf tvSLcHpm;&[ef;rsm;um; jA[®m\ ajczrdk;rS zGm;vsuf Zmwfedrfhukef\[kqkd\/ xkdokdYykPÖm;rsdK;rS &[ef;jyKvmaom ]]0gao|}}wdkYukd qJa&;\/ ykPÖm;wkdYvnf; t*FgZmwfrSom zGm;vmaMumif; jrwfpGmbk&m;u ]]0gao|}}ukd a[mMum;vQuf 'kp½dkuf(10)yg;? okp½dkuf(10)yg;uom t,kwftjrwfcGJay;aMumif; rdefYawmfrl\/ &[ef;onf aAm"dyu©d, (37)yg;?tusifhw&m;ESihf edAÁmef? r*fzdkvf todw&m;aMumihf tjrwfqHk;jzpfae\/ jrwfpGmbk&m;onfvnf; tod? tusifhw&m;aMumihf tjrwfqHk;jzpfae\/ (trSwfpOf(31)ü jyNyD;jzpf\/) todw&m;jzihf tjrwfqHk;odkY ra&mufao;aom &[ef; tusifhw&m;r&ifhusuf ao;í tjrwfqHk;odkY ra&mufao;aom &[ef;onfvnf; &Sd\/

                w&m;usifhqJ? xkd&[ef;onf ]]w&m;aMumihfjzpfaom? w&m;onf zefqif;aom? w&m;tarGcHjzpfaom om;wnf;}} [kqdktyf\/ wdkuf½dkufjrefrmjyefukd avhvmygvQif ]]jrwfpGmbk&m;\ &ifrSjzpfom jrwfpGmbk&m;\ cHwGif;rSzGm;aom w&m;aMumihfjzpfaom w&m;onf zefqif;tyfaom w&m;tarGcHjzpfaomom;wnf;}}[kk qdktyfí azmfjyxm;ygonf/em;vnftyfonfrSm  ]]jrwfpGmbk&m;\ &ifrSjzpfaom(odjrifaom)w&m;ukd jrwfpGmbk&m;\ cHwGif;rS zGm;\ (a[mawmfrl\)/ xkdw&m;jzihf zefqif;tyfaom (vdkufemusifhoHk;í w&m;ü wnfvmaom) w&m;arGcHjzpfaom (w&m;wkdYudk ukdk,fwdkifvnf;od? olwyg;tm;vnf; a[maom) om;wnf; (omuD0ifrif;om;bk&m;om;awmf &[ef;wnf;) [lí teuf&Sdonf/udk,fwdkifjrefrmjyefvdkvSsif upönf;o'´gusrf;rsm; avhvmygavmh/ ck'´edum,fax&m? ax&D tyg'gefrsm;wGif xkd&SifoljrwfwdkYudk azmfñGTef;&mü ]]"r®edr®dwm =w&m;jzihf zefqif;tyfaom? Mo&om=om;BuD;&wemuJhokdY tm;xm;&aomom;}} qdkaom ygVdawmfrsm;? teufrsm;udk ajrmufjrm;pGmavhvmEdkifygonf/ rl&if;teufudk vufwvHk;jcm;vSnfhpm;í rqDrqdkifqdkjcif;onf [ó&yifajrmufaeavawmhonf/

                jrwfpGmbk&m;&Sifonf rdrdukd,fudk ]]"r®um, jA[®um, "r®blw jA[®blw}}[laom trnfxkdkuf&SdaMumif; 0gaoXtm; rdefYawmfrljyef\/ xkdYaemuf ]]urÇmavmujzpfysufpD;cJhyHk? jzpfay:vmcJhyHk}}rsm; xyfa[m\/ xkdüvnf; zefqif;&SifrygbJ uHaMumifhomjzpf\/ jrwfpGm bk&m;&Sifonf jA[®m[lonfr&Sd[k jA[®m0g'udk awmfvSefjcif;r[kwf/ zefqif;&SifjA[®m r&SdaMumif;/ jA[®monfvnf; uHaMumihfjzpfvmaMumif;? jA[®mjzpf&ef ur®Xmef;rsm;vnf; &SdaMumif; a[mMum;onfomjzpf\/ aemufqHk;wGif tod]]0dZÆm}} ESihf tusihf ]]p&P}} wdkYonf w&m; jzpfaMumif; a[mawmfrlí xkdokwåefed*Hk;csKyfxm;ygonf/

(33)   tm½Hk

                vlom;r[kwfaom tedpö? 'ku©? tewåwkdYrS uif;aom tocFw y&rwfjzpfaom y&rwfbk&m;em;vnfEdkif&ef t"duusaomtcsufrsm;teufrSwpfckrS owåavmuom;wdkY\ tm½Hkjzpfwnf&m Zpfjrpfudk od&efvdktyfjcif;yif jzpfonf/

                zefqif;&Sif y&rwfbk&m; tu,fí&SdvQif xkdbk&m;vnf; tedpö? 'ku©? tewårS rvGefaMumif; trSwfpOf (30)vQif azmfjyNyD;jzpfonf/ xkdYaMumifhxkdbk&m;tm; em;vnf&ef rvkd(r&Sdonfukd &Smjcif;onf tusdK;r&Sd)/ udavomtmo0uif;pifa&;om ta&;BuD;vS ayawmhonf/

                tm½Hk[lonf odp&mjzpf\/ odp&monf tqif;? teHY? t&om? tawGUtxd? toHESihf pdwfjzifh oabmaygufp&mBuHawG;p&m ("r®m½Hk)[lí (6)yg;&Sd\/ pdwf? apwoduf? ½kyf? edAÁmefESihf ynwf[lorQonf odp&mtm½Hkom jzpf\/ edAÁmefrSty usefw&m;rsm;ukd ]]tjzpf}} w&m;[kac:\/ xkdYaMumihf ]]tm½Hk}}ü Ak'¨bmom0ifwkdY rsufpdvnfp&mtaMumif;r&Sday/

        ("r®m½Hk6 yg; = pdwf"r®m½Hk apwoduf"r®m½Hk yom'&kyf"r®m½Hk okckr&kyf"r®m½Hk edAÁmef"r®m½Hk ynwf"r®m½Hk)

(34)   yXmef;(24)ypönf;wGif t&r®Prtm½Hk[lonf pdwfcHpm;rIudk odomcHpm;ap&ef vIHYaqmfaomt&mjzpfNyD; pdwfjzpfay:vmap&ef arG;zGm;ay;aom rdcifvnf;jzpf\/[k q&mawmfrsm;u zGihfqkdMuayrnf/ wenf;tm;jzihf tm½Hkr&SdvQif (tm½HkrjzpfwnfvQif) pdwfvnf; rjzpfwnfvmEdkifacs/

                yom'½kyf (rsufpdtMunf? em;tMunf.....ponfh)ESihf tm½Hk(tqif;? toH..) xdjcif;aMumifh pdwfjzpfay:vm&\/(jrifodpdwf? Mum;odpdwf....)/odkYaomf xdwdkif;odonf r[kwf reoDum& ESvHk;oGif;jcif;ac: pdwfñTwfrS od\/ Oyrm rsufvHk;jzihf Munfhaewdkif;vnf; rjrif&/ txl;ojzihf udk,fay:rS t0wftpm;rsm; udk,fcE¨mESihfxdrIukd owdrjyKrdwwfMuacs/ þtrSwfpOfürl rjiif;qdkay/ Ak'¨a'oemESihf zDvmuGJvJGaom tcsufrsm;ukdrl jiif;qkd&ayonf/ tpövmrfomomvm tm,wfrsm;? ['D;qfrsm;udkvnf; jiif;rnfr[kwf? r[kwfwrf;pGyfpGJonfom ajz&Sif;tHh/

(35)   tm½Hk[lonf em;? ESmacgif;?vQm? txdawGU? tawG;? tjrifrsm;? tm½HkESihf tm&mrPDu aygif;pyfrIaMumihf jzpfay:aom &o[k trsm;pku em;vnfxm;vsuf &otm½Hk (6)yg; &Sdonf[kqdkonf/ odkYaomf ,ckowfrSwfaom tm½Hk(6)yg;qkdonfrSm tm½HkESihf tm&mrPdu ESmacgif;&Sdaomfvnf; teHYr&SdvQif teHYtm½HkrjzpfEdkif? teHY&dSaomfvnf; ESmacgif;r&SdvQif tm½HkrjzpfEdkifaom &vm'frsm;omjzpfonf/

                ESmacgif;tMunf"mwf (Cmeyom')ESihf teYYH(*E¨m+*E¨m½Hk) xdawGUrIaMumifh eHodpdwf (Cme0dnmP)jzpfvmjcif;jzpfonf/ em;vnfrIvGJrSm;pGm a&;om;csufjzpf[efwlonf/ teHYESihfteHYtm½Hk twlwlom jzpfonf/ tm½HkESihf pdwfruGJjym;aom rSm;,Gif;aom ta&;tom;jzihf Ak'¨a'oemukd pGwfpGJa0zefrIjyKonfrSm tHhzG,fwnf;/ tm&HkESifhyufoufaom a'oemwpfckum;

        A[d'¨oEÅmefüjzpfaom tm&Hkw&m;wdkYudk tb,fodkYvQif ydkif;jcm;rSwfom;oenf;/

Oyrm tqif;wdkYudk A[d'¨oEÅmefü ydkif;jcm;rSwfom;\/ toHwdkYudk A[d'¨oEÅmefü ydkif;jcm;rSwfom;\/ teHYwdkYudk A[d'¨oEÅmefü ydkif;jcm;rSwfom;\/ t&omwdkYudk A[d'¨oEÅmefü ydkif;jcm;rSwfom;\/ tawGUtxdwdkYudk A[d'¨oEÅmefü ydkif;jcm;rSwfom;\/ "r®m½HkwdkYudkA[d'¨oEÅmefüydkif;jcm; rSwfom;\/tqif;½lyg½HkwdkYudk A[d'¨oEÅmefü tb,fodkYvQif ydkif;jcm;rSwfom;oenf;/tqif;wdkYonf t0dZÆmaMumifh jzpfukef\[k ykdif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonfwyfrufrIwPSmaMumifh jzpfukef\[k ydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonf uHaMumifh jzpfukef\[k ydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonf tm[m&aMumifh jzpfukef\[k ydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonfr[mbkwfav;yg;wdkYudk pGJí jzpfukef\[k ydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonf jzpfukefqJ[k ydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonf aumif;pGm jzpfukef\[k ydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonfrjzpfrlí jzpfukef\? jzpfNyD;í aemifrjzpfukefvwåHU[k ydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYudktqHk;tydkif;tjcm; &Sdaom tm;jzifh ydkif;jcm;rSwfom;\/tqif;wdkYonf rjrJukef? jrJaomoabm r&Sdukef? azmufjyefaom oabm&Sdukef\[kydkif;jcm;rSwfom;\/ tqif;wdkYonf edpöoabm r&Sdukef? jyKjyiftyfukef\? taMumif;udk pGJí jzpfukef\? ukefjcif; oabm&Sdukef\? ysufjcif;oabm&Sdukef\uif;jcif;oabm&Sdukef\? csKyfjcif;oabm &Sdukef\ [k ydkif;jcm;rSwfom;\/tqif;wdkYudk tedpötm;jzifh ydkif;jcm;rSwfom;\/ edpötm;jzifh rrSwf/ 'ku©tm;jzihf ydkif;jcm;rSwfom;\/ okctm;jzifh rrSwf/ tewåtm;jzifh ydkif;jcm;rSwfom;\/ twåtm;jzifh rrSwf/ NiD;aiGU\/ rESpfouf wyfESpfoufjcif;uif;\/ rwyfESpfouf/ csKyfap\/ rjzpfap/ pGefYvTwf\/ rpGJ,l/

tedpötm;jzifh ydkif;jcm;rSwfom;aomolonf edpöonmudk pGefY\/ 'ku©tm;jzifh ydkif;jcm;rSwfom;aom olonf okconmudk pGefY\/ tewåtm;jzifh ydkif;jcm;rSwfom;aomolonftwåonmudk pGefY\/ NiD;aiGUaomolonfESpfoufjcif;udk pGefY\/ wyfjcif;uif;olonf &m*udkpGefY\/ csKyfap aomolonf jzpfay:jcif;udk pGefY\/ pGefYvTwfaomolonf pGJ,ljcif;udk pGefY\/ þodkYtqif;wdkYudk A[d'¨oEÅmefü ydkif;jcm;rSwfom;\/( ck'´uedum,fy#dordÇ'gr*f ygVdawmf r[m0*¾)

(36)   rnfonfhtm&rPdu (,ckem;vnfonfh xdawGUaygif;pyfcH)rI r&SdbJvsuf yuwd tm½Hk (rnfonfESihf raygif;pyfbJvQuf tm½Hkudk tm½Hktwdkif; wnfatmifxm;Edkifaom tm½Hk) &o &Sdaeao;onfyif/ ¤if;rSm vuf&Sdvlom;rsm; em;vnfaeonfh tm½Hk(6)yg;tm; jzwfawmuf vQuf w&m;bm0emusihfBuHcsdef=psmefor®mygwf udef;qdkufcsdefü cHpm;&aom tm½Hk&o jzpfonf/ xkdtm½HkrsdK;ukd p&xusufpm;&m tm½Hk[kac:onf/

                avmuDpsmef ormywf(8)yg;ukd &NyD;aom tem*grfyk*¾dKvf? &[EÅmyk*¾dKvfwkdYonf pdwf? apwodufrsm;ESihf ½kyftcsdKUukd ykdif;jcm;xm;aom tcsdefykdif;tvkduf csKyfaeapaom eda&m"ormywfukd 0ifpm;Edkif\/ xkdtcgü rnfonhfrNidrfoufrIrsdK;rQ r&Sd yuwdoEÅdokc jzpf\/ odkYaomfxkdokcukd cHpm;jcif; a0'emoabmjzihf rcHpm;/ odjcif;(yom'ukd odp&m tm½Hk½dkufcwfí odjrifvmjcif;)rSeforQ Nidrf;ae\/ psmeformywfrlum; odp&mtm½Hk(6)yg;udk jzwfawmufjcif;r[kwf/ 0dwuf? 0dpm&? yDwd? okc? {u*wm[laom t*Fg&yfrsm;jzihf ynwfedrdwfwGif usufpm;jcif;omjzpfonf/ odkYaomf &lyg&Hkum;r[kwf/ y&rwf onm y&rwf {u*wmjzifhjyD;aom onf tqif;edrdwfwnf;/ odkYaomf ½llyg½Hkum;r[kwf/ y&rwfonm+{uuúwm(orm"d) tpGrf;jzihf NyD;aom yom'&kyf"r®m½Hkedrdwf (raemyom'wGif xifvmaom tqif;ynwf odp&m)aywnf;/ tm½Hk(6)yg; rSwyg; tjcm;tm½Hk a'oemwGif r&Sd/

                p&x usufpm;&monf ykxkZOfwdkY usufpm;&mESihft&d,mjzpfvdkaom om0uwdkY usufpm;&m[lí (2)rsdK;&Sd\/ tm½Hk(6)yg;onf pdwf\usufpm;&m jzpfonfum;rSef\/ pdwfjzpfay:edkifaom umvywfvHk;tm½Hk(6)yg;onf pdwf\usufpm;&mjzpf\/ rSef\/ pdwf&SdorQumvywfvHk; tm½Hk(6)yg;ESihf uif;onf[lír&Sd/ odkYaomf ykxkZOfwdkYum; udavomtpGrf;jzihf umr*kPf tm½Hk(5)yg;? xkd(5)yg;ESihf ywfoufaom "r®m½Hkrsm;ü usufpm;\/ om0uwdkYrI a&SmifvGJí r&aom y,fír&aom w&pyfxdvmaom tm½Hk(6)yg;vkH;ay:ü udavomrS cGmxGuf&ef tvkdYiSm[laom tod?tusifhjzihf jrif\? Mum;\? teHY&\? xdod\/

                trSefpifppf p&x usufpm;&m[lonf pdwfjzpfay:cGihfay;&m tusifhe,fy,fudk qdkvdk\(tbd"gef t&)/ udavom,SOfaom pdwfrsm;onf om0u\ tusifhe,fy,fr[kwf? ynm+owd,SOfaom pdwfrsm;om om0u\ tusifhe,fy,fwnf;/ jrwfpGmbk&m;&Sif qkdvkdawmfrlaom p&x onf tb,fenf;[lonfudk aemuftrSwfpOfü xif&Sm;aptHh/

(37)   y|mef;w&m;awmft&yif a[wk[kac:aom taMumif;&if;Zpfjrpfr&SdbJvsuf obm0 tavsmuf jzpfwnfvmEdkifbG,f&mr&dSacs/ odkYjzpfvQif xdkt&xac: usufpm;&mtm½Hk jzpfwnfvmjcif;onf tb,fae&muenf;[krl yd#uwfawmfü ]]a*gp& bdu©a0 p&x oau aywåaw 0doa,? a*gpa& bdu©a0 p&EÅm oau aywådau 0dao,? abma*eyd 0d¹óx? 0aPÖeyd y¹dóx? okaceyd 0¹dóx? abma*eyd 0¹dóx?Aaveyd 0¹dóx}}?&[ef;wdkY tbxHrSvmaom - rddrdwkdY\ usufpm;&mt½Hkü usufpm;ukefaom (oifwkdYonf) touftm;jzihfvnf; wdk;yGm;ukefvwåH? pnf;pdrftm;jzihfvnf; wdk;yGm;ukefvwåH? csrf;omtm;jzihfvnf; wdk;yGm;ukefvwåH? tqif;tm;jzifhvnf; wdk;yGm;ukefvwåH? cGeftm;jzihfvnf; wdk;yGm;ukefvwåH[k qdkxm;ayonf/ (okwfygxdu? puú0wådokwå? bdu©Kaem tm,k0PÖm'd0¹e uxm)

        'D,edu,f>ygxdu0*fygVdawmf >puú0wådokwf (ydk'f 100)ü vmaom ygVdawmf jrefrmjyefukd tusOf;csHK;í azmfjytHHh/

                ]]&[ef;wdkY (oifwdkYonf) tz(bk&m;)rS vmaom(a[mjyaom) rdrdwdkY usufpm;&m tm½Hkü usufpm;avmh/ xkdtcg oifcspfom;wdkYtm; touf? tqif;? csrf;om? pnf;pdrf? cGeftm;wdkYudk wdk;yGm;ukefvwåHUY/ &[ef;\ toufwdk;yGm;jcif;onftb,fenf;/ þomoem awmfü &[ef;onf qE´? 0D&d,? pdwf? ynm BuD;rSL;aom orm"dESihfvnf;aumif;? or®yÜ"gef 0D&d,ESihfvnf;aumif; jynhfpHkaom £'d¨yg'fw&m;ukd yGm;\/ tzefzefyGm;jcif;aMumihf tvdk&Sd cJhaom b0oufwrf; (Oyrm ESpf 100) ywfvHk;aomfvnf;aumif;? xkdxuftvGefaomf vnf;aumif; wnf&m\/ þum; &[ef;\ toufwnf;/

                &[ef;\ tqif;onf tb,fenf;/ þomoemawmfü &[ef;onf oDv&Sd\? ygwdarmu©oH0&oDvukd apmifhxdef;\/ tusihf ]]tmpm&}} usufpm;&m ]]a*gp&}}ESihfjynfhpHkí tenf;i,frQaom tjypfwdkYü ]]ab;}}[k½I\/ odu©myk'fwdkYukd aumif;pGmusihf\/ þum;&[ef;\ tqif;wnf;/

                &[ef;\ csrf;omonf tb,fenf;/ þomoemawmfü &[ef;onf umr*kPfwdkYrS uif;pifvsuf tukodkvfwdkYrS uif;vsuf psmefcsrf;omtqifhqihf 0ifpm;ae\/ þum;&[ef;\ csrf;omwnf;/

                &[ef;\ pnf;pdrfonf tb,fenf;/ þomoemawmfü &[ef;onf tvHk;pHkaom owå0gtm;vHk;ukd rdrdESihftwljyKí &efr&Sdaom NidKjiifjcif;r&Sdaom arwåmESihf,SOfaom pdwfjzihfae\/ oem;Muifemaom u½kPmjzifhae\/ 0rf;ajrmufjcif; rk'dwmjzihfae\/ tnDtrQoabmxm;jcif; Oayu©mjzihfae\/ þum;&[ef;\ pnf;pdrfwnf;/

                &[ef;\ cGeftm;onf tb,fenf;/ þomoemawmfü &[ef;onf t&[wåzdkvf pdwfESihf tmoa0grS vGwfaomynmukd udk,fwdkifrsufarSmufjyK odjrifae\/ tzefwvnf;vnf; aoapwwfaom udavomrm&f[laom tm;udkt&[wåzdkvfcGeftm; wpfckom y,fvSefEdkif\/ þum;&[ef;\ cGeftm;wnf;/

                &[ef;\touf? tqif;? csrf;om? pnf;pdrf? cGeftm; wdk;yGm;ap&ef jrwfbk&m;rS vmaom a[maomw&m;vrf;pOfukd usifhoHk;yg[kvG,fwul oabmaygufEdkifonfom jzpf\/ vdkcsifwyfrufarmqmavmifrI avmb? ylyefysufpD;zsufpD;wwfaom a'go? tm½Hk\ oabmtrSefukd rodrI arm[[laom tukodkvf[dwf 3yg;wkdYqefYusifbufjzpfaom tavmb? ta'go? tarm[ [lonhf ukodkvf[dwf (3)yg;onf wdk;yGm;jcif;[laom tusdK;okdY a&muf&ef Ak'¨azmfjya[mMum;onhf aAm"dyu©d, (37)yg;twGif; yg0ifvsufom; &Sdawmhonf/

(38)   tqdkyg okwfawmfrS tb(yDw) [lonfukd q&mawmfBuD;rsm;u tbbk&m;[k jyefqdkMuvsuf ukd,fawmfa*gwrukd ñTef;onf[k zGihfqdkrIrsm; &Sdayonf/ xkdokdY zGifhqdkEdkif&ef &[ef;wdkY[laompum;vHk;ukdvnf; oifcspfom;wdkY[kpuGif;ydwfjzihf xnfhoGif;bmomjyefrIrsm; &dSawmhonf/ odkYaomf oufqkdif&m *dkPf;t,lrsm;ukdk apmaMumae&ef rvdkyJvQuf rl&if; ygVdvm-p&x oau aywådau 0doa,udkom qifjcif&rnfjzpfonf/

                ck'´uedu,f >ax&my'gefydVdawmf >1Ak'¨0*f>3-1om&dykwåaw¬&ty'gefwGif  t&Sifom&dykMwmtavmif;awmfonf tbdnmOf(5)yg;ESihf jynhfaom oDv&Sdaom]]ok½kpd}} rnfaom &aohq&mjzpf\/ om&dykwåax¬&ty'gef(180)wGif ]]tbdnmOf(5)yg; txdyfodkY a&mufaom zcif\Opömjzpfaom (orm"d? uodkPf; paom) tm½Hkü arGavsmfukefaom aumif;uifü oGm;avh&Sdaom ynm&Sdukefaom ig\wynfhwdkYonf tcgcyfodrf;ighukd NcH&Hukef\}} [kqdkxm;\/ txGwftxdyfynm&Sdq&mjrwfukd tz[k ac:íxkdq&m\ vrf;pOfukd ]]zcif\Opömjzpfaom tm½Hk}}[k ac:ayownf;/ ]]yDwm}}onf tzuJhodkY q&mjzpf\/ tb,faMumihfqdkaomf ck'´uedu,f >ax&Dty'gef >2 {ulaygoxduk0*f >&r[myZmywda*gwrDax&Dty'gef (115)wGif ]]þbdu©KeDausmif;onf xkdbdu©KeDr (r[myZma*gwrDESihf &[ef;r 500)wdkYESihfuif;í qdwfokOf;cJhav\/ rdk;vif;aomtcg Mu,fxkdYuJhokdY jrwfpGmbk&m;orD;awmfwkdYukd rawGUjrif&ukef}}[kyg&Sd\/ ta':jzpfol r[myZmywda*gwrD udkyif jrwfpGmbk&m;\ orD;awmfjzpf trnftm;jzifh a*gwrD jzpfvwåHU[k vGefcJhaom urÇmwpfodef;u y'krkwå&bk&m;&Sif Asm'dwfxm;cJhonf[k (203)wGif azmfjyxm;ygonf/ rsm;pGmaom ax&D? ax&mwdkYonf rdrdudk,fudk bk&m;&Sif\ om;orD;rsm;tjzpf cH,lukef\/

                xdkYtjyif t*¾nokwf (118)üvnf; jrwfpGmbk&m;u ]]0gao| toD;oD;aomZmwf trnf te,ftrsdK;&Sdaom oifwdkYonf vlYabmifrS &[ef;abmif (yAÁwdu? bdu©K)odkY 0ifa&mufvm\/ ,if;okdkYjzpfaomfvnf; oifwkdYonf ]]tb,folwdkYenf;}} [k ar;Muukefaomf igwdkYonf ]]omuD0ifrif;om; bk&m;om;awmf&[ef;wdkYwnf; }} [lí 0efcHMuukefavmh/ a0gao|pifppftMuifol\ ,HkMunfjcif;onf jrwfpGmbk&m;ü rwkefvIyfwnf\/ r*ftjrif ay:jcif;aMumihf jzpf\/ xkdr*fÓPfjzihfwnf\/ NrJNrH\/ &[ef;onfvnf;aumif; ykPÖm;onf vnf;aumif;? ewfonfvnf;aumif;? rm&fonfvnf;aumif; jA[®monfvnf;aumif;? avmuüwpfpHkwpfa,mufaomolonfvnf;aumif; vIyf&Sm;apjcif;iSm rwwfEdkif? xkdolonf xkdtcg ig\&ifü odjrifícHwGif;rS a[maomw&m;\tpGrf;jzihf wnfaomaMumifh ]]jrwfpGmbk&m;\ &ifrSjzpfaom cHwGif;rSzGm;aom w&m;aMumihfjzpfaom w&m;onf(w&m;jzihf) zefqif;tyfaomw&mtarGcHjzpfaom om;wnf;}}[k qkdjcif;iSm oihf\/ tb,faMumihfqdkjcif;iSm oifhoenf;? 0gao| ]]"r®um, jA[®blw jA[®blw}} [laom þtrnfonf ig\ trnfjzpfaomaMumihfwnf;/ }}

(39)   aywdåaw-zcif\ [lonfh pum;vHk;rSm tb&if;? Zpfjrpfudk ajymqdkjcif;jzpfí-þae&mü wwd, emrfpm;udk azmfñTef;onf/ eif-igemrfpm;jzifh wdkuf½dkufpum;ajymjzpfaom þ0guswGif wwd,emrfpm;rSm pum;ajymoludk,fawmf a*gwrtm; rñTGef;acs/ tu,fí ñTef;onfxm;OD;-&[ef;jzpfap? vljzpfap rnfolwpfOD;\ tm½HkonfrQ-zcif&if;jzpfap? q&mjzpfap-tjcm;vlom;wpfOD;xHrS a&mifjcnfawmf uGefYjrL;jzefYusufay;vQuf ul;pufjzpfwnfvmjcif; r[kwfacs/ zcift&if;u oGefoifay;í? q&mwpfOD;OD;u oGefoifay;í- xkdoGefoifrIay:ü tajcwnfum jzpfvmaomtm½Hk-[kqkd&efvnf; þokwfawmfyg pum;t& rjzpfEdkifay/ tb,faMumifhqdkaomf usufpm;&mtm½Hk[lonf-tjyifA[d'¨rS xdawGUrItm½Hkudkom qdkvdkjcif; jzpfaomaMumifhyif/

                xl;uJaomq&mjrwfukd zcif[kac:aMumif; xyfrHr&Sif;vdkawmhay/ odkYaomf tm½HkESifhyom' xdawGUí odrI0dnmOf jzpfvmorQonf twdwfuHaMumifhomjzpfonf/ twdwfuHtavsmuf tm½Hkrsm;u vma&mufxdawGUonf[k qdkaomf ykaAÁuwa[wk 'd|domjzpfonf/ tm;BuD;aom taxmuftyHhjzpfaom ]]Oyedó,ypö,owåd}}wGif ]]yk*¾avmyd Oyedó,ypöa,e ypöa,m}}? ]]aoemoeHyd Oyedó, ypöa,e ypöa,m}} [líyg&Sdonf/

                ]]yk*¾vac: rdrdudk,fwdkif? q&m? &efol?cspfol? rdwfaqG? rdbponfwdkYonf ]]avmb? a'go? arm[? tavmb? ta'go? tarm[}} [lonfh [dwf,SOfaompdwf jzpfvmap&ef tm;BuD;pGm taxmuftyHh jyKvsufom;&Sdawmhonf/ rSefay\/ twdwfuHwdkYonf rcefYrSef;Edkifatmif &SdMu\/ rnfonfhuHu tusKd;ay;cGifh&rnfudk ypöKyÜefuHu? ypöKyÜef (umv? a'o? ya,m*? b0) tajctaeu qHk;jzwfay;vsufom;&Sdonf/ tZmwowfrif;om;onf twdwfyg&rDygaomfvnf; i,fpOfu xdkkyg&rDr&ifhusufao;ay/ r&ifhusufrDwGif ]]tzowf}}uHusL;vdkufonf/ xdktcg xdkb0ü r*fzdkvf&cGifh r&SdawmhNyD/

                ]]aoemoeH}}ac: ywf0ef;usif ypönf;ypö,rsm;uvnf; a[wkudk tm;BuD;pGmaxmufyHhae\/ ]]uAVDum&mtm[m&}}ac: pm;aomufzG,fuvnf; ]]tm[m&ypö,owdå}}jzifh ½kyfudkomru odrI0dnmOfESifh ,SOfaom[dwfapwodwfrsm;udk axmufyHh\/ pdwfNidrfaq;? tdyfaq;? tm;aq;wdkYudk tpGrf;r&Sd[k jiif;qdkjcif; rjyKygav/ y|mef;ypönf;wdkYum; avmuüjzpfaom oabmomwnf;/ eufeJus,fjyefYaomtqHk;rJh y|mef;udk avhvmoifh\/

                yom'? tm½Hk? 0dnmOf (pdwf+apwodwf)rsm;udk a&maxG;atmif ½IyfaxG;rSm;,Gif;apvsuf usufpm;&mtm½Hkudk zGifhqdkjcif;udkxyfrHr&Sif;awmhNyD/

     &[ef;wdkY tb,fodkYvQif &[ef;onf usufpm;&m pm;usufü rvdr®m oenf;/ &[ef;wdkYþomoemawmfü &[ef;onf owdy|mef av;yg;wdkYudk trSeftwdkif; cGJjcm;í rod/ &[ef;wdkYþodkYvQif &[ef;onf usufpm;&m pm;usufü rvdr®may/( rZösdredum,f? rlvyPÖmo ygVdawmf r[m,ru0*f r[ma*gygvuokwf)

(40)   þpum;vHk; tbxHrS (Zpfjrpfbk&m;xHrS) jzpfaom usufpm;&m tm½Hk-p&xou aywådau 0doa, [lonfudk yuwd"r®onfom udk;uG,f&m jzpfonf[k a[mMum;aom puú0wådokwf? twå'DyPwm (rdrdonfom uRef;BuD;ozG,f udk;uG,f&m)[lonfh okwfawmfüvnf; ajymqdkxm;ayonf/ tqdkygokwfawmfwGif ajymqdkonfh "r®onfvnf; udk,fawmfa*gwr[laom vlom;arG;zGm;ay:aygufvmrS jzpfwnfvmaom "r®r[kwfbJvQuf e*dk&Sd&if;pGJ yuwd"r®jzpfí? xkd-"r®udkom tm;udk;tm;xm;jyKxkdufaMumif; a[mxm;onfh okwfawmfjzpfonf/ xkdYaMumifh xkdyuwd"r®onf &[ef;wdkY vlwdkYudk;uG,f&mjzpfí xkd"r®tm; usufpm;&rnfh tm½Hkonf Zpfjrpfbk&m;xHrS vmaom tm½Hkjzpfonf[kqdkonf/

&Sif;cJhNyD;jzpf\/ em;vnfoifhavmufjyD/

(41)   odkYjzpfí udk,fawmfa*gwru a[wk[lonfh taMumif;&if;Zpfjrpfudk t0dZÆm zHk;uG,faomaMumifh rodEdkifjcif;jzpfonf[k rMumcPajymqkdonf/ xkdYaMumifh zHk;uG,fxm;aom t0dZÆmtm; tvsiftOD; z,f&Sm;Edkif&ef usifhBuHtm;xkwfcdkif;jcif;jzpfonf/ zHk;uG,fonfqdkjcif;rSm e*dku&dSaeNyD;om;jzpfíom zHk;uG,fjcif;jzpfonf/ e*dkurnfonfht&mrQ r&SdvQif xkdr&Sdonfht&mudk rnfonfht&urQ zkHk;uG,f&ef taMumif;r&Sdovdk zHk;uG,fonf[laom a0g[m&udkvnf; oHk;pGJajymqdk&ef rvdktyfay/

                y&rwftm;jzifh xif&Sm;&Sdaom ½kyf? pdwf? apoduf wdkY\ tjzpftysuf?taMumif;tusKd; qufoG,frIudk t0dZÆmac: arm[uzHk;vTrf;xm;\/ oHo&mtpudk xm;OD;bd? odjrifaomtm½Hk\ oabmobm0 udkyif rod (ypöKyÜefyifrod)? vGefcJhaom (10)ESpfcefYu trSwf&p&m rdrdarG;aeYwGif wpfaeYvHk;BuHKawGUorQ tajctaeudk jynfh0pGmrod? rrSwfrd/ tpövmrfomoemwGifr&Sdaom b0rsm;udk jyefMunfhonfh ykaAÁed0gotbdnmOf tpGrf;onfvnf; yapöuAk'¨rsm;tzdkYyif tuefYtowfjzifhom odEdkif\/ xkdYtjyif t&d,mr[kwfolrsm;u twdwfudk qifjcifvwfaom rSm;,Gif;aom rdpämt,lomjzpfvm&\/ (rZösdredum,f? rlvyPÖmo ygVdawmf?1-rlvy&d,m,0*f? 2-oAÁmo0okwf (oAÁo0oH0&a'oem tmo0tm;vHk;ydwfaMumif;w&m;)

                a'gufwmrif;wifrGef\ (tbd"r®w¬o*F[usrf;udk jyefydkYcsaom) wuúodkvftbd"r®mrS tukodkvfapwodwf 14yg;udk &Sif;jy&mwGif

                ]]arm[zHk;uG,fxm;aom trSefoabmrsm;tm; ukodkvf? tukodkvf[lonfh taumif;tqdk;oabm? uHçuH\tusKd;oabm? opöm (4)yg;wdkY\ teufoabmçb0oHo&m&Sdjcif;oabmçy#dpöorkyÜg'w&m;\ oabmwdkYjzpf\/}}

                xif&Sm;ap&ef Ak'¨tbd"r®myd#uwfrSwyg; tjcm;aom bmom omoemrsm;\ taumif;tqdk;udk cGJjy&mw&m;? ukodkvf? tukodkvfw&m;udk jynfh0atmif ESpfcsDtcsdef,lí pkpnf;xm;vdkufavmh/ omoemhynm&Sifrsm;ESifhvnf; wdkifyifvdkufOD;avmh/ xkdYaemuf eD;pyf&m oN*dKvfusrf; ydkYcsolq&mawmfxHü ukodkvf? tukodkvftaMumif; tjynfhtpHkoifjy&ef avsmufxm;avmh/ EIdif;,SOfí rdrdarm[udkodjrifygavmh/

                NyD;jynfhpHkaom Ak'¨omoemvm ukodkvf? tukodkvf? okp½dkuf? 'kp½dkufrsm; jyKpka&;om;NyD;aomf y&rwfZpfjrpfbk&m; (tm&fADc: tvm[f)xHydkYavmh/ udk&ftmef (28;49)twkdif; y&rwfbk&m;u okp½dkuf? ukodkvfrsm;vdkufemygvdrfYrnf oHk;oyfp&m&Sdonf/

(42)   ,cktcg-y&rwfZpfjrpfbk&m; (tm&fADtac:tvm[f)[lonfh taMumif;udk wkdufwdkuf qkdifqdkifajymvmvQif uREkfyfwdkY\ Ak'¨bmom "r®p&d, (0dyóemü &ifhusufaom q&mawmfrsm; ryg0ifyg)-q&mawmfrsm;u-bk&m;rJh uGefjrLepft,lrsm;udk udk;um;vQuf twwfEkdkifqHk; umuG,fzHk;zdxm;vQuf &Sdawmhonf/ aemufqHk;tajctaewGif zHk;zdxm;í r&Edkifawmhonfhtcg? zefqif;&Sif[lonf &Sdcsifvnf;&Sdrnf-odkYaomf avmavmq,f vlYb0Nidrf;csrf;a&;u ydkrdkíta&;BuD;onf/ odkYjzpfygí ]]jr§m;vm&mMunfhraeESifh vlemudkt&ifuk}}[laom t&Sifem*aoe pum;udkoHkvsuf a&SmifxGufoGm;onfom &Sdawmhonf/ (0rf;enf;p&myif)

                b0oHo&m?ukodkvf? tukodkvffudkvnf;aumif;? orxaAm"dyuf©d, (37)yg;üvnf;aumif; em;rQrvnfaom y&rwfZpfjrpfbk&m; (tm&fADac:tvm[f)udk 0yfjyKrIü ,HkMunfaomolrsm;vnf; &Sd\/ tHhtm;oifhp&myif/

                þomoemawmf&Sd oDv ('DCedum,f oDvu©edygCVdawmfü vmaom okwåefrsm;? 0denf;ygVdawmfrsm;? r*Fvokwf? od*Fgavm0g'okwf)rsm;ESifh 0yfjyKudk;uG,f&m bmomrsm;\ oDvcsifhcsdefoHk;oyfMuygukef/ tjA[®p&d,m odu©myk'fyg0ifaom Ak'¨bmomvm

Oaygox OykofoDvESifh tm&fADac: tmvm[f 0yfjyKolwdkYtwkcdk; a0g[m&,lxm;aom OykofwGif wpfnvHk; pdwfBudKufoH0gojyK&ef a[mMum;rI(udk&ftmef)wdkY EdIif;,SOfMunfhygukef/ vm;vm;rQrqdkifaom 0g'2&yfomwnf;/

                jrwfpGmbk&m;&Sif\ omoemawmfwGif w&m;a[mMum;jcif;onf owå0gwdkY udavom0#f 'ku©rSuif;vGwfa&;? r*f? zdkvf? edAÁmefudk rsufarSmufb0ü xl;aomÓPfjzifh rsufarSmufjyKa&;twGuf jzpfonf (ygxdu0*fç 2-O'kAÁ&duokwf (78)/xdkYaMumifh 0dyóemü &ifhusufaom tcsKdUaom q&mawmfrsm;u rdpäm'dXdt,ltrsKd;rsKd;udk a0zefcGJjcm;jcif; rjyKawmhyJ okwr,ÓPfjzifh txl;y,fowftyfaom ]]oów'd|d? Oapä''d|d? twå'd|d}} rsm;udk opöm (4)yg;enf;? y#dpöorkyÜg'enf;wdkYjzifh&Sif;vif;ap\/ owd-ynmOD;aqmifaompdwfjzifhom ocFg&rsm;\ tedpö? 'ku©? tewå (raemjzifh odtyfaom "r®m½Hkrsm;teuf bdu©KwdkYusufpm;&m tm½Hk) vu©Pmudk txl;jrif&ef 0dok'¨d7yg;jynfhpHk&ef ponfjzifh ñTGefMum;a[mjy\/ rdpäm'd|dESifh oHo,,HkrSm;rI 0dpdupäm uif;NyD;aom aomwmyeft&d,m jzpfvwfaomf trSefudkjrifNyDjzpf\/ (ck'´wygXyg|dawmf? &wemokwf)

(43)   udk,fawmfa*gwrurl-Zpfjrpfbk&m; (tm&fADpum;jzifh tvm[f) rSvmaom usufpm;&m tm½HkrS usufpm;rSom;vQif touftm;jzifh wkd;yGm;ukefvwåHU? tqif;tm;jzifhvnf; wdk;yGm;ukefvwåHU? csrf;omtm;jzifhvnf; wdk;yGm;ukefvwåHU? pnf;pdrftm;jzifhvnf; wdk;yGm;ukefvwåHU? cGeftm; tm;jzifhvnf; wdk;yGm;ukefvwåHU [k qdkxm;onfudk arhavsmhaejcif;avmh? odkYr[kwf uGefjrLepf tm;oefí Ak'¨bmomtm; trnfemroHk;vQuf ½dk;½dk;om;om; ,HkMunfaeolwdkYtm; uGefjrLepf ZmwfoGif;aejcif;avm[lonfrSm  qifjcifzG,f&mjzpfawmhonf/

                a*gwr&Sifawmf Ak'¨&nfñTef;aom touf? tqif;? csrf;om? pnf;pdrf? cGeftm;wdkYoabmudk trSwfpOf (37)wGif azmfjyNyD;jzpfonf/ &[ef;\ usufpm;&monf tusifh p&P? tod 0dZÆm wdkYyif jzpfonf/ 0dyóemÓPfpOfrsm;? tedpö? 'ku©? tewå vu©Pmrsm;? r*f? zdkvf? edAÁmef? psmefwdkYonf tod 0dZÆmtwGif; yg0if\/ aAm"dyu©d, (37)yg;um; tusifYp&Pyifjzpfonf/ xdk (37)yg;rSm-

(1)          owdy|mef (4)yg;

(2)          or®yÜ"gef (4)yg;

(3)          £'d¨yg'f (4)yg;

(4)          £a`E´ (5)yg;

(5)          Adkvf (5)yg;

(6)          aAmZösif (7)yg;

(7)          r*¾if (8)yg;

(44)   vlrsm;\ w&m;Edkif? tmPmjzifh trSefudk zHk;xm;aom t0dZÆmavmuBuD;ü-0dyóem txHk&Sdaom q&mawmfBuD;rsm; csKd;EdSrfxm;jcif; cHae&onfrSmvnf; pdwfraumif;zG,f&myif jzpfawmhonf/

(45)   y&rwfbk&m;&SifjA[®um,? "r®um,udk,fawmfa*gwru oYludk,fol igonf jA[®um,jzpf\/ "r®um,jzpf\[k ygxduwf? t*¾nokwf (118)wGifqdkonf/ xkdrQru igonf "r®blw ("r®Zpfjrpf) jA[®blw(jA[®Zpfjrpf) [kvnf;&ifhusL;cJhonf/ þodkY&ifhusL;rIü "r®Zpfjrpf? jA[®Zpfjrpf[lonf tb,ft&m jzpfoenf;/ olonf rnfonfhtajctaeü xkdodkY&ifhusL;oenf; [lonfudk qifjcif&efvdktyfayonf/

                Ak'¨pmay a*gw[m&t& jA[®[lonfh pum;vHk;rSm t"dyÜg,fjym;vsuf&Sdonf/ odkYaomf tqdkyg okwfawmfrS udk,fawmfa*gwr&ifhusL;onfh jA[®um,[lonfh pum;vHk;onf zefqif;&Sif jA[®udk ajymqdkaMumif;-xkdrwdkifrSD okwfawmf117rS axmufjyvsuf&Sdonf/ tqdkygokwfawmf (117)wGif Ak'¨bmomrwdkifrSDrS jzpfaom a&S;bmom0if bkef;BuD;vlwef;;pm; (ykPÖm;) wdkYu olwdkYonf zefqif;&Sif jA[®\&ifrS jzpfaomcHwGif;rSarG;aom tarGcHjzpfaom om;wdkYjzpf\ [lonfudk wHkYjyefaomtm;jzifh-udk,fawmfa*gwru igonf jA[®um,? igonf "r®um,[k &ifhusL;jcif; jzpfonf/

                jA[®m[lonf ]]jrifhjrwfaomol}} [laomteufyifjzpfap? ]]jA[®bHk 20rS jA[®b0}} udkjzpfap? jrwfpGmbk&m;\ omoemawmfü w&m;awmfudk usifhBuHaeolonf jA[® 2rsKd;vHk;jzpfEdkif\/ xdkw&m;udk a[mjyaom Ak'¨onf jA[®Zpfjrpfyifjzpf\/ a&S;bmom0if ykPÖm;tcsKdUwdkYu &[ef;wdkYudk qJqdkaMumif; azmfjyzl;avNyD/ xdkodkY qJa&;rIudk wkefYjyefonfhtaejzifh r[kwfrlí qdkonfvnf; qdkxdkuf? jzpfvnf;jzpfaeaom tajctaet& jrwfpGm bk&m;onf ]]0dZÆm? p&Pw&m;wdkYudk a[mjy&m Zpfjrpf? 0dZÆm? p&PjynfhpHkolwdkY\ Zpfjrpfonf igbk&m;yifjzpfonf}} [k a[mawmfrl\/ &ifhusL;aom O'gef;pum; r[kwfygacs/zefqif;&Sif jA[®m [lonfyifr&Sd/ touf&SnfvSaom jA[®m udkyif zefqif;&Sif[k ,lqaeMuaMumif;om rdefYawmfrlxm;onf udk avhvmawGY&Sdedkifygonf/

(46)   xdka0g[m& toHk;tEIef;rSm tpövmrf &S&DtwfofabmifrSMunfhvQif &S&DS;cfuf (a&m>yef;udk;uG,frI)jzpf&ef taMumif;&if;jzpfaomfvnf;-vuf&Sd Ak'¨bmom0ifrsm; cg;cg;oD;oD; jiif;qefaeaom zefqif;&Sif (jA[®)&Sd\qdkonfh pum;vHk;a0g[m&tm; ukdk,fawmfa*gwr udk,fwdkifu wdkuf½dkuf0efcHcJhaom pm;vHk;jzpfayonf/ (tpövmrf qlzDZifavmuwGif refql;t[mr'fu tev[muf[k &ifhusL;cJhonfESifh yHkpHwlonf/)

                tpövmrf omoemwGif tpövmrudkvufrcHol umzd&frsm; onf tjypfMuD;udkusL;vGefjcif; jzpfouJYodkY a&m`yGef;udk;uG,fjcif;uvnf; jypfrIMuD;yifjzpfonf/ xdkYaMumifh vuf&SdAk'¨bmom0ifrsm; xm0&i&JwGif usufpm;&rnf [k qdkvdkaMumif; &dk;&dk;om;om; ajymqdkoifhonf/ touf&SnfvSaom jA[®m udkyif zefqif;&Sif[k ,lqaeMuaMumif;om rdefYawmfrlxm;onf udk xif&Sm;awGY&ygvsuf ]]zefqif;&Sif (jA[®)&Sd\qdkonfh pum;vHk;a0g[m&tm; ukdk,fawmfa*gwr udk,fwdkifu wdkuf½dkuf0efcHcJhaom pm;vHk;jzpfayonf}}  [k qdkjcif;rSm tHhzG,fyifjzpfonf/

(47)   jA[®um,[lonfh a0g[m&ESifh wpfqufwnf;oHk;aom "r®um, ("r®udk,fxnf)[lonfh pum;vHk;onfvnf; em;vnf&vGG,fulaom pum;vHk;yifjzpfonf/ udk,fawmfa*gwr udk,fwdkifonf "r®r[kwfacs/ olonf opömav;yg;wnf;[lonfh y&rwfwnfNrJaom "r®tm; udef;qdkufodjrifolom jzpfonf/ "r®rSm e*dkyuwd wnf&Sdaeaom t&mjzpfonf/

                Ak'¨bmomwGif&Sdaom opöm(4)yg;onf taumifyavmifr[kwfaom obm0w&m;rsm;\ trSwftajctaewnf;/ tpövmrf omoemwGif trsKd;rsKd;pD&if zefqif;wwfaom tv’m[f&Sifjrwfom opöm (tjcm;t&mrsm;u rwnfNrJ? y&rwfbk&m;um; rao)jzpf\/ xkdYaMumifhvnf; {uopöoów0g'twGif; tusKH;0if\/ ]]tmuvdatmuf? atmufuvdtm}} ujym;jzifh Ak'¨bmom0ifwdkY rl;aemuf½IyfaxG;&ef tpDtrHomjzpfayawmhrnf/

(48)   xdkodkY&ifhusL;onfh tajctae tcdkuftwefYrSm olonf ÓPfpOfESifh wpfom;wnf; jzpfaeaom umvjzpfonf/ wpfenf;tm;jzifh "r®tm;qdkufNrdKufvQuf cHpm;aeaom tcdkuftwefYjzpfonf/ odkYaomf tedpöudk,fxnfudk aqmifaeonfh vlom; a*gwronf tcsdeftvyfolESifh ÓPfpOfwpfom;wnf; jzpfaejcif;um; r[kwfacs/ xdktcsufudk rZösdredum,f aw0ZÆokwfü ]]igonf tdyfaepOf? avsmufaepOf? xdkifaepOf tpOftNrJ tcsdefrvyf odaeonf/ oaAÁñkwÓPfpOf& xm;onf[k qdkolonfigESifh ywfowfí r[kwfrrSefajymoljzpf\/ r[kwfrrSef pGyfpGJoljzpf\}}[k twdtus 0efcHxm;ayonf/

                tpövmrfomoemü r&Sdaom 'dAÁpu©KtbdnmOfjzifh a0;uGmaomt&yfudk jrifEdkifolonf qifjcifrSjrif\/ rqifjcifvQifrjrif/ zefqif;rI uú'd¨0d"twdnmOf &olvnf; xdkYenf;om/ t&d,myk*¾KdvfwdkYvnf; zdkvf0ifpm;&\/ psmevmbD yk*¾dKvfwdkYvnf; tpOfpsmefpdwf&Sdaeonf r[kwf psmef0ifpm;&\/ jrwfpGmbk&m;&Sifonf xdktcgü t&m&mudkodjrifaom oaAÁñkÓPf udef;qdkufaeonf qdkygOD;awmh ,ckuREkfyfpma&;aeonfudk odrnfavm? xdkodkYodjcif;onf tusKd;r&Sd/

                oaAÁñkwÓPfawmf[lonf tb,fenf;/ ck'´uedum,fy#dordÇ'gr*f ygVdawmf r[m0*¾wGif

                ]]119/ oAÁH ocFwrocFwH te0aooH ZmemwDwd oAÁñkwnmPH/ocFw (pdwf? apwodwf? ½kyf)? tocFw (edAÁmef) w&m;tm;vHk;udk <uif;usefr&Sd tukefodaomaMumifh oaAÁñkwÓPfrnf\/

                121/ xkdjrwfpGmbk&m;tm; þavmuü rjriftyfaomw&m; wpfpHkwpfckrQr&Sd/ rodtyf rodxdkufaomw&m; wpfpHkwpfckrQr&Sd/ odoifhodxkdufaom t&mtm;vHk;udk odawmfrlNyD/ xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;udk orEÅpu©K[k qdktyf\/}}

                0denf;yd#uwf? r[m0*¾? OyuESifh awGUawmfrljcif; (11? 12)wGif jrwfpGmbk&m;&Sifonf Oyuudkvnf;aumif;? yÍö0*¾DwkdYtm;vnf;aumif; ]]igonftvHk;pHkaom w&m;wdkYudk udk,fwkdifrSefuefpGm odaombk&m;wnf; }} [k 0efcH&Sif;jyawmfrl\/ tu,fíjim; tm&fADac: tvm[f\ wrefawmfonf tv’m[femrawmf (y&rwfjA[®m? y&rwftwå? £ó&edr®me)udk ausmfvGefí rdrdtvdkwdkif; a[maevQif rnfodkYtjypfay;rnfjzpfaMumif; rkpfvifrfwdkYodNyD;jzpf\/

                xkdaw0dZÆ0päokwfwGif 0pätEG,fjzpfaom y&dAdkZfonf ]] toQifbk&m; &[ef;a*gwronf tvHk;pHkod? tvHk;pHkjrif (oAÁñkwÓPf)\ oGm;? &yf?tdyf? Edk; tNrJÓPfxif\}} [kMum;zl;aMumif; qdk\/ trSefpifppf jrwfpGm;bk&m;onf oaAÁñkbk&m;jzpf\/ tu,fí ]]igbk&m;onf tvHk;pHkod? tvHk;pHkjrif? oaAÁñkwÓPf&Sifjzpf\/ psmeformywfuJhodkY qifjcifrSom xdkÓPfjzpfvm\}}[k rdefYaomf 0päonf wpfpHkwpf&mudk ar;&efa00g;ayawmhrnf/ odkYr[kwf roifhravsmf txifao;um tukodkdvfyGm;ayawmhrnf/ ]]ykaAÁed0goÓPf? 'dAÁpu©KÓPf? tmo0u©,ÓPf}} udkom 0efcHjcif;jzifh 0pätzdkY tusKd;&Sdrnfh odvdk&mar;jref;rIudk pwifEdkifayawmhonf/ rZösdredum,f? rZösdryPÖmodygVdawmf? 3 y&dAÁmZu0*f? 1-aw0dZÆ0päokwf?2-t*¾d0päokwf? 3-r[m0päokwf? 4-'DCecokwf? 4-rm*@d,okwfrsm;udk Munfvifaompdwfjzifh avhvmoifhvSayonf/

        xdkYtjyif xyfrHxif&Sm;ap&ef rZösdredum,f? rlvyPÖmo ygVdawmf r[moD[em'okwf rS azmfjyvdkygonf/om&dykMwm þodkY (jrwfpGmbk&m;\ nmPftiftm; 10yg;udk) odjrifaom ighukd ]]&[ef;a*gwrtm; vlwdkY\ (ukokdvfur®yx)w&m; q,fyg;xuf omvGefaom t&d,mjzpf&ef pGrf;Ekdifaom ÓPftjrifxl; r&Sd? &[ef;a*gwronf MuHpnf ,lqvsuf pl;prf; avhvmum tvkdvkd xifjrifvmaom w&m;ukd a[mMum;\}} [kajymqkdaom olonf xkdpum;ukd ry,faomf xkdpdwfxm;ukd ry,faomf xkdt,lukd rpGefYaomfaqmif,lvmaom 0efxkyfukd ypfcsvkduf ouJhodkY i&Jü tcscH& vwåHY/ om&dykMwm oDv orm"dynmESifh jynfhpHkaom (t&[wår*¾|) &[ef;onf ,ckb0üyif t&[wåzkdvfodkY a&muf&mouJhodkY þtwl xkdpum;ukd ry,faomf xkdpdwfxm;ukd ry,faomf xkdt,lukd rpGefYaomfaqmif,l vmaom 0efxkyfukd ypfcsvkduf ouJhodkY i&Jü tcscH& vwåHU [laom þOyrmukd iga[m\/

(49)   odkYjzpfí ÓPfpOf& vlom;wpfOD;\ EIwfrS]]ig}}[lonfh toHk;tm;oHk;EIH;jcif;jzifh zGifh[wdkif;wGif olYudk,foljzpfonf[k tpOfowfrSwfír&Ekdifacs/ uREfkyfwdkY\ usrf;jrwfuk&ft wpftkyfvHk;wGif ]]igonf udk;uG,f&mt&Sifjzpf\/ ightm;om udk;uG,fMuukefavmh[k ajymorQpum;vHk;onf udk,fawmfrk[r®'fBuD;\ EIwfrSxGufaom pum;vHk;rsm;omjzpfayonf/ odkYaomf tpövmrf\ cdkifrmaom tkwfjrpftavsmuf udk,fawmfjrwfBuD; 0[D(oaAÁñkÓPfpOf) udef;atmif;qdkufaepOf EIwfrSxGufaom ]]ig}}[lonf tvm[fay&rwf bk&m;&Sif\ emrfpm;jzpfaMumif; em;vnfNyD;om;yifjzpfonf/ xkdYtjyif tm&fADpmayo'´g\ cGJjcm;em;vnfaprIuvnf; tv’m[fESifh vltMum;cGJjcm;em;vnfrItwGuf wefbdk;rjzwfEdkifaom tiftm;wpf&yfyif jzpfonf/

                a*gwrAk'¨tygt0if t&d,mt&Sifoljrwfrsm;udk olwyg;u tdrfacgifrdk;cGJí ESvHk;om;twGif; ÓPfynmxnfhay;jcif;cH&olrsm; r[kwfonfhtwGufaMumifh ig [koHk;wdkif; rdrdudk,fudk zGifhqdkjcif;omjzpfonf/ ewfyl;? o&Jyl;? Nydwåmyl;?ajrbkwfwapätyl;cH&olrsm;\ EIwfrS ]]ig}}[lonfh pum;onf 0ifyll;onfholudk &nfñTef;onf/ tcsKdUaom wefcdk;&Sif Nydwåmrsm;onf pGefYypfxm;aom aoG;udkaomufoHk;Ekdifonf[k ck'´uedum,f ayw0w¬KygVdawmfwGif avhvmEkdifygonf/

(50)   Ak'¨bmomonfomru a&S;usaom bmomtm;vHk;wGif pmayo'´gt& tiftm; rcdkifrmcJhaMumifh vlom;ÓPfpOfaqmif yk*¾dKvfrsm;ESifh ÓPfpOf\ Zpfjrpf? "r®\Zpfjrpf t&mcyfodrf;tm; jzpfwnfapaom y&rwfbk&m;&Sif (tm&fADa0g[m&tm;jzifh tvm[f)ESifh toHk;EIH; a&m>yef;cJh&onfom jzpfawmhonf/ xdkYtwGuf rHorsufpdjzifh rjrifEdkif rjriftyfraom r&rwfbk&m;&Sif &Sdaejcif;[ludk rnfodkYrQ yg,fzsufí r&Ekdifaumif;acs/

                a*gwr&Sifawmfbk&m; y&dedAÁmefjyK&ef avsmufxm;aom rm&fewftm; ]]rm&fewf ig\ wynfh&[ef;wdkYonf tMuifrQavmuf umvywfvHk; wwfodvdr®m r&SdMuao;? aumif;pGmqHk;rNyD; rjzpfMuao;? r&J&ifhMuao;? tMum;tjrifrrsm;Muao;? w&m;awmfudk raqmifEkdifMuao;? avmukwå&mw&m;ESifh avsmfaomw&m;udk rusifhEdkifMuao;? avsmfaomtusifhudk rusifYEdkifMuao;? w&m;ESifh avsmfpGmrusifhEdkifao;? rdrdwdkYq&mh0g'udk oif,lí rajymEdkif ra[mEkdif rjyEkdif rwnfwHhapEdkif rzGifhqdkifEdkif ra0zefEdkif ray:vGifapEkdifMuao;? ay:aygufvmaom olwpfyg;0g'udk taMumif;rSefjzifh aumif;pGm ESdrfESif;í tHhzG,f&Sdaom w&m;udkra[majymEdkifMuao;? xdrQavmufumvywfvHk; igonf y&dedAÁmefjyKrnfr[kwf....}}[k 'D,edum,f-r[m0*¾ygVdawmf-r[my&dedAÁmefokwf (175)wGif yg&Sd\/ jrwfpGmbk&m;&Sif y&dedAÁmefjyKESifhNyD/ cddkifrmaom yd#uwfawmfaMumifh jrwfaomt&d,mwdkYonf ,aeYacwfwdkif tpOfrjywf yGifhxGef; ay:vsufom;&Sdonf/ (jrefrmEdkifiH y#dywådomoemwGif &[EÅmESifh yk*¾dKvfxl;rsm;? "r®p&d, OD;a|;vdIifa&;) ½lyo'¨d paomygVdo'´g usrf;rsm;xif&Sm;&Sd\/

                aomwywådr*ftpGrf;jzifh rdpäm'd|dtjrif[lorQ y,fzsufEdkifonfcsnf;jzpf\/ xkdt&d,m olawmfaumif;onf rm&fewfu bk&m;&SifuJhodkY zefqif;um w&m;twkudk rHopu©K? rHoaomwwdkYjzifh jrifMum;atmif jzm;a,mif;aomfvnf; trSefw&m;ü &J0HhwnfNidrfolyifjzpf\/ rjrifEdkifaom t,lwddkYü qdkzG,f&mr&SdNyD/

(51)   c&pf,mefwdkYvufcHxm;aom or®musrf;pm\ "r®opf&Sif a,m[efc&pf0if 10;35? 36wGif- oifwdkYvufcHxm;aom a&S;usrf;rsm;ü bk&m;ocif\ Asm'dyfawmftm; vufcH&&SdolwdkYtm; bk&m;[lí ac:a0:MuvQif-bk&m;ocifu oefY&Sif;apí avmuodkY apvTwfaomolu igonf bk&m;ocif\ om;[kqdkjcif;aMumifh tjypf&Sdoavm[k-udk,fawmfa,½Iu oludk,folumuGG,f ajymqdkxm;ayonf/ xkdusrf;csuft&vnf; a&S;bmom0ifrsm;onf olwdkY\ ÓPfpOfaqmif yk*¾dKvfwdkYtm; bk&m;[líyif ajymqdkoHk;pGJcJhaMumif; oufaowpf&yfyifjzpfonf/

                ,[l'D? c&pf,mefbmomrsm;ESifh tpövmrfbmomwdkY\ bk&m;&Sifonf zefqif;&Sif y&rwfbk&m;? God? tv’m[f? a,a[m0g trnfuGJaomfvnf; wpfqlwnf;yif &nfñTef;onf/ xkd God ac:tv’m[f\ wrefawmfrsm;onf udk,fpm;vS,fawmfrsm; [lívnf;owfrSwfEdkifonf/ arma&SvufcH&&Sdaom ynwfawmf 10yg;udk 3 bmomvHk;vufcHonfjzpfonf/ ,[l'D (*sL;)ESifh tpövmrfwGif owf[,f? jzwf[,f a'oemrsm;? ta&jym;vSD;a'oemrsm; wlaomfvnf; tDA&m[drf\ r,m;i,frS qif;oufvmaom tm&yftrsKd;rS rdk[mr'fu wrefawmf[k qdk½HkrQru rdrdu aemufqHk;ydwfwzefyg[k qdkaomaMumifhvnf;aumif;? c&pf,mefrsm; (epGm&mrsm;)u rowf? rjzwf bk&m;ociftm; toufjzifhrylaZmf arwåmjzifhylaZmfonf[k qdkíaomfvnf;aumif;? xdk 3 bmomonf vlcsif;om rdwfaqGjzpfrnf t,ljcif;um y#dyu©0da&m"domjzpfawmhonf/ þum; pum;csyfwnf;/ (rkpfvifrfwdkYonf umzd&fudk rdwfaqG[k rrSwfukef tcgoifhu vnfvSD;&ef toifhyif(udk&ftmef 3;28)

                ]]a&S;bmom0ifrsm;}}[k qdkaomfvnf; ,[l'D? c&pf,mefESifh tpövmrf bmomrsm;rS ÓPfpOf&yk*¾dKvfrsm;onf rdrdum; wrefawmfjzpfaMumif; 0efcHukefonfjzpf\/ tv’m[fESifh qefYusifpum; r[0Hhay/ yl&mPuóy? ru©vda*govm polwdkYuvnf; bk&m;[k r*wdkif;&Sif bk&ifa&SUarSmufü 0efrcH0Hhukef/ Ak'¨onf rdrdum; wrefawmf jzpfaMumif; rnfonfhtcgrQ rrdefYcJhovdkyg&rDjznfh usifYí bk&m;jzpfaMumif;om a[m\/ Ak'¨[lonf Edk;vmol? odjrifvmoljzpf\/ udavomrSEdk;xí? edAÁmefudk odjrifvmol? taMumif;tusKd;ESifh p&P? 0dZÆmudk odjrifvmoljzpf\/ tv’m[f[k trnfemrygaom udk&ftmefESifh qefYusifvGef;aom w&m;om a[m\/ tu,fí a*gwrAk'¨onf tv’m[f\ wrefjzpfygrl udk&ftmef&GwftHol rdk[mr'fu vlvdrfnm0g;ESmbl;om jzpfawmhrnf/

(52)   odkYaomf pmayo'´gt&wdus jywfom;pGm cGJjcm;xm;rIr&Sdaom a&S;bmom0ifrsm; taejzifh y&rwfbk&m;ESifh vlom;ÓPfpOfaqmif ynwfbk&m;wdkYtMum; cGJjcm;em;vnf Edkif&efrSm "r®tm;wdusjywfom;pGm odem;vnf&ef vdktyfayonf/ odkYjzpfí udk,fawmfa*gwru t&Sif0uúvdtm; ]]"r®udk rodvQif ighudkjrifaomfvnf; ighudk jrifjcif;r[kwf}}[k qdkcJhjcif;jzpfonf/

                jrwfpGmbk&m;&Sifonf rsm;owå0gwdkY udavom0#f ur®0#f 0dygu0#frS vGwfajrmuf&ef p&Pvrf;udk a[mMum;awmfrlí 0dZÆm(t&[w¬r*f) rsufarSmufjyKapa&;twGuf yg&rD jznfhusufbk&m;Ak'¨jzpfvm\/ jrwfpGmbk&m;a[mjyaom w&m;udk usifhoHk;jcif;u Ak'¨jrwfpGm udk,fcE¨mudk zl;ajr§mfjcif;xuf omíjrwfaomaMumifhwnf;/ xkd"r®onf r*f? zdkvf? edAÁmefudkom &nfñGTef;onfrSm ,HkrSm;zG,f r[kwfacs/ ,HkMunfrI?Worshop jyKrIü ESpfNcdKufaom y&rwfbk&m;ac: tv’m[fac: tpövmrf[k bk&m;ESifh udk,fwdkifrsufarSmufjyKodjrif a&;udk vdkvm;aom a*gwrbk&m;wdkYum; uGmjcm;vGef;vSayonf/

(53)   a&S;usaom oufqdkif&m ÓPfpOfaqmif yk*¾dKvfrsm;taejzifh vlom;zGHUNzdK;wkd;wufrI tm;enf;ao;aom acwfumvwGif ay:xGef;cJh&onf jzpfaomaMumifh olwdkYtaejzifh tp? tv,f? tqHk; aumif;rGefwdusjywfom;aom uarmufuruif;aom w&m;("r®)udkoGefoif&ef aemufqHk;yGifh ÓPfpOfaqmifyGifhay:OD; rnf[kcdkifrmpGm ajymcJhjcif;yif (ygxduwf puú0wådokwf 107)/

                jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrltyfaom w&m;awmonf tp? tv,f? tqHk; aumif;rGefyg\/ emvQifcsrf;om? usifhvQif csrf;om? usifhNyD;csrf;om apwwf\? udk,fawmfwdkifodNyD;rS omawmfrl\ [laom ]]oGmu©mw}} *kPfawmfESifh jynfhpHk\/ a&S;bk&m;&Sif wdkYonf wlnDpGmyifrEIdif;,SOftyfaom ynm&Sd\ ]]wxm*w}} *kPfESifhjynfhpHk\/ or®moHAk'¨ udk,fawmftvdkvdk (tultnDryg) omvQif w&m;tvHk;pHkudkod\/ 0dyóDtp&Sdaom a&S;bk&m;&SifwdkYonfvnf; yGifhvwåHUaom arawå,sbk&m;onfvnf;aumif; aAm"dyu©, 37yg; p&PESifh r*f?zdkvf? edAÁmef[laom 0dZÆmtodudk rsm;a0ae,swdkYtm; ñTefukef\/ a*gwrjrwfpGmbk&m;&SifESifh yGifhvwåHUaom arawå,s bkk&m;&SifwkdYonf *kPftm;jzifh wl\/ udk,fwdkifodí aumif;pGma[mjcif;üwl\/ tp? tv,f? tqHk; teufo'´g aumif;rGefjynfhpHkaom w&m;a[mjcif;ü wl\/ pifMu,faomtusifhudk jyjcif;üwl\/ a'opm&D <uoGm;wwfukef\/ þodkY ygxduwf puú0wdåokwf 107 ü a[mxm;\/

                a*gwrbk&m; taejzifh vlom;rsm; zGHUNzdK;rItm;enf;aom acwfwGif ay:yGifhNyD; wdusjywfom;aom w&m;udk a0g[m& o'´gtcuftcJaMumifh ra[mEdkif[k t&Sufw&m; uif;rJhpGm qdk0HhonfrSm tHhzG,fygum;/

trSwfpOfrsm;NyD;\/

yHkjyif

a&S;tcgu ta&;ydkifrif;wpfOD;onf trJvdkuf awmvnfjcif;udk ESpfouf\/ tcgtm;avsmfpGm awmvnfavh&Sd\/ rdrdwpfOD;wnf; trJypfonfr[kwf&Gmrsm;pGmrS rkqdk;rsm;ESifh rdrdwynfhrsm;udk ac:oGm;avh&Sd\/ om;aumifudk ypfcwf&mü pkaygif;í 0dkif;0ef;ypfcwfMu\/ aoewfrSefoGm;aom om;aumif vJwdkif; vJwdkif; ta&;ydkifrif;u ]]'gigypfwm? 'gigypfwm}}[k a<u;aMumfavh&Sd\/ wpfaeYaomf vlwpfa,mufudk 0dkif;0ef;ypfcwfrd&m xdkolvnf; aoavonf/ xkdtcgrS ta&;ydkifrif;u cyftt wynfhwpfa,mufvkdd ]]'geifypfwm? 'geifypfwm}}[k qdkavawmhownf;/ xdkYenf;wlpGmyif taumif;jzpf&yfrSeforQ ]]'gy&rwfb&m;&Sif vkyfwm? 'gtv’m[fvkyfwm (tm&fADtac:)}} raumif;aom jzpf&yfrSeforQ ]]'geifhtjypf? 'g½IdufwGef (raumif;qdk;0g;aumifuifwref)vkyfwm? 'gumzd&f (qefYusifvufrcHol) vkyfwm}}[k qdkavawmhonf/ raumif;aom jzpf&yfrsm;rSm 'kp½dkufrIrsm;tjyKcH&jcif;ESifh obm0ab;? a&m*gab;usa&mufjcif;? tpGyfpGJcH&jcif;wkdYwnf;/ ]]avmuwGif jrLutp y&rwfbk&m; (tm&fADac: tv’m[f)tvkd&SdrS a&GUEdkifonf/ rD;onfvnf; tvdkawmf&SdrS ylEdkifonf}} [laom usrf;csufrsm;udk arhavsmhaejcif;avm? rdkufrdkufrJrJ ,HkMunfaeolwdkYtm; ppfrufwdkufcdkufapí tifyg,mt&Sif bmoma&;jzifh tkyfcsKyfrIt&SifjyKvkdjcif;avm [llonfrSm xkdomoem ynm&SifwkdYom odayawmhrnf/ (odrnfvnf; rxifyg? xkdomoemynm&Sifqdkolonfyif &mZ0wfrIajrmufaom (owf[,f? jzwf[,f? zrf;[,f? umzd&f oHkyef;vif&Sd rdef;rvnf;,lcsif,l) usrf;pmtkyftvGwfusuf? vlMum;aumif;onfh usrf;csufrsm;a[mMum;? axmufyHhaMu;rSefrSef,laeaomol jzpfíyif)

(trSm;ygu cGifhvTwf? jyKjyifay;Muygukef)

0dbZÆ0g'D

  aZmfEkdifatmif

Ak'¨bmom a'oemrsm;ü ed'ge (y#dpöorkyÜg') a'oemonfom &Sd\/ t"dpöorkyÜg' a'oemr&Sday/ y#dpö? tjcm;taMumif; w&m;wpfckudk trSDjyKí (dependent) orkyÜg'? tusKd;w&m;udkjzpfapaom taMumif;w&m; (origination) [líom&Sdygonf/ rlvZpfjrpf (root cause, causeless cause) tusKd;w&m;jzpfaprI 0g t"dpöorkyÜg' r&Sdacs/ ]],[l'Dbkef;BuD;rsm;? c&pf,mOf "r®q&mrsm;? bkef;BuD; &[ef;rsm;onf vlwdkY\ a&T? aiGudk vdrfvnftvSLcHaeolrsm; jzpfMu\/ xkdolwkdYdudk aemifwrvGefü *s[ESrf xm0&i&JwGif qif;&J'ku©cH&rnfh taMumif; owif;aumif;ajymygav}}[lonfh udk&ftmefusrf; jrwfygtwdkif; Ak'¨bmom0ifrsm;onf uREfkyfwdkY\ Holy Quran t& xm0&i&Jü usufpm;&rnf}}[k qdkjcif;onfom jrwfao;\/ Ak'¨bmom0ifrsm; xifa,mifxifrSm; jzpfap&ef ]]tmuvdatmuf? atmufuvdtm}} yHkpHjzifh vSnfhpm;jcif;onf ,kwfnHhodrfzsOf;vGef;vSacs\/

        islaminmyanmar bavmhpmrsufESmwGif Ak'¨ESifh Ak'¨bmomtay: tjcm;aom pGyfpGJykwfcwfrIrsm; &Sdao;aomfvnf; þrSsESifhyif ¤if;wdkY\ oabmo&kyf ay:vGifayavmufNyD jzpf\/ trSefpifppf wdw¬d (bmomjcm;) wdkY\ pGyfpGJa0zefrIrsm;udk ajz&Sif;&onfrSm vGefpGmvG,ful\/ odkYaomf Ak'¨udk ,HkMunfudk;uG,fygonf[k qdkum w&m;"r®udkxif&mjrif&m wvGJ t"dyÜm,faumuf,lonfh t"r®0g'Drsm;udk &Sif;vif;&onfrSm rvG,fulvSay/ 0denf;"dk&f q&mawmfwkdY\ t&momjzpfayonf/ yd#uwfawmf\ rlydkifcGifh (Copy right) t"dyÜm,fudk umuG,fonfhtaejzifh 0depäOya'rsm; jrefrmEdkifiHwGif xkwfjyefxm;cJhNyD;jzpfonf/ ygVdawmfrsm;udk teuft"dyÜm,f,l&mwGif rwlnDrIrsm;tay: ]]apm'u}} ?]]0dedpä,}}rsm; vkyf&rnf[k  jrwfpGmbk&m; &Sifudk,fawmfwdkif 0denf;ygVdawmfwGif vrf;ñTefynwfNyD;jzpf\/ odkYaomf htaylwinoo@ islammyamnar. com (¤if;pmrsufESmzGifhol OD;a|;vGifOD;) tqdkt&Holy Quran wpfa,mufwpfrsKd; t"dyÜm,fzGifhaejcif;udk tcsif;csif;rSm;onf rSefonf[k cGJr& rwlnDrIrsm;;udk avhvm½Hkom? tm&fADbmom udk&ftmef (teufrwl? toHomwl)udk wpfurÇmvHk;&Sd rkpfvifrfrsm; ruGJrjym; &GwftHEdkifonf[k qdk\/ (oem;zG,fyif)/ trSefpifppf xdkodkYqdkjcif;rSm OD;a|;vGifOD;onf yd#uwfawmfudk xif&mt"dyÜm,fzGifh ae½Hkomru usrf;jrwfukdtmefudkvnf; ESpfoufovdk teufaumufvdkíom jzpfawmhonf/tv’m[f&Sifjrwfonf ed,mr jzpfjrJw&m; udk  BudKwifjy|mef;xm;jcif; r[kwf udk,fawmfjrwftvdk&Sdovdk zefqif;ae\}}[k (udk&ftmef 42:49-50,6:65,85:16, 3:6, 16:71, 13:26, 3:37, 13:4, 56:59, 75:4, 36:81, 46:33, 35:1, usrf;csuffrsm; tudk;tum;jyKvsuf udk&ftmefa&;&maumvdyfrS ausmif;tkyfBuD; [m&Sifwifjrifh u ol\ Akcg&D ['D;qfawmfrsm; (oifwef;om;rsm; oD;oefYpmtkyfwpfck )ü qdkxm;avonf/ roGmvdAkvfzk&fumef usrf; twGJ4 ESm 68 wGif "tvdkawmfOya'qdkwm obm0twdkif;jzpfysufwJY Oya' (Low of Causef and Effect) ygyJ/t&Sifjrwf&JU tzefqif;cHawGxJrSm t&Sifjrwf&JU trdefYwdkif;[m tJ'D Oya'awGeJYtnDyJ jzpfaew,f" paomusrf;rsm;uJYodkY udk&ftmefusrf;jrwfudk qefYusifvsuf acwfynmwwf rkpfvifrfwdkYonf rdrdwdkYt,ludk jyKjyifum rrSef rSefatmiftm;xkwfvm Muavonf/odkY&mwGif 4if;wdkYonf rSm;,Gif;aom t,lrsm;omjzpfaMumif; [m&Sifwifjrifhu qufvufazmfjyxm;onf/ Oyrmtm;jzifh "vlom;[m vifr,m;twlaewJY taMumif;cHav;yJjrifw,f/rdcif&JU om;tdrfxJrSm taMumif;cHr&SdbJ t&Sifjrwf&JU trsdK;rsdK;jyKjyifzefqif;aewmrjrifbl;/ 'gaMumifh rjrifwJYolawG[m taMumif;tusdK;Oya' trSm;MuD;aemufudk xifa,mifxifrSm;vdkufaeMujcif;jzpfw,f "t&Sifjrwf[mwwfpGrf;edkifw,f 'gayrJY rdrdvkyfcsifovdk rvkyfbl;" qdkwJY t,ltqMuD;[m rSm;,Gif;ae....." ponfjzifh pmrsufESm 58 wGifazmfjyxm;ygonf/ http://www.qarischool.com/hadees/bukhary/index.html

e*dk&f udkaX;vGifOD;qD ydkYvdkufpOfu rygaom pmrsm;udk  dot desh jzifha&;om;vdkufonf/rnfonfh q&mwpfOD;xHrS wdkuf&dkufar;jref;jcif;rjyKyJ uGsefawmfem;vnf avhvmzl;orSsa&;om;xm;jcif;om jzpfaomaMumifh trSm;ygygu uGsefawmhwm0efomjzpfonf/usrf;nTef;rsm;udk rdrdwdkY udk,fwdkifudk,fus zwfapvdkygonf/